17 Ekim 1999 21:00
Talana sendikaları ortak etme çabası
Türkiye, Dünya Ticaret Örgütü'nün 30 Kasım-3 Aralık günlerinde Amerika'nın Seattle kentinde yapılacak Bakanlar Konferansı'na hazırlanıyor.
Talana sendikaları ortak etme çabası
Sultan Özer
Tahkime olanak sağlayan Anayasa değişikliğini Meclis'ten geçiren ve özelleştirme çalışmalarına hız veren hükümet, uluslararası sermayeye ülke kaynaklarını peşkeş çekme çabasına sendikaları ve bilim adamlarını ortak etmeye çalışıyor.
Yabancı yatırımların uluslararası kurallara bağlanmasının tartışılacağı Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Bakanlar Konferansı, 30 Kasım ile 3 Aralık günleri arasında ABD'nin Seattle kentinde yapılacak. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, söz konusu konferansa yönelik olarak, bakanlık ve üniversitelerden temsilciler ile TİSK, TOBB, Çevre Derneği, Türk-İş, DİSK, Hak-İş'in katıldığı toplantılar düzenledi. Toplantıya TMMOB ve KESK gibi örgütlerin çağrılmaması dikkat çekti.
23 Haziran ve 14 Ekim 1999 tarihlerinde Hazine Müsteşarlığı'nda yapılan toplantılarda hükümet temsilcileri, MAI toplantıları ve 1980'lerden bugüne dünya ticareti, yatırımlar ve yabancı sermaye yatırımlarının gelişimi hakkında bilgi verdiler. OECD, DTÖ, GATT çalışmaları konusunda da açıklamalarda bulunan hükümet temsilcileri, MAI'nin OECD bünyesinden Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) bünyesine aktarılmasının olumluluk olduğunu ve daha geniş bir katılımı getirdiği propagandasını yaptılar.
Toplantıya katılan kamu kuruluşları temsilcilerinin tümü söz konusu anlaşmaları imzalamaları durumunda Türkiye'ye yabancı yatırım akını başlayacağı, bunun da ülke ekonomisi için olumlu bir gelişme olacağı düşüncesini dile getirdiler. TOBB, TİSK gibi sermaye kuruluşları da yabancı sermayenin hiçbir standarda tabi olmadan ülkeye girişlerinin sağlanması ve bunun da bir an önce yapılması konusunda görüşlerini dile getirdiler.
Türk-İş ve DİSK temsilcileri ise hem yazılı hem de sözlü sunuşlarında çok taraflı yatırım anlaşmalarının imzalanmaması gerektiğini belirterek, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışında yabancı şirketlere tanınan kapitülasyon niteliğindeki ekonomik imtiyazların etkili olduğunu hatırlattılar.
Türk-İş'in görüşü
Türk-İş'in görüşünde, Çok Taraflı Yatırım Anlaşması (MAI)'nın DTÖ bünyesinde ele alınarak ve belirli yaptırımlarla güçlendirilerek gündeme getirilmesinin, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeleri uluslararası şirketler karşısında iyice zayıf konuma iteceği görüşü dile getirildi. Yabancı sermayeli 4500 dolayındaki şirketin yalnızca 250 kadarında sendikal örgütlülük bulunduğunun anlatıldığı Türk-İş görüşünde, söz konusu şirketlerin çok büyük bir bölümünün günümüz hukuki düzenlemeler çerçevesinde bile ILO standartlarına gerekli saygıyı göstermedikleri kaydedildi. Önemli sendikal hak ihlallerinin bulunduğu bir alanda daha ciddi sorunların doğacağına dikkat çekilen görüşte, yabancı doğrudan yatırımları teşvik amacıyla kurulan ve kurulmakta olan serbest bölgelerde işçi hakları ve sendikal hak ve özgürlükler açısından yaşanan sıkıntıların, gündemdeki sorunların da habercisi olduğu vurgulandı.
DİSK de karşı
DİSK de benzer kaygıları dile getiren görüş sundu. GATT, Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması gibi anlaşmalardan da örnekler verilen DİSK görüşünde, yabancı sermayeye tanınan serbesti sonucunda, ülkeye doğrudan doğruya yabancı yatırımın girmediği, sıcak para girişinin hızlandığı, finans krizlerinin korkulu rüya haline geldiği, yerli sanayinin küçüldüğü, rant ekonomisinin gelişip işsizliğin arttığına dikkat çekildi.
Sultan Özer
Tahkime olanak sağlayan Anayasa değişikliğini Meclis'ten geçiren ve özelleştirme çalışmalarına hız veren hükümet, uluslararası sermayeye ülke kaynaklarını peşkeş çekme çabasına sendikaları ve bilim adamlarını ortak etmeye çalışıyor.
Yabancı yatırımların uluslararası kurallara bağlanmasının tartışılacağı Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Bakanlar Konferansı, 30 Kasım ile 3 Aralık günleri arasında ABD'nin Seattle kentinde yapılacak. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, söz konusu konferansa yönelik olarak, bakanlık ve üniversitelerden temsilciler ile TİSK, TOBB, Çevre Derneği, Türk-İş, DİSK, Hak-İş'in katıldığı toplantılar düzenledi. Toplantıya TMMOB ve KESK gibi örgütlerin çağrılmaması dikkat çekti.
23 Haziran ve 14 Ekim 1999 tarihlerinde Hazine Müsteşarlığı'nda yapılan toplantılarda hükümet temsilcileri, MAI toplantıları ve 1980'lerden bugüne dünya ticareti, yatırımlar ve yabancı sermaye yatırımlarının gelişimi hakkında bilgi verdiler. OECD, DTÖ, GATT çalışmaları konusunda da açıklamalarda bulunan hükümet temsilcileri, MAI'nin OECD bünyesinden Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) bünyesine aktarılmasının olumluluk olduğunu ve daha geniş bir katılımı getirdiği propagandasını yaptılar.
Toplantıya katılan kamu kuruluşları temsilcilerinin tümü söz konusu anlaşmaları imzalamaları durumunda Türkiye'ye yabancı yatırım akını başlayacağı, bunun da ülke ekonomisi için olumlu bir gelişme olacağı düşüncesini dile getirdiler. TOBB, TİSK gibi sermaye kuruluşları da yabancı sermayenin hiçbir standarda tabi olmadan ülkeye girişlerinin sağlanması ve bunun da bir an önce yapılması konusunda görüşlerini dile getirdiler.
Türk-İş ve DİSK temsilcileri ise hem yazılı hem de sözlü sunuşlarında çok taraflı yatırım anlaşmalarının imzalanmaması gerektiğini belirterek, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışında yabancı şirketlere tanınan kapitülasyon niteliğindeki ekonomik imtiyazların etkili olduğunu hatırlattılar.
Türk-İş'in görüşü
Türk-İş'in görüşünde, Çok Taraflı Yatırım Anlaşması (MAI)'nın DTÖ bünyesinde ele alınarak ve belirli yaptırımlarla güçlendirilerek gündeme getirilmesinin, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeleri uluslararası şirketler karşısında iyice zayıf konuma iteceği görüşü dile getirildi. Yabancı sermayeli 4500 dolayındaki şirketin yalnızca 250 kadarında sendikal örgütlülük bulunduğunun anlatıldığı Türk-İş görüşünde, söz konusu şirketlerin çok büyük bir bölümünün günümüz hukuki düzenlemeler çerçevesinde bile ILO standartlarına gerekli saygıyı göstermedikleri kaydedildi. Önemli sendikal hak ihlallerinin bulunduğu bir alanda daha ciddi sorunların doğacağına dikkat çekilen görüşte, yabancı doğrudan yatırımları teşvik amacıyla kurulan ve kurulmakta olan serbest bölgelerde işçi hakları ve sendikal hak ve özgürlükler açısından yaşanan sıkıntıların, gündemdeki sorunların da habercisi olduğu vurgulandı.
DİSK de karşı
DİSK de benzer kaygıları dile getiren görüş sundu. GATT, Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması gibi anlaşmalardan da örnekler verilen DİSK görüşünde, yabancı sermayeye tanınan serbesti sonucunda, ülkeye doğrudan doğruya yabancı yatırımın girmediği, sıcak para girişinin hızlandığı, finans krizlerinin korkulu rüya haline geldiği, yerli sanayinin küçüldüğü, rant ekonomisinin gelişip işsizliğin arttığına dikkat çekildi.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
