'Sorunların kaynağı F Tipi cezaevi'

'Sorunların kaynağı F Tipi cezaevi'
Uğur Oğuz
Cezaevleri; özellikle 'af ' konulu tartışmalar, direnişler ve katliamlarla bugüne kadar ülke gündeminin en üst sıralarında yer aldı. F Tipi (hücre tipi) cezaevi inşaatlarının birçok yerde sürdüğü, katliamların, katliam hazırlıklarının kol gezdiği ve af fiyaskosunun darbe vurduğu cezaevlerindeki mahkûmların, sorunlarını ve bunların çözüm yollarını, İnsan Hakları Derneği (İHD) bir kurultay düzenleyerek tartışmaya açıyor. 29 - 30 Ocak 2000 tarihlerinde Ankara'da düzenlenecek olan kurultayla ilgili görüşlerini aldığımız İHD İstanbul Şubesi Cezaevleri Komisyonu Üyesi Bedri Vatansever, cezaevlerinde yaşanan sorunların çoğunun F Tipi cezaevlerine geçiş hazırlıklarından kaynaklandığını belirterek, düzenleyecekleri kurultayın, bu sorunlara karşı ortak karşı koyuşun sağlamasında bir araç olacağını vurguluyor.
Cezaevleri ve mahkûmların yaşam koşulları hakkında kısaca bir değerlendirme yapar mısınız? Belli başlı sorunlar nelerdir?
Bugün cezaevlerinde tutuklu ve hükümlülerin yaşamları çok ciddi bir tehdit altında. Devlet bugüne kadar uyguladığı cezaevi politikaları yüzünden, birçok tutuklu ve hükümlünün ölümüne sebep olmuştur. Bugün de F tipi cezaevleri politikasıyla aynı amaç hedeflenmektedir. Cezaevlerinde son dönemlerde yaşanan sorunların çoğunluğu da, F Tipi Cezaevlerine geçiş hazırlıklarından kaynaklanıyor.
Bununla birlikte devletin cezaevlerindeki genel politikalarından kaynaklı sağlık, iletişim, savunma hakkı, sosyal ve kültürel faaliyetler ile bugüne kadar kazanılmış haklara dönük hak gaspları ve saldırılar artmıştır. Örneğin Ulucanlar Katliamı'ndan yaralı kurtulan tutuklu ve hükümlülerin hâlâ tedavileri yapılmamaktadır. Bartın ve Burdur'daki cezaevleri başta olmak üzere birçok cezaevinde, çeşitli hak gaspları ve provokasyonlarla yeni saldırı hazırlıkları yapılıyor.
Cezaevleri ile ilgili bir kurultay hazırlığında olduğunuz biliniyor. Düzenleyeceğiniz Cezaevi Kurultayı ile neyi hedefliyorsunuz?
Yukarıda değindiğimiz gibi, devletin cezaevlerindeki politikasından kaynaklı olarak bugüne kadar birçok tutuklu ve hükümlü yaşamını yitirmiş veya çok ciddi sağlık problemleriyle kalıcı hasarlar meydana gelmiştir. Cezaevleri sorunu sadece tutuklu ve hükümlülere dönük bir sorun değil toplumsal bir sorundur. Bu nedenle, cezaevlerinde yaşanan sorunlara karşı öncelikle tutuklu ve hükümlü aileleri, insan hakları savunucuları ile duyarlı kamuoyunun ortak bir karşı koyuşu örgütleyebilmesinin bir aracı olarak kurultay örgütlemeyi, genel merkezimiz düzeyinde uygun gördük.
Kurultayın, 'Cezaevleri Sorunu'nun çözümü noktasında nasıl bir katkı sağlayacağını düşünüyorsunuz?
Cezaevlerine yönelik saldırılara karşı koyuş, cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlüler ile ailelerinin direnişleri ile sağlanmıştır. Bu da birçok ağır bedelin ödenmesine neden olmuştur. Cezaevlerinde yeni ölümlerin yaşanmaması için dışarıdan da güçlü bir karşı koyuşun örgütlenmesi zorunludur. Kurultayın bu amaca hizmet etmesini bekliyoruz. Umarız başarılı oluruz.
Cezaevi Kurultayı'na hazırlık çalışmalarınız hakkında bilgi verir misiniz?
Öncelikle Ankara'da, İHD şubelerinin katılımıyla toplantılar düzenlendi. Bu toplantılarda alınan kararlar çerçevesinde sorunun asıl muhatapları olan cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülere mektup gönderilip, görüşleri isteniyor. Bununla birlikte aileler, konunun uzmanı durumundaki hukukçular, sağlıkçılar, sosyologlar, kitle örgütleri ile sendikalar ve siyasi partiler kurultaya davet edilmektedir. Sorunun diğer muhatabı olan devlet yetkililerine de kurultay çağrısı yapılıyor. Uluslararası örgütler ve diğer duyarlı kamuoyuna da çağrılar yapılıyor. Hazırlıklar çerçevesinde, özel sayı ve afiş çalışmalarımız var. Biz İstanbul Şubesi olarak, kurultaya hazırlık amaçlı bir kampanya yürütmekteyiz. Kampanya çalışmalarımız içinde özel sayı basılıp, dağıtıldı. Karikatür ve resim sergisi çalışmalarımız oldu. Bundan sonra da kurultayın her kesime duyurulabilmesi amaçlı ziyaretlerimiz, çağrılarımız ve etkinliklerimiz olacaktır. Bu yönde, duyarlı basının üzerine de görevler düştüğünü düşünüyoruz.