11 Kasım 1999 22:00
Depremzede öğrenci yaslı
Deprem bölgesindeki öğrenciler felaketin ardından yas sürecine giriyor. Bu süreçte yetişkinlerin öğrencilerin yanında olması gerektiği belirtiliyor.
Depremzede öğrenci yaslı
Gazi Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Süleyman Doğan, öğrencilerin depremin ardından yas sürecine girdiklerini belirtti. Doğan, yas sürecinin üç evreden oluştuğunu, birinci evre olan şok ve inkâr evresinde kişinin yaşadığı kaybı kabullenmediğini, kızgınlık evresi olarak tanımladığı ikinci evrede ise kişilerin kayıplarının yerlerini dolduramayacağı düşüncesi ile umutsuzluk duygularına kapılabileceğini vurguladı. Son evre olan 'kabul ve çözümleme evresinde' ise kişilerin dış dünyaya açılıp, sorunlarını çözmek için çaba sarf edeceklerini belirten Doğan, bu süreçlerde yetişkinlerin öğrencilerin yanında olmasını önerdi.
Süleyman Doğan, Psikolojik Danışman ve Rehberler Derneği (PDR-DER) bültenindeki yazısında, ruhsal yönden yaralanmanın da tıpkı fiziksel yaralanmaya benzediğini ve iyileşmesi için zaman ve bakım gerektiğini ifade etti. Tepkilerin kişiden kişiye değiştiğini ve bu tepkilerin kişinin yaşadığı yasın derecesini yansıtmayabileceğini vurgulayan Doğan, yaşanmayan ve ifade edilmeyen yasın en tehlikeli yas olduğunu belirtti.
Doğan, olumsuz düşünce ve sözcüklerin başkalarının ölümüne neden olmayacağını, yaslı bireyin ölen kişiye, tanrıya veya dünyaya isyan etmesinin genelde normal bir davranış olduğunu, duygulardan kaçınmayıp, kabul etmek ve tanımanın acıyı hafifleteceğini dile getirdi.
Kişilerdeki tepkiler
Yaşanan olayın öğrenciler üzerinde yıkıcı davranış, okul korkusu, öğrenme güçlüğü ve aşırı hareketlilik gibi sorunlara neden olabileceğini belirten Doğan, alkol ve ilaç bağımlılığı, intihar gibi olayların da bu süreçte gelişebileceğine dikkat çekti. Posttravmatik stres bozukluğundan etkilenen çocuk ve gençlerde, daha önce yaşadıkları kâbusu tekrar tekrar yaşayarak çaresizlik ve korku duygularının geliştiğini kaydeden Doğan, anaokulu öğrencilerinin yas sürecini, yemek yemeyerek, hastalanarak, aşırı hareket ederek ve içine kapanarak geçirirken, ilkokul öğrencilerinde de bebek gibi konuşma, yetişkinlere aşırı bağlanma, çabuk ürkme veya altını ıslatma gibi davranışlara dikkat çekti. Doğan, en tehlikeli yas sürecinin ise kaybı tam olarak kabul etmeyen kişilerde görülen duygu yoksunluğu olduğuna vurgu yaptı.
Rehberlik etkinlikleri
Doğan, kişilerin girdiği yas sürecinin daha hızlı sona erdirilmesi için okullarda rehberlik hizmetlerinin verilmesi gerektiğini kaydetti. Doğan, kişilerin yas sürecinde bir araya gelip, grup toplantılarıyla duygularını paylaşarak rahatlayabileceğini dile getirerek, rehber öğretmenlerin, kişileri, kaybettikleri yakınlarına hitaben yazı ve mektup yazmaları için yüreklendirebileceğini, felaketle ilgili senaryolar yazmalarını isteyerek yaşadığı rahatsız edici duygulardan kurtulmalarını sağlayabileceğini belirtti.
Gazi Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Süleyman Doğan, öğrencilerin depremin ardından yas sürecine girdiklerini belirtti. Doğan, yas sürecinin üç evreden oluştuğunu, birinci evre olan şok ve inkâr evresinde kişinin yaşadığı kaybı kabullenmediğini, kızgınlık evresi olarak tanımladığı ikinci evrede ise kişilerin kayıplarının yerlerini dolduramayacağı düşüncesi ile umutsuzluk duygularına kapılabileceğini vurguladı. Son evre olan 'kabul ve çözümleme evresinde' ise kişilerin dış dünyaya açılıp, sorunlarını çözmek için çaba sarf edeceklerini belirten Doğan, bu süreçlerde yetişkinlerin öğrencilerin yanında olmasını önerdi.
Süleyman Doğan, Psikolojik Danışman ve Rehberler Derneği (PDR-DER) bültenindeki yazısında, ruhsal yönden yaralanmanın da tıpkı fiziksel yaralanmaya benzediğini ve iyileşmesi için zaman ve bakım gerektiğini ifade etti. Tepkilerin kişiden kişiye değiştiğini ve bu tepkilerin kişinin yaşadığı yasın derecesini yansıtmayabileceğini vurgulayan Doğan, yaşanmayan ve ifade edilmeyen yasın en tehlikeli yas olduğunu belirtti.
Doğan, olumsuz düşünce ve sözcüklerin başkalarının ölümüne neden olmayacağını, yaslı bireyin ölen kişiye, tanrıya veya dünyaya isyan etmesinin genelde normal bir davranış olduğunu, duygulardan kaçınmayıp, kabul etmek ve tanımanın acıyı hafifleteceğini dile getirdi.
Kişilerdeki tepkiler
Yaşanan olayın öğrenciler üzerinde yıkıcı davranış, okul korkusu, öğrenme güçlüğü ve aşırı hareketlilik gibi sorunlara neden olabileceğini belirten Doğan, alkol ve ilaç bağımlılığı, intihar gibi olayların da bu süreçte gelişebileceğine dikkat çekti. Posttravmatik stres bozukluğundan etkilenen çocuk ve gençlerde, daha önce yaşadıkları kâbusu tekrar tekrar yaşayarak çaresizlik ve korku duygularının geliştiğini kaydeden Doğan, anaokulu öğrencilerinin yas sürecini, yemek yemeyerek, hastalanarak, aşırı hareket ederek ve içine kapanarak geçirirken, ilkokul öğrencilerinde de bebek gibi konuşma, yetişkinlere aşırı bağlanma, çabuk ürkme veya altını ıslatma gibi davranışlara dikkat çekti. Doğan, en tehlikeli yas sürecinin ise kaybı tam olarak kabul etmeyen kişilerde görülen duygu yoksunluğu olduğuna vurgu yaptı.
Rehberlik etkinlikleri
Doğan, kişilerin girdiği yas sürecinin daha hızlı sona erdirilmesi için okullarda rehberlik hizmetlerinin verilmesi gerektiğini kaydetti. Doğan, kişilerin yas sürecinde bir araya gelip, grup toplantılarıyla duygularını paylaşarak rahatlayabileceğini dile getirerek, rehber öğretmenlerin, kişileri, kaybettikleri yakınlarına hitaben yazı ve mektup yazmaları için yüreklendirebileceğini, felaketle ilgili senaryolar yazmalarını isteyerek yaşadığı rahatsız edici duygulardan kurtulmalarını sağlayabileceğini belirtti.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
