3.6 milyar dolarlık diplomasi

3.6 milyar dolarlık diplomasi
Başbakan Bülent Ecevit, iki gün sonra başlayacak ABD ziyareti öncesi, Milliyet gazetesinden Fikret Bila'ya verdiği demeçte, "ABD garantili tahvili gündeme getirmeyeceğiz. IMF, Dünya Bankası ve ülkelerden, deprem yardımı ve kredi olarak 3.6 milyar dolar gelecek" dedi. ABD ve Avrupa'nın Türkiye ile temaslarında kritik konuları gündeme getirdiği diplomasi trafiğinde, Ankara'dan "İhtiyacımız var" diye ortaya atılan bu rakam; ABD ve Avrupa ülkeleri, IMF ve Dünya Bankası kuruluşları açısından "diplomatik bir koza" dönüşecek.
ABD'ye yapacağı resmi ziyaret sırasında ABD ile Türkiye arasındaki yüklü gündem maddelerine ilişkin karşılıklı önemli mesajlar verileceği öğrenildi. Başbakan Ecevit'in 26 Eylül-1 Ekim tarihlerini kapsayan ABD ziyareti sırasında, deprem yardımı, Kıbrıs, Türk-Yunan ilişkileri, Irak, enerji işbirliği ve silah satışları gibi konular ele alınacak.
Kıbrıs'ta ABD çözümü tartışılacak
ABD, Kıbrıs ve Türk-Yunan meselelerinin çözümüne yönelik adım atılmasını istiyor. Türk tarafının gündeminde ise, deprem sonrası ABD'nin yardım paketi, Bakü-Ceyhan petrol boru hattı ve Türkiye'nin AB ve bölgesel politikalarına destek sağlanmasının bulunduğu bildirildi. Kıbrıs konusunda Türkiye'nin ABD'ye, "Karşılayamayacağımız bir tutum içine girmeyin" mesajını vereceği de belirtildi.
ABD, Kıbrıs konusunda da Türkiye'ye "Sorunun çözümü yönünde hareket edin" mesajı verecek.
Deprem yardımı konusunda ABD'nin, Türkiye'nin yurtdışında satmayı planladığı birkaç milyar dolar değerindeki yeniden inşa amaçlı tahvillere Amerikan hazinesi desteğinin sağlanması konusuna ağırlık verdiği öğrenildi. Kongrenin onayı gereken bu garanti sağlandığı takdirde, Türkiye'nin deprem tahvillerini yurtdışında satabilmesi çok kolaylaşacak ve faiz oranı düşük olacak. Bu çerçevede Washington'ın, Türkiye'ye dış yardım çerçevesinde bir defaya mahsus 300 milyon dolarlık bir bağış yapma fikrinden vazgeçme eğiliminde olduğu bildirildi.
Stand-by gündemde
Ayrıca Dünya Bankası ve IMF ortak toplantısında, Türkiye ile IMF arasında bir stand-by anlaşması imzalanması görüşülecek. Dünya Bankası, imzalanacak stand-by anlaşmasının dışarıya karşı olumlu bir sinyal olacağını söylüyor.
Ayrıca Banka, uluslararası tahkim ve sosyal güvenlik ile başlayan "yapısal reformlar"ın sürdürülmesi halinde her türlü kredi desteğini sağlayacağını belirtiyor. Bu "yapısal uyum yasaları"nın ilk sırasında ise tarım bulunuyor. IMF ve Dünya Bankası, Türkiye'nin tarıma desteğinin fazla olduğunu belirterek, desteklemenin azaltılmasını istiyor. Ayrıca Türkiye'deki enerji ihaleleri ile ilgili yasal düzenlemelerin de bir an önce yaşama geçirilmesi şart koşuluyor.
Tekstil kotaları artırılmayacak
Tekstil ve ticaret kotaları konusunda ise, ABD'nin bu kotaların artırılmasından değil, mevcut kotaların daha verimli kullanılmasından yana olduğu kaydedildi. Buna göre ABD, özellikle tekstil kotaları içinde doldurulamayan maddelerin kontenjanının, Türkiye'nin kazanç sağladığı diğer tekstil ihracat kalemlerine kaydırılmasını tercih ediyor.
ABD, Irak'ta Saddam Hüseyin iktidarda olduğu sürece ülkedeki koşulların normale dönmesinin imkânsız olduğu görüşünü savunarak, Saddam'ın görevden uzaklaştırılması çabalarına Türkiye'nin karşı çıkmamasını sağlamaya çalışacak Amerikan tarafı, Irak muhalefetiyle bu amaçla yürütülen faaliyetlerin tamamıyla Türkiye'nin bilgisi ve izni dahilinde yürütüleceği güvencesini verip, "Washington ve Ankara'nın Irak konusundaki çıkarları birbirine uzak değil" mesajını iletecek.
Türkiye ise Saddam'ın devrilmesi halinde Irak'ta ortaya çıkacak kaostan duyduğu endişeyi dile getirecek ve Irak'ın bölünmesine karşı olduğunu vurgulayarak, Kuzey Irak'ta bağımsız bir oluşum meydana gelmesine izin vermeyeceğini anlatacak.
ABD, Türkiye'nin AB üyeliğinin tesciline tam destek verdiğini vurgulayacak ve Kıbrıs ile Türk-Yunan meseleleri konusunda ilerleme sağlanmasının Türkiye'nin bu hedefe ulaşmasına yardımcı olacağını ifade edecek. Washington, Avrupa'nın savunması için AB tarafından ortaya atılan Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği girişiminden Türkiye'nin soyutlanmasına da karşı çıkacağı mesajını verecek.