97 bin çocuk yargıladık!

97 bin çocuk yargıladık!
Serpil İlgün
Çocuk yargılamasının amacına uygun yapılmadığı Türkiye'de geçtiğimiz yıl 88 bin 460'ı erkek, 8171'i kız olmak üzere toplam 96 bin 631 çocuk yargılandı. '97 yılında yargılanan çocuk sayısının 84 bin 222 olduğu hatırlandığında, suça itilen çocuk sayısındaki artış dikkat çekiyor. Rakamlar, BM Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne uygun yasal düzenlemelerin bir an önce yapılması gerekliliğini ortaya koyarken, Av. Aşkın Yaşar adil yargılamanın gerçekleşmediğine dikkat çekti.
'Hırsızlık birinci sırada'
Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan, "Suçlu Çocukların Yargılanması-1998 Yılı Çalışmaları" başlıklı raporu açıklandı. 2253 Sayılı Yasa, 11-15 yaş arası çocukların çocuk mahkemelerinde, çocuk mahkemesi ol mayan yerlerde ise genel mahkemelerde yargılanmalarını öngörüyor. Ancak, İstanbul ve Ankara'da iki, Trabzon ve İzmir'de birer çocuk mahkemesinin bulunduğu Türkiye'de, '98 yılında 11-14 ve 14-17 yaş arasındaki çocukların 366'sı DGM'lerde; 3676'sı Ağır Ceza'da; 41 bin 249'u Asliye Ceza'da; 44 bin 786'sı Sulh Ceza'da; 453'ü Trafik'te; 47'si ise İcra Ceza'da yargılanırken, 96 bin 631 çocuğun yanlızca 6054 tanesi çocuk mahkemelerinde yargılanabildi.
Daha çok 6 çocuk mahkemesindeki yargılamaların ayrıntılandırıldığı "Suçlu Çocukların Yargılanması -1998 Yılı Çalışmaları" başlıklı rapora göre, çocuk mahkemelerine 1997'den 6447 dava sarktı. '98'de yeni açılan 4693 davanın eklenmesiyle birlikte, çocuk mahkemelerinde geçtiğimiz yıl toplam 11 bin 195 davaya bakıldı.
En fazla işlenen suç 2886 davayla hırsızlık. Çocuk mahkemelerinde '98 yılında hırsızlık suçundan 3320 erkek, 448 de kız olmak üzere toplam 3768 çocuk yargılandı. Rapora göre, hırsızlık suçunu 840 davayla müessir fiil, 333 davayla trafik kanuna muhalefet, 108 davayla da ırza tasaddi izliyor. Bu suçları, ateşli silahlar kanununa muhalefet, gasp, nası izrar (mala zarar verme), adam öldürme, çocuk mahkemeleri kanuna muhalefet, yangın, su baskını, emniyeti suistimal, şahıs hürriyetini tehdit, dolandırıcılık ve iflas, hakaret, orman kanununa muhalefet, evrakta sahtekârlık, emirlere uymama, kız-kadın-erkek kaçırma, uyuşturucu, kaçakçılık kanununa muhalefet ve görevli memura mukavemet izliyor. Rapora göre, 1998 yılında hırsızlık suçundan yargılanan çocukların 1513'ü mahkûmiyet alırken, 425'i beraat etti.
Çocuk mahkemelerinde, söz konusu suçlardan açılan toplam 4748 davada, 5494'ü erkek, 560'ı kız olmak üzere toplam 6054 çocuk yargılandı. '97'de sıralanan suçlardan yargılanan çocuk sayısı 5461 olmuştu.
Yargılama adil değil
Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü'nün çalışmasını değerlendiren İstanbul Barosu Çocuk Hakları Komisyonu Üyesi Av. Aşkın Yaşar, suça itilen çocuk sayısında her yıl artış olduğunu ifade ederek, "Bu artış da Çocuk Hakları Sözleşmesi'ni imzalayan Türkiye'nin iç hukukunda gerekli yasal düzenlemeleri biran önce yapmasını gerekli kılıyor" dedi. Çocukların işledikleri suça bakılmaksızın kendilerine özgü mahkemelerde yargılanmaları gerektiğini belirten Yaşar, suça ve yaşa göre ayırımcılık olduğunu vurgulayarak, çocuklar için bir ceza kanununun olmadığı Türkiye'de, adil yargılamanın da gerçekleşmediğini söyledi.
Çocuk yargılamasının amacının çocuğu cezalandırmak olmadığına dikkat çeken Yaşar, "Amaç yargılama değil, iyileştirmedir. Suç işleyerek 'bana yardım edin' mesajını veren çocuğu yeniden topluma katmaktır. Bu da suça iten nedenlerin tespiti ve buna uygun, çocuğun yararı gözetilerek çözümler geliştirmeyi gerektirir" dedi.
Hırsızlık suçunda her geçen yıl artış görülmesi örneğini veren Yaşar, ülkenin giderek kötüleşen ekonomik koşullarının her gün daha çok küçüğü hırsızlığa yönelttiğine dikkat çekerek, ekonomik koşullar iyileştirilemeden çocuğa ceza vererek sorunun düzeltilemeyeceğini vurguladı.