12 Aralık 1999 22:00

Gizli raporlar WTO gerçeğini özetliyor

WTO toplantıları esnasında "Green Room" denilen gizli toplantılar da yapıldı. Bu toplantılarda alınan kararlar son derece gizli tutuluyordu.

Paylaş

Gizli raporlar WTO gerçeğini özetliyor
WTO toplantıları esnasında "Green Room" denilen gizli toplantılar da yapıldı. Bu toplantılarda alınan kararlar son derece gizli tutuluyordu. Ancak Avrupa-Friends of the Earth Grubu 29 Kasım günü Avrupa Komisyonu'nun Avrupa Birliği (AB) hükümetlerinden bile gizlediği bir raporu ele geçirdi. Raporda, Avrupa Komisyonu, Japonya, Macaristan, Güney Kore, İsviçre ve Türkiye'nin imzaları bulunuyor ve AB'nin, bu ülkelere kabul ettirdiği hükümler yer alıyordu. Raporun hazırlandığı format ise tam olarak bir Bakanlar Konferansı kapanış deklarasyonu biçimindeydi.
Hatta raporun "Genel Hedefler" başlığı altında, WTO'nun kuruluşundan bu yana ilk ve en ciddi sıkıntıyı 1997-1998 dünya finans krizi sırasında yaşadığı, kriz sırasında gerek olaydan doğrudan etkilenen ülkeler ve gerekse onların dünyadaki ticari partnerlerinin örgütün kuruluş ilkeleri arasında yer alan ayrımcılık karşıtı prensipler ile buna dayalı ticaret sistemini korumak için direnmek zorunda kaldıkları ve WTO üyelerinin bundan sonra da her türlü korumacı önlemi reddetmeye devam ederek çok taraflı kurallara dayalı bir ticaret sistemini en etkin şekilde koruyacaklarına ilişkin taahhütleri yer alıyordu. Bu bölümde ayrıca üyeler dünya ticaretinin daha fazla liberalize edileceği ve bu liberalizasyonun etkin bir uyuşmazlık çözüm mekanizması (uluslararası tahkim) ile destekleneceği de belirtiliyordu.
Neler planlanıyor?
Raporda, AB ve diğer imzacı taraflar müzakerelerin en kapsamlı şekilde yapılması ve tüm tarım dışı ürünleri de kapsaması konusunda mutabakata varmışlardı. AB, diğer imzacı ülkeleri yatırımların WTO kapsamına alınması konusunda da ikna etmiş böylece bir yıl önce bittiği düşünülen MAI'nin yeniden hayata geçirilmesi öngörülmüştü. Raporda ayrıca şu görüşlere yer veriliyordu:

Tarıma verilen destekler ve korumacı önlemler uzun dönemde fakat büyük ölçüde azaltılacak ve buna ilişkin yeni kural ve prosedürler geliştirilecekti. Piyasaların tam ve kapsamlı tarım ticaretine açılması sağlanacak, her ne çeşit olursa olsun tarım ihracat destekleri azaltılacak ve tarım ticaretini kısıtlayan iç desteklemeler daha da kısıtlanacaktı.

Hizmetler sektörünün serbest ticarete açılması konusunda Devletler arası ikili, çoklu ya da çok taraflı yaklaşımlardan biri seçilebilecek, taraf ülkeler bu alandaki özel taahhütlerini 1 Temmuz 2000 tarihine kadar ve tekliflerini ise 15 Aralık 2000 tarihine kadar bildirecekti. Bu bağlamda hizmetler sektörünün en geniş kapsamı ile ele alınması öngörülüyordu.

Tarım dışı ürünleri alanında dünya piyasalarının daha da serbestleştirilmesi konusundaki maddenin de en kapsamlı şekilde olacağının belirtildiği raporda sanayii ürünlerinin ticaretini kısıtlayan tarife dışı engellerin (teknik düzenlemeler, ihracat kısıtlamaları ve ihracat vergileri gibi) önemli oranda azaltılacağı belirtiliyordu.

Doğrudan yabancı yatırımlara ilişkin maddede ise yabancı yatırımcılara ayrımcılık yapılmaması, mevcut WTO kural ve uygulamalarında yer almayan ve yatırımlara zarar verebilecek uygulamalardan vaz geçilmesi, ve yatırımcılar ile yatırımlarının korunmasına ilişkin hükümlerin vaaz edilmesi yatırımları korumaya yönelik bütün hükümlerin yatırımın kuruluş aşaması için de geçerli olması (MAI'dekinin aynı) öngörülüyordu.

Hükümet satın almalarında şeffaflık adı altında ele alınan maddenin yeni müzakerelere dahil edilmesini öngören paragrafta Hükümetlerin gerek mal ve gerekse Hizmet alımlarının WTO içersinde çok taraflı kurallara bağlanması kabul ediliyordu.

Emekçilerle ilgili olan bölüm ise tamamen temenniler ve Singapur Bakanlar Konferansında yer alan hiçbir bağlayıcılığı olmayan paragraflardan ibaretti. Tek değişiklik ise WTO ile ILO temsilcilerinden oluşacak bir "ticaret, küreselleşme ve emek çalışma grubu" na destek verilecek olmasıydı. (Muhtemelen ILO'nun sendikaları yatıştırmasını sağlamak amacıyla. Şu anda böyle bir grup olmamasına rağmen, ILO Sendikalarla eğitim çalışmaları başlatmış, millenium round gündeminin gerekliliğini emekçilere anlatmak için programlar uygulamakta)

ÖNCEKİ HABER

İşçi toplantılarında küreselleşmeye öfke

SONRAKİ HABER

Hayvancılık can çekişiyor