01 Aralık 1999 22:00

Seattle'da emekçi damgası

Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Bakanlar Konferansı'nın başlamasından günlerce önce gösterilere başlayan sendikalar ve kitle örgütleri, toplantının ilk gününe damgalarını vurdu.

Paylaş
Seattle'da emekçi damgası
Uluslararası alanda sömürü sınırlarını genişletmek amacıyla ABD'nin Seattle kentinde toplanan Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Bakanlar Konferansı, protestolar nedeniyle saatlerce ertelenirken, organizatörler toplantının yerini değiştirmek zorunda kaldı. Polis, önceki gün toplantının yapıldığı binanın önünde göstericilere plastik mermilerle saldırdı. ABD'li yetkililer, toplantıların tamamlanamayacağı endişesiyle paniğe kapıldı. Medyanın yansıtmaya çalıştığının aksine, eylemlerin marjinal gruplar tarafından değil, geniş işçi ve emekçi kitleleri tarafından gerçekleştirildiği görüldü.
İşçiler sorunlarını tartıştı
WTO Zirvesi'nin başlamasına saatler kala kentteki stadyumda büyük bir toplantı düzenleyen binlerce işçi, dünya çapında emek hareketine yönelik saldırıları geri püskürtmenin yollarını tartıştılar. Öğle saatlerinde sona eren toplantının ardından kente merkezine yürüyerek WTO'da alınması planlanan kararları protesto eden işçiler daha sonra yeniden stadyuma döndü.
Seattle'da olağanüstü hal
WTO toplantıları, protestolar nedeniyle 5 saati aşkın bir gecikmeyle başlarken, Washington Eyaleti Valisi Gary Locke ve Seattle Belediye Başkanı Paul Schell tarafından alınan bir kararla WTO toplantılarının yapıldığı kentin merkezinde olağanüstü hal uygulamasına geçildi ve sabah 05.00'ten itibaren sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Seattle'ın birçok noktasında yığınak yapan çok çeşitli silahlarla donatılmış polis birliklerinin sokağa çıkma yasağının hayata geçirilmesi için işçi ve emekçilere saldırmaya devam edeceği belirtiliyor.
Saatlerce geciken toplantının başka bir binada yapılmasına karar verilirken, adını açıklamayan bir WTO yetkilisi, güvenlik nedeniyle toplantının yerinin değiştirildiğini belirterek, "Açılış töreni, toplantı merkezinde yapılacak" dedi.
"WTO defol"
Binlerce işçinin, sendikacıların ve çevre örgütlerinin oluşturduğu kalabalık, toplantıların yapılacağı merkezleri ve delegelerin kaldığı otelleri önceki gün ablukaya aldı. Sabah erken saatlerde bakanların bulunduğu Sheraton Oteli çevreci gruplar tarafından sarılırken, Victor Steinbrueck Parkı'nda toplanan 5000'i aşkın çevreci de kent merkezine yürüyüşe geçti. Seattle'daki merkezi gösteri ise Amerikan Endüstriyel Kuruluşlar Emek Kongresi Federasyonu tarafından onbinlerce işçinin katılımıyla düzenlendi. "WTO defol" slogarının atıldığı gösteriye ABD'nin birçok bölgesinden işçiler katıldı. Kentteki toplam gösterici sayısının 70-80 bin civarında olduğu bildirildi.
Polis ateş açtı
Toplantılar için kente gelen binlerce delegenin eylemler nedeniyle, açılış töreninin yapılacağı Paramount Tiyatrosu'na gidemediği öğrenildi. Polis, göstericileri dağıtmak için gözyaşartıcı bombalar, biber gazı, plastik mermiler, panzer ve helikopter kullandı. Birlik Meydanı yakınlarındaki Toplantı Merkezi'nde yapılan toplantıyı protesto eden kalabalığı dağıtmakta zorlanan polis, gaz bombaları kullanırken, görgü tanıkları, protestocuların kendilerine atılan göz yaşartıcı bombaları polislere geri attıklarını bildirdi. Sabah saatlerinde yaşanan çatışmalarda en az 20 kişi gözaltına alınırken yaralanan göstericilerin sayısı bilinmiyor.
'Mükemmel değiliz'
WTO Genel Sekreteri Michael Moore, yaptığı açıklamada, Paramount Tiyatrosu'nun yarı yarıya boş olması nedeniyle açılış törenini erteleme kararı aldıklarını söyledi. Moore, "Birçok eleştiriyi kabul ediyorum. Ancak kabul etmediğim şey, bu toplantıların demokratik olmadığı şeklindeki açıklamalardır" dedi. Toplantıların başarıyla sonuçlanacağını savun Moore, "WTO son yıllarda toplumun tüm sektörlerinde çalışanlarla ilişkilerini geliştirmeye çalışmıştır. Şeffaflık çabalarımız mükemmel değildi. Bizi eleştirenler her zaman haksız değildiler, ancak ilerlemeler sadece yapıcı diyalog çerçevesinde sağlanabilir" şeklinde konuştu.
Toplantılarda, 135 ülkenin ticaretle ilgili bakanı 4 gün boyunca, WTO çerçevesinde çok taraflı yeni ticari görüşmeler dönemini başlatmaya yönelik çalışmalarda bulunacak. İsminin açıklanmasını istemeyen ve WTO'nun Cenevredeki merkezinde görevli bir büyükelçi ise, ''Bu kadar kötü organize ve yanlış yönetilen bir toplantı görmedim'' dedi.
ABD-AB çatışması
Birçok delegenin katılamadığı ilk günü toplantılarının WTO temsilcileri arasında görüş ayrılıklarına sahne olduğu ve delegelerin, aralarında asgari çalışma koşulları ve tarım sektörü de olmak üzere, birçok konuda farklı görüşlere sahip olduğu ifade ediliyor. Uluslararası ticaret alanında ABD ve Avrupa Birliği (AB) arasıdaki kapışmanın süreceği toplantılarda, yeni çalışma koşulları, ücret artışları, gelişmiş ülkelerle fakir ülkeler arasındaki ticari ilişkiler ve yatırımların da ele alınması bekleniyor.
Tarım sektöründe sübvansiyonun kaldırılması konusu da, Seattle toplantılarının en önemli gündem maddesini oluşturuyor. Tarım sektörü, en büyük tarım ihracatçı ülkesi konumunda bulunan Avustralya'nın önderlik ettiği 18 ülkeli Cairns grubu ve ABD ile Avrupa Birliği, Japonya, Norveç, İsviçre ve Güney Kore'nin aralarında bulunduğu grup arasında en büyük görüş ayrılığını oluşturan konuyu teşkil ediyor.
Bakanlardan tepki
AB Temsilcilerinin toplantının ilk gününden itibaren gündemi kendi istekleri doğrultusunda oluşturma çabasına girdikleri öğrenilirken, zirveye katılan bakanların WTO yönetiminin toplantıları kritik konularda dört gruba bölerek yürütmeyi tercih etmesine tepki gösterdikleri belirtiliyor.
AB bakanlarından biri tepkisini "Aslında çalışmıyorlar ama bakanların vaktini harcama konusunda çok etkililer" diyerek dile getirdi. İngiltere'nin ve AB'nin Ticaret Yüksek Komiseri Pascal Lamy, zaman sorununun aşılabilmesinin tek yolunun kapalı kapılar ardında arabulucuların da katılacağı ikili toplantılar olduğunu dile getirdi.
Geçmiş yıllarda yapılan benzer organizasyonlarda bir araya gelerek belli bir gündem üzerinde uzlaşan ve tüm katılımcılara bu gündemin maddelerini kabul ettirmek için baskı yapan AB ve ABD temsilcilerinin Seattla Konferansı'nda aynı yöntemi izlemelerinin mümkün olmayacağı dile getirilirken, WTO içindeki bu iki kutup dışında kalan ülkelerin rol üstlenebileceği belirtiliyor.
ÖNCEKİ HABER

Sınav rezaletinde yeni perde

SONRAKİ HABER

Londra'da da WTO protestosu

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...