Ankara'ya Kıbrıs kıskacı

Ankara'ya Kıbrıs kıskacı
BM Genel Kurul çalışmalarının devam ettiği New York'ta, kapalı kapılar arkasında hızlı bir Kıbrıs pazarlığı sürdürülüyor. BM Genel Kurul çalışmalarını fırsat bilen ABD ve İngiltere'nin, Kıbrıs Özel Temsilcileri aracılığıyla New York'ta hem Türk hem de Rum ve Yunan taraflarıyla başlattıkları pazarlığın bir anlamda, 28 Eylül'de Washington'da Başbakan Bülent Ecevit ile ABD Başkanı Bill Clinton arasındaki zirveye hazırlık niteliği taşıdığı ifade ediliyor. ABD ve İngiltere'nin, Türkiye'yi, Dentaş'ı masaya oturmaya razı etmeye zorladıkları kaydediliyor.
Kıbrıs konusuna yakın kaynakların belirttiklerine göre, Kıbrıs'ta müzakerelerin bir an önce başlamasında ısrarlı olan ABD ve İngiltere'nin, yürütülen pazarlıkta Türk tarafına yaptığı telkinler şöyle:
- Önerilen müzakerelerin ön koşulsuz yapılacak olması KKTC'ye avantaj sağlayacaktır.
- Cumhurbaşkanı Denktaş, müzakere masasında "Ben de cumhurbaşkanıyım" açıklamasını yapabilir ve "konfederasyon" önerebilir.
- Tarafların siyasi eşitliği uluslararası toplum tarafından benimsenebilir. Ancak BM Genel Sekreteri Kofi Annan ya da ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright'ın, "Rum yönetimi Kıbrıslı Türkleri temsil edemez" tarzında bir açıklama yapmasını beklemek gerçekçilikle bağdaşmaz. Washington ve Londra temsilcilerinin tüm bunların olabileceğini, ancak sadece "müzakere masasında" olabileceğini ısrarla belirttikleri ve Türkiye'yi, Denktaş'ı masaya oturmaya razı etmeye zorladıkları öğrenildi.
Bununla birlikte, AA'nın haberine göre, AA'ya bilgi veren diplomatik kaynaklar, Washington zirvesinde ağırlığın Kıbrıs konusunda olmayacağını kesin bir şekilde ifade ediyorlar. Sadece Clinton'ın Başbakan Ecevit'e, "Kıbrıs sorununun çok uzun zamandır çözümsüz kaldığı ve çözüm için ortamın şimdi uygun olduğu" mesajını vereceği bildiriliyor.
Clinton Annan'la Kıbrıs'ı görüştü
Bu arada, BM Genel Kurul toplantıları için New York'ta bulunan ABD Başkanı Bill Clinton, BM Genel Sekreteri Kofi Annan ile görüştü ve Kıbrıs meselesini de ele aldı. Görüşmede, BM'nin bundan sonra oluşturulacak takvim için Washington'ın görüşünü istediği bildirildi. Clinton'ın BM'deki görüşmeleriyle ilgili Washington'da basına bilgi veren Amerikan yönetiminin üst düzeyde bir yetkilisi, toplantıda genellikle Kofi Annan'ın görüşlerini Clinton'a aktardığını söyledi.
Yetkili, "Genel Sekreter, Kıbrıs'ta çözüme yönelik bir hareketlenme olduğuna işaret ederek, ABD'nin bu konudaki rolünün önemine dikkati çekti ve bundan sonra da Kıbrıs konusunda ABD ile birlikte çalışmak istediğini söyledi. Genel Sekreter, Kıbrıs konusunda bundan sonra hangi adımların atılacağına ilişkin başkanın görüşlerini almak istediğini belirtti" dedi.
Ecevit-Clinton görüşmesi belirleyecek
Öte yandan, Kofi Annan'ın, Güvenlik Konseyi talimatı uyarınca KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ve Rum lideri Glafkos Klerides'i sonbaharda baş başa görüşmelere davet edeceği ve bunun için liderlere "birer satırlık mektup" göndereceği öne sürüldü. İyi haber alan kaynakların belirttiğine göre, Annan mektubunda liderlere, "Kıbrıs konusunda her konunun ele alınacağı görüşmelere davetli olduklarını" belirtmekle yetinecek. Kaynaklar, görüşmenin yeri ve kesin tarihinin henüz belli olmadığını, ancak bu konuda en fazla baskı yapan ABD ve İngiltere'nin, Başbakan Bülent Ecevit'in Washington'a yapacağı ziyaret ve başkan Clinton ile görüşmesinden çıkacak sonucu beklediklerini ifade ettiler. Bu kaynaklara göre, ABD ile İngiltere ve onlara paralel olarak BM, Ecevit'in ziyaretinin hemen ardından harekete geçecekler ve Annan söz konusu mektupları liderlere postalayacak.
Ankara ise, "Bu noktada en fazla önem taşıyan husus tarafların statüsünün ne olacağıdır" görüşünü taşıyor.
Bu nedenle, Genel Sekreter Annan'ın gelecek günlerde Denktaş ve Klerides'e yollayacağı davet mektubunda kullanacağı ifadenin ve ortaya koyacağı formülasyonun, davetin KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş tarafından kabul edilip edilmemesinde tayin edici rol oynayacağına dikkat çekiliyor.