Türkiye borçlanmada çığır açtı!

Türkiye borçlanmada çığır açtı!
Adeta "boğazına kadar" borca batmış olan Türkiye, borçlanma politikasında çığır açtı. İç piyasadan borç alan hükümetler bununla da vadesi gelen dış borçları ödüyorlar. Böylece Türkiye, "net borç ödeyen" ülkeler listesinin ilk sırasına doğru tırmanıyor.
Türkiye'nin dış borçlarını iç borçla finanse etmesine yol açan dış borçlardaki "net ödeyici" konumu, bu yıl daha da belirginleşti. Yılın ilk yarısında 6.6 milyar dolarlık orta ve uzun vadeli dış borç bulabilen Türkiye, 9.3 milyar dolar tutarında geri ödeme yaptı. Dış borçlanma ve geri ödemeler sonucu net 2.7 milyar dolarlık bir kaynak çıkışı yaşandı.
Merkez Bankası verilerine göre, kamu ve özel sektör bu yıl Ocak-Haziran döneminde dışarıdan orta ve uzun vadeli 4 milyar 304 milyon dolar borç aldı. 1998'in ilk yarısında bulunan orta ve uzun vadeli dış borç miktarı 6 milyar 3 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmişti.
Bu yıl ilk yarıda Hazine 398 milyon, bankalar 960 milyon, diğer sektörler 2 milyar 946 milyon dolar orta ve uzun vadeli kredi buldu. Tüm kullanıcılara göre bulunan orta ve uzun vadeli borç miktarının geçen yılın altında kaldığı gözlendi. Orta ve uzun vadeli dış borçlanmanın 2 milyar 276 milyon dolarlık bölümü ise Hazine'nin yurt dışındaki tahvil ihraçları yoluyla gerçekleştirildi. Tahvil ihracı yoluyla borçlanma geçen yıla göre yüzde 19 arttı. Geçen yılın ilk yarısındaki ihraç miktarı 1 milyar 913 milyon dolar olmuştu.
Böylece Türkiye, yılın ilk yarısında orta ve uzun vadeli kredi kullanımı ve tahvil ihracı yoluyla toplam 6 milyar 580 milyon dolarlık borçlanmaya gitti. Borçlanma miktarı geçen yılın aynı dönemindeki 7 milyar 916 milyon dolarlık düzeye göre yüzde 16.9 geriledi.
Kamu ve özel sektörün yılın ilk yarısındaki tahvil de dahil dış borç anapara ve faiz ödemeleri ise 9 milyar doları aştı. Geri ödemeler geçen yılın eş dönemine göre yüzde 44 artarak 9 milyar 288 milyon dolara ulaştı. Orta ve uzun vadeli kredi geri ödemeleri yüzde 42.2 artarak 5 milyar 341 milyon dolara çıktı. Merkez Bankası 2 milyon, Hazine 1 milyar 448 milyon, bankalar 1 milyar 419 milyon, diğer sektörler toplam 2 milyar 472 milyon dolar geri ödeme gerçekleştirdi.
Bu dönemde tahvil ihraçları kapsamında yapılan geri ödemeler de 1 milyar 234 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Bu kapsamda Hazine 1 milyar 152 milyon dolar geri ödemede bulundu.
Bu yıl ilk yarıda tahvil ihracı gerçekleştirmeyen bankalar da eski ihraçlar dolayısıyla 82 milyon dolar geri ödeme yaptı. Tahvil geri ödemelerinin geçen yılın eş dönemine göre yüzde 132.8 arttığı dikkati çekti.
Faiz ödemeleri de yüzde 25.3'lük artışla 2 milyar 713 milyon dolara ulaştı. Orta ve uzun vadeli kredilere ait faiz ödemeleri 1 milyar 69 milyon doları Hazine, 413 milyon doları Merkez Bankası, 135 milyon doları KİT'ler, 538 milyon doları da özel sektör tarafından olmak üzere topam 2 milyar 155 milyon doları buldu. Söz konusu ödemeler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19.5'lik bir artış gösterdi. Kısa vadeli borçlara ilişkin faiz ödemeleri de yüzde 54.6 artarak 558 milyon dolara ulaştı.
Türkiye'nin bu yılın ilk yarısındaki orta ve uzun vadeli dış borçlanması ve geri ödemeleri 2 milyar 708 milyon dolarlık bir kaynak çıkışıyla sonuçlandı. Geçen yılın eş döneminde 1 milyar 465 milyon dolarlık net giriş yaşanmıştı.
Uzmanlar, Türkiye'nin dış borçlarda net ödeyici konumu dolayısıyla yoğun bir iç borçlanma baskısıyla karşı karşıya kaldığını, dışarıya net kaynak çıkışının finansmanı için daha çok iç borçlanmaya gidilmesi gerektiğini belirtiyorlar. Yüklü dış borç ödemelerine dikkat çeken uzmanlar, Türkiye'nin dışarıdan yeterince yeni kaynak bulunamadığı için, dış borçları iç borçla finanse ettiğini ifade ediyorlar.