16 Ekim 1999 21:00
550 trilyonluk gasp
Memura yüzde 25 gibi komik bir zam öneren, kamu işçilerinin yüzde 5'lik refah payına göz diken hükümet...
550 trilyonluk gasp
IMF'nin direktifleri ile hükümet işçi, memur ve emeklilerin vergi iadesinden doğan yaklaşık 550 trilyon lirasını gasp etmeye çalışıyor. Üstelik işveren kesiminden vergi alamayan hükümet, iadesini ödemediği Katma Değer Vergisi (KDV) oranlarını da yükselterek, ücretliler ve bordro mahkûmları üzerindeki vergi yükünü de artırmayı düşünüyor.
Yüksek Planlama Kurulu (YPK)'nda belirlenen ve ardından hükümet liderlerinin de üzerinde mutabakat sağladıkları IMF istekleri doğrultusunda memur maaşlarını yılın ilk yarısında yüzde 15 artırmayı düşünen hükümet, bunun üzerine bir de işçi, emekli ve memurun hakkı olan vergi iadesini kaldırmayı öngörüyor. Böylece çalışanın yaklaşık olarak 550 trilyon liraya yakın tutan vergi iadesini gasp edecek.
Memurların 2000 yılının ocak, şubat, mart ve nisan aylarında aldığı ve gelir vergisi matrahının yaklaşık yüzde 10'una denk gelen vergi iadesi tutarı yaklaşık olarak 250 trilyon lirayı buluyor. Emeklilerin vergi iadesi ise yaklaşık olarak 300 trilyon liraya yaklaşıyor. Yani ortalama bir memur, işçi ve emekli vergi iadesi sayesinde maaş ve ücretinin iki katına yakını bir gelirden olacak.
Emekçilerin haklarını çeşitli oyunlarla gasp eden hükümet diğer yandan da sermaye kesimlerinden toplayamadığı vergiyi de yine emekçilerin üzerine yıkma peşinde. Nitekim bütün yükü yine çalışanların üzerinde olan KDV'nin idaesi ödenmiyor, ama oranlarının artırılması düşünülüyor. Diğer yandan ilk çıktığı zaman vergi iadesi gelirin üçte birine tekabül ediyordu ve bütün harcamalar geçerli sayılıyordu. Ancak 1994 yılından itibaren memurların yol parası, dayanıklı tüketim malları gibi birçok harcaması vergi iadesi dışına çıkarılmıştı. Bu yolla da memurların 5 yıldır vergi iadesini tırpanlayan hükümet, geçtiğimiz yıl da vergi yasasında yapılan değişiklik ile yine trilyonlarca lirayı iç etmişti.
Vergi yasasında yapılan değişiklik ile 1999 yılından önce belirlenen vergi dilimi bahane edilerek 5 ile 25 milyon lira arasında kesinti yapıldı.
Çalışanların vergi yükü yüzde 25'ten yüzde 20'ye düşürüldüğü için vergi iadesi de yüzde 25 yerine yüzde 20 üzerinden hesaplanmıştı.
IMF'nin direktifleri ile hükümet işçi, memur ve emeklilerin vergi iadesinden doğan yaklaşık 550 trilyon lirasını gasp etmeye çalışıyor. Üstelik işveren kesiminden vergi alamayan hükümet, iadesini ödemediği Katma Değer Vergisi (KDV) oranlarını da yükselterek, ücretliler ve bordro mahkûmları üzerindeki vergi yükünü de artırmayı düşünüyor.
Yüksek Planlama Kurulu (YPK)'nda belirlenen ve ardından hükümet liderlerinin de üzerinde mutabakat sağladıkları IMF istekleri doğrultusunda memur maaşlarını yılın ilk yarısında yüzde 15 artırmayı düşünen hükümet, bunun üzerine bir de işçi, emekli ve memurun hakkı olan vergi iadesini kaldırmayı öngörüyor. Böylece çalışanın yaklaşık olarak 550 trilyon liraya yakın tutan vergi iadesini gasp edecek.
Memurların 2000 yılının ocak, şubat, mart ve nisan aylarında aldığı ve gelir vergisi matrahının yaklaşık yüzde 10'una denk gelen vergi iadesi tutarı yaklaşık olarak 250 trilyon lirayı buluyor. Emeklilerin vergi iadesi ise yaklaşık olarak 300 trilyon liraya yaklaşıyor. Yani ortalama bir memur, işçi ve emekli vergi iadesi sayesinde maaş ve ücretinin iki katına yakını bir gelirden olacak.
Emekçilerin haklarını çeşitli oyunlarla gasp eden hükümet diğer yandan da sermaye kesimlerinden toplayamadığı vergiyi de yine emekçilerin üzerine yıkma peşinde. Nitekim bütün yükü yine çalışanların üzerinde olan KDV'nin idaesi ödenmiyor, ama oranlarının artırılması düşünülüyor. Diğer yandan ilk çıktığı zaman vergi iadesi gelirin üçte birine tekabül ediyordu ve bütün harcamalar geçerli sayılıyordu. Ancak 1994 yılından itibaren memurların yol parası, dayanıklı tüketim malları gibi birçok harcaması vergi iadesi dışına çıkarılmıştı. Bu yolla da memurların 5 yıldır vergi iadesini tırpanlayan hükümet, geçtiğimiz yıl da vergi yasasında yapılan değişiklik ile yine trilyonlarca lirayı iç etmişti.
Vergi yasasında yapılan değişiklik ile 1999 yılından önce belirlenen vergi dilimi bahane edilerek 5 ile 25 milyon lira arasında kesinti yapıldı.
Çalışanların vergi yükü yüzde 25'ten yüzde 20'ye düşürüldüğü için vergi iadesi de yüzde 25 yerine yüzde 20 üzerinden hesaplanmıştı.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
