Makovsky: Türkiye de masaya otursun

Makovsky: Türkiye de masaya otursun
ABD istihbaratı ile bağlantılı "Türkiye uzmanı" Alan Makovsky, İsrail ile Suriye arasında yeniden başlatılan barış görüşmelerinin "su meselesi, güvenlik, terörizm ve Türk-İsrail ilişkilerinin geleceği" açısından Ankara'yı kaygılandırdığını savundu. Makovsky, bu kaygıların giderilmesi için görüşmelere Türkiye'nin de katılması gerektiğini öne sürdü.
Washington Yakın Doğu Meseleleri Enstitüsü'nün Türkiye araştırmaları direktörü Makovsky, İsrail-Suriye görüşmelerinin Türkiye'yi nasıl etkileyeceği konusunda yayınladığı raporda, Ankara'nın, söz konusu barış sürecinin ilerletilmesi sırasında "kendi çıkarlarının korunmasında ısrar edeceğini" ileri sürdü.
Makovsky, İsrail ile Suriye arasında barışa varılması halinde Türkiye'nin karşılıksız olarak Suriye ile su anlaşması yapmaya niyeti olmadığını da vurguladı.
Türkiye'nin kaygıları
İsrail, Suriye ve ABD yetkilileri arasında başlatılan barış görüşmelerinde "Türkiye'nin de aslında masada yer alması gerektiğini" söyleyen Makovsky, Türkiye'nin İsrail-Suriye barış görüşmeleriyle ilgili endişelerini şu başlıklarla dile getirdi:
1. Su
Makovsky, Suriye ve İsrail arasında 1995 ve 1996 yıllarında başlatıldıktan sonra yarım kalan barış görüşmelerinde su faktörünün Türkiye'nin rızası dışında tartışıldığını belirterek, bu defa varılacak bir barış anlaşmasında Ankara'nın suyu karşılıksız olarak Şam'a vermek istemediğini vurguladı. Alan Makovsky, Türkiye'nin ancak İsrail-Suriye görüşmelerinde kendi çıkarlarını karşılayacak düzenlemeler yapılması durumunda su konusunda tutum değişikliğine gidebileceğini ifade etti.
2. Güvenlik
Makovsky, Suriye'nin halen Golan Tepeleri yakınına yoğun şeklide konuşlandırdığı askeri gücünü, İsrail ile anlaşma sağlanması halinde kuzeye, kendi sınırı yakınına kaydırılmasına Türkiye'nin karşı olduğunu vurguladı. Alan Makovsky, Ankara'nın ayrıca, Suriye'nin Türkiye'yi vurabilecek füzelerinin kaldırılması veya en azından yakın denetime alınmasını isteyeceğine de dikkat çekti.
3. Terörizm
PKK lideri Abdullah Öcalan'ın sınırdışı edilmesinden sonra Suriye'nin, PKK gibi örgütlere hâlâ bir ölçüde sığınak sağladığını öne süren Makovsky, İsrail-Suriye anlaşmasıyla birlikte Şam'ın, ABD'nin "teröre destek veren ülkeler" listesinden çıkmak isteyeceğini belirtti. Makovsky, Türkiye'nin, bu durumda Suriye'nin listeden ancak "PKK ve diğer terör örgülerine de tavır alması halinde" çıkarılmasını Washington'dan talep edeceğini söyledi.
4. Yardım
Makovsky, muhtemel barış anlaşmasıyla birlikte Suriye'ye Amerikan yardımının gündeme geleceğini, Türkiye'nin ise en azından başlangıçta Suriye'ye askeri yardım yapılmasına karşı çıkmasının kuvvetle muhtemel olduğunu kaydetti.
5. Türk-İsrail İlişkileri
Alan Makovsky, Suriye ile barış sürecindeki bir İsrail'in Türkiye ile ilişkilerini "sınırlamak" isteyebileceğinden Ankara'nın kaygı duyduğunu da savundu. İsrail'in İşçi Partili eski başbakanı Şimon Peres'in Türkiye'den çok Suriye'yi tercih ettiğini hatırlatan Makovsky, Ankara'nın İsrail'den muhtemelen güçlü ikili ilişkilerin süreceğine ilişkin garantiler isteyeceğini belirtti.
Denizkızı tatbikatı
Makovsky, İsrail-Suriye barış sürecinin güçlü bir Amerikan ayağı olduğuna da dikkati çekerek, Türkiye'nin, bu süreç sırasında ABD'nin Ankara'nın çıkarlarını gözardı etmemesini isteyeceğine işaret etti.
Makovsky, bütün bunlara karşılık İsrail ile Suriye arasında barış görüşmelerinin başladığı sıralarda Türk, İsrail ve ABD deniz kuvvetlerinin Akdeniz'de ortak tatbikat yapmasının, Ankara ile Tel Aviv arasındaki askeri ilişkilerin halen ne kadar gelişmiş bir aşamada bulunduğunu gösterdiğini kaydetti.
Makovsky'nin "Türkiye de masada yerini almalıdır" şeklinde özetlenen görüşü, ABD'nin , Suriye'ye karşı İsrail'in yanı sıra Türkiye'yi de masaya oturtarak bu ülkeden daha fazla taviz koparmayı istemesi ile ilişkilendiriliyor.