31 Ekim 1999 22:00
Sonunda gittiler
27 yıl önce Suharto diktatörlüğü tarafından işgal edilen Doğu Timor'daki tüm Endonezya askerleri adayı terk etti.
Sonunda gittiler
1975 yılından bu yana Endonezya işgali altında yaşayan Doğu Timor'da artık tek bir Endonezya askeri kalmadı. İşgalciler, 30 Ağustos'taki halkoylamasıyla bağımsızlığı seçen Doğu Timor'da binlerce insanı katlettikten sonra, dün sabah adadaki son askeri birliklerini de çektiler.
Başkent Dili'nin deniz ve hava limanlarında Endonezya'nın son çıkarma gemisi ve son yük uçağı, tankları, askerleri, komutanları taşıyarak adayı terk etti.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararıyla adaya sevk edilen uluslararası gücün gözetiminde yapılan çekilme işlemi sırasında bir de veda töreni düzenlendi.
Dili Limanı ve Havaalanı'nda BM gözlemcileri, insani yardım örgütleri ve BM gücünün en üst düzey yetkililerinin katıldığı törende Doğu Timor halkı yoktu.
Gusmao üniforma giydi
Dili'ye gelen Timor'un direniş lideri Jose Alexandre Xanana Gusmao, Endonezyalı komutanlarla el sıkıştı ve onları uğurladı. Uğurlama günü için kravatını çıkarıp savaş üniformasını giyen 53 yaşındaki Gusmao, "Bugün tarihsel bir hata noktalanıyor. İki ülke arasındaki hata" dedi.
'Kendimiz için'
Doğu Timor eski belediye başkanlarından ve bağımsızlık hareketinin liderlerinden Mario Carrascalao da "Artık, başkalarının gözlerine bakıp bizden ne istediklerini anlamaya çalışan koloni insanları olmamayı öğrenmek zorundayız. Kendimiz için ne istediğimize karar vermeliyiz" şeklinde konuştu. İşgalci birliklerin dün sabah adayı tamamen terk etmelerinin ardından 24 yıl süren ve 200 bini aşkın Doğu Timorlunun katledilmesine neden olan kanlı işgal dönemi kapanmış oldu. Endonezya'nın 1990'lı yılların ortasında Ada'da 40 bin askeri bulunuyordu.
Doğu Timor'da düzenlenen halkoylamasının ardından Endonezya askerlerinin ve milis güçlerinin katliamları artırmasından 15 gün kadar sonra adaya Avustralya önderliğinde uluslararası bir askeri güç gönderme kararı alan BM, Endonezya askerinin adayı saygın bir atmosferde terk etmesi için özen gösterdi.
Türk birliği de gidecek
16 ülkenin katıldığı uluslararası barış gücü, Avustralya öncülüğünde 20 Eylül sabahı Timor'a varmıştı. Bu yılın sonuna doğru Türkiye'den bir birliğin de BM bünyesinde Doğu Timor'a gönderilmesi bekleniyor.
Halkı zor günler bekliyor
Binlerce kişinin katledildiği, onbinlerce kişinin de halen mülteci olarak yaşadığı ve bugün BM askerleri tarafından yönetilen Doğu Timor'un gerçek anlamda bağımsız bir ülke haline gelip gelemeyeceği ise netlik kazanmış değil. Avustralya önderliğindeki BM askerlerinin en az üç yıl kalacağı ülkede hükümetin nasıl oluşturulacağı bilinmiyor.
Doğal kaynaklara sahip olmasına karşın güçlü bir ekonomiye de sahip olmayan Doğu Timor'da halkın tamamına yakını yoksulluk sınırında yaşamını sürdürmeye çalışıyor. Liderlerinin boyun eğen bir tutum takınmaları halinde siyasi olarak Avustralya'nın güdümüne girme tehlikesiyle karşı karşıya kalacak olan ada halkını zor günler bekliyor.
1975 yılından bu yana Endonezya işgali altında yaşayan Doğu Timor'da artık tek bir Endonezya askeri kalmadı. İşgalciler, 30 Ağustos'taki halkoylamasıyla bağımsızlığı seçen Doğu Timor'da binlerce insanı katlettikten sonra, dün sabah adadaki son askeri birliklerini de çektiler.
Başkent Dili'nin deniz ve hava limanlarında Endonezya'nın son çıkarma gemisi ve son yük uçağı, tankları, askerleri, komutanları taşıyarak adayı terk etti.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararıyla adaya sevk edilen uluslararası gücün gözetiminde yapılan çekilme işlemi sırasında bir de veda töreni düzenlendi.
Dili Limanı ve Havaalanı'nda BM gözlemcileri, insani yardım örgütleri ve BM gücünün en üst düzey yetkililerinin katıldığı törende Doğu Timor halkı yoktu.
Gusmao üniforma giydi
Dili'ye gelen Timor'un direniş lideri Jose Alexandre Xanana Gusmao, Endonezyalı komutanlarla el sıkıştı ve onları uğurladı. Uğurlama günü için kravatını çıkarıp savaş üniformasını giyen 53 yaşındaki Gusmao, "Bugün tarihsel bir hata noktalanıyor. İki ülke arasındaki hata" dedi.
'Kendimiz için'
Doğu Timor eski belediye başkanlarından ve bağımsızlık hareketinin liderlerinden Mario Carrascalao da "Artık, başkalarının gözlerine bakıp bizden ne istediklerini anlamaya çalışan koloni insanları olmamayı öğrenmek zorundayız. Kendimiz için ne istediğimize karar vermeliyiz" şeklinde konuştu. İşgalci birliklerin dün sabah adayı tamamen terk etmelerinin ardından 24 yıl süren ve 200 bini aşkın Doğu Timorlunun katledilmesine neden olan kanlı işgal dönemi kapanmış oldu. Endonezya'nın 1990'lı yılların ortasında Ada'da 40 bin askeri bulunuyordu.
Doğu Timor'da düzenlenen halkoylamasının ardından Endonezya askerlerinin ve milis güçlerinin katliamları artırmasından 15 gün kadar sonra adaya Avustralya önderliğinde uluslararası bir askeri güç gönderme kararı alan BM, Endonezya askerinin adayı saygın bir atmosferde terk etmesi için özen gösterdi.
Türk birliği de gidecek
16 ülkenin katıldığı uluslararası barış gücü, Avustralya öncülüğünde 20 Eylül sabahı Timor'a varmıştı. Bu yılın sonuna doğru Türkiye'den bir birliğin de BM bünyesinde Doğu Timor'a gönderilmesi bekleniyor.
Halkı zor günler bekliyor
Binlerce kişinin katledildiği, onbinlerce kişinin de halen mülteci olarak yaşadığı ve bugün BM askerleri tarafından yönetilen Doğu Timor'un gerçek anlamda bağımsız bir ülke haline gelip gelemeyeceği ise netlik kazanmış değil. Avustralya önderliğindeki BM askerlerinin en az üç yıl kalacağı ülkede hükümetin nasıl oluşturulacağı bilinmiyor.
Doğal kaynaklara sahip olmasına karşın güçlü bir ekonomiye de sahip olmayan Doğu Timor'da halkın tamamına yakını yoksulluk sınırında yaşamını sürdürmeye çalışıyor. Liderlerinin boyun eğen bir tutum takınmaları halinde siyasi olarak Avustralya'nın güdümüne girme tehlikesiyle karşı karşıya kalacak olan ada halkını zor günler bekliyor.
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
