21 Aralık 1999 22:00

Vergi iadesi kuşa döndü

Ücretli kesimler geçtiğimiz yıldan daha düşük bir vergi iadesi alacak. Çünkü toplanacak belge tutarının yüzde 130 oranında artırılmasına karşılık...

Paylaş
Vergi iadesi kuşa döndü
Muzaffer Özkurt
Hükümetin kaldırmayı düşündüğü ve önümüzdeki şubat ayında ödenmeye başlanacak olan vergi iadesinde, geçtiğimiz yıla oranla ücretli kesimlerin büyük kaybı var. Bu kaybın nedeni de hükümetin Gelir Vergisi dilimlerinde yapılan değişikliği gerekçe göstererek, ödenecek iade tutarını toplanacak belge tutarı kadar artırmaması. Böylece çalışanların alacakları vergi iadesi yarı yarıya düşmüş oldu.
Ücretlilerin 20 Ocak 2000 tarihine kadar işyerlerine verecekleri vergi iadeleri karşılığında alacakları paralar şubat ayından itibaren ödenmeye başlanacak. "Özel gelir indirimi" adı verilen uygulama ile ücretlilere verilecek paralar, Gelir Vergisi'nden düşülerek ödeniyor. Gelir Vergisi'nin yüzde 20'den başlayan ve yüzde 50'ye kadar çıkan dilimlerinin alt sınırın yüzde 15, üst sınırın da yüzde 40'a düşürülmesi nedeniyle asgari ücretlilerin geçen yıla göre toplayacakları fiş tutarı yüzde 130 arttı. Buna karşılık asgari ücretlilerin alacağı iade tutarındaki artış ise yüzde 33 ile sınırlı kaldı.
Örneği asgari ücret alan bir çalışan 1998 yılında 320 milyon liralık fiş ve fatura toplarken bunun sonucunda 27 milyon lira vergi iadesi alıyordu. Bu yıl ise yüzde 130 artışla 741 milyon lira fiş ve fatura toplayacak olan asgari ücretli sadece 37 milyon lira iade tutarı alacak. Oysa asgari ücretlinin geçtiğimiz yıl aldığı iade tutarını koruyabilmesi için, topladığı fiş ve faturadaki artış kadar yani yüzde 130 artış yapılması gerekiyordu. Böylece bu yıl 62 milyon 100 bin lira iade alacaktı. Hükümetin uygulaması sonucunda asgari ücretlide olduğu gibi bütün çalışanların iade tutarı yarı yarıya azaltılmış oldu.
Sistem kaldırılmamalı
Konuya ilişkin olarak görüştüğümz İstanbul Mali Müşavirler Muhasebeciler Odalar Birliği Başkanı (İSMMMO) Yahya Arıkan, vergi sisteminin düzeninin sağlanabilmesi için vergi iadesi oranlarının kaldırılması yerine artırılması gerektiğini söyledi.
Vergi iadelerinin çalışanlardan alınan Gelir Vergisi ile ödendiğini anlatan Arıkan, asgari ücretten başlamak üzere net ücretten kesilen Gelir Vergisi'nin yüzde 35'inin fatura verilmesi halinde geri iade edildiğini söyledi.
"IMF bu sistemin kalkmasını istiyor. Devletin kasasından çıkacak vergi iadesini istemiyor" diyen Arıkan, oda olarak bu durumu doğru bulmadıklarını belirtti. Vergi iadesi siteminin önemli olduğuna vurgu yapan Arıkan, çalışanların ve ücretlilierin bu sistem sayesinde trilyonlarca liralık fatura topladığını ve bunları devlete teslim ettiğini anlattı. Bu sistem ile verginin düzene oturduğunu kaydeden Arıkan, bu sayede daha çok vergi verildiğini ifade etti.
İadeler eridi
Zekeriya Temizel'le başlayan bir süreçle vergi sistemindeki pek çok otokontrol sisteminin kaldırıldığına dikkat çeken Arıkan, bu sene oranların düşürülmesi ile çalışanların geçen yıla göre daha az vergi iadesi alacaklarını belirtti. Sistemin kesilen Gelir Vergisi ile orantılı olduğunu hatırlatan Arıkan, bu oranın azaltılması ile vergi iadesinin de azaldığına vurgu yaptı. Bu sistemin cazip hale getirilmesi gerektiğini bildiren Arıkan, yüzde 35 olan rakamın artırılması ve ücretlilere daha fazla iade verilmesi gerektiğini anlattı.
Bu sistemle ücretlilerin biraz daha rahatlaması için yerleşen bir sistem olarak bakmadıklarını dile getiren Arıkan, bu sistem ile vergi sisteminin oturduğunu ifade etti. Bu sistemin kaldırılacağının söylendiğini, ancak oda olarak hükümete baskı yaptıklarını ve şu an bu sistemin kalkacağına dair bir şeyin söylenmediğini aktardı.
ÖNCEKİ HABER

Makovsky: Türkiye de masaya otursun

SONRAKİ HABER

Asgari ücret 24 Aralık'a kaldı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...