14 Eylül 1999 21:00
Fabrikalar kent dışına kaydırılmalı
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şubesi ve Greenpeace Akdeniz Ofisi'nden yapılan açıklamalarda, deprem sonrası AKSA'da oluşan sızıntının, yerleşim bölgelerinin yakınlığından dolayı tehlikenin boyutlarını artırdığı belirtildi.
Fabrikalar kent dışına kaydırılmalı
Sibel Hürtaş
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası (KMO) Bursa Şubesi, 17 Ağustos depreminde Yalova'daki AKSA Akrilik Kimya Sanayii'nde meydana gelen gaz sızıntısının, fabrikanın yerleşim merkezlerine yakın olmasından dolayı tehlikenin boyutlarını artırdığını açıkladı. Akrilonitril gazının kullanılacağı endüstriyel tesisler için proje aşamasında yer seçiminin çok önemli olduğu ve deprem riski taşıyan Kocaeli, Adapazarı ve Yalova gibi yerlere bu tesislerin kurulmasının tehlikeli olduğu belirtilen açıklamada, böyle tesislerin yerleşim merkezlerinden uzak kurulmasının ya da civarında halkın yerleşimine izin verilmemesinin bu gibi risklerle mücadele edebilmenin ilk adımı olduğu kaydedildi.
Sağlıklı üretime geçilmeli
Gelişen bilim ve teknolojinin, getirdiği yararların yanında toplumun can güvenliği ve çevre sağlığı ilişkilerine de olumsuz etkide bulunduğunun belirtildiği açıklamada, toplumun bu gibi risklere karşı sürekli kontrollü ve hazırlıklı olması gerekliliği dile getirildi. Bu tehlikeli maddelerin üretilmesi, depolanması ve kullanımı nedeniyle dünyada yaşanan büyük endüstriyel kazaların sonrasında Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)'nın kurulduğunu hatırlatan KMO, özellikle gelişmekte olan ülkelerin hükümetlerine kimyasal kazalar ve acil durumlara karşı önlem alma ve zararlarını en aza indirmekte bir dizi öneri getirildiğini belirtti. Bu önlemlerin de "Apell" isimli bir raporda toplandığı kaydedilen açıklamada, endüstri ile müştereken bölgesel düzeyde acil durumlar için hazırlıklı olunmasına ilişkin Apell el kitabının birçok ülkede özellikle kullanıldığına dikkat çekildi. Birçok ülkenin gerek üretim, gerekse toplum sağlığı için kendilerine kılavuz seçtiği Apell'den Türkiye'deki fabrikaların haberi olmadığı belirtildi. Açıklamada, ülke fabrikalarının sağlıklı üretime geçmesinin yanında birçok tehlikeyi de uzak tutacağı belirtilirken, yetkililere bu konuda duyarlı olunması için çağrıda bulunuldu. Açıklamada şöyle denildi: "Apell, kazaların önlenmesi ve acil durum hazırlığı için bölgesel işbirliği projesi veya güvenlik ve kayıp önleme teknolojisi artı toplumun bilgilendirilmesi ve acil durum planlamasında toplum ve endüstri katılımını içeren bir yönetim sistemi olarak tanımlanabilir. Sanayi kuruluşlarının acil durum planı yapma ve uygulama zorunluluğu vardır. Tesis acil durum planının yanı sıra ulusal hükümetin de acil durum planları olmalıdır."
Temiz üretim yapılmıyor
Toksik maddeler kullanan fabrikaların yerleşim merkezlerinden uzak yerlere kurulması gerektiğini söyleyen Greenpeace Toksik Maddeler Sorumlusu Tolga Temuge ise aksi takdirde gerçekleşecek en ufak kazada fabrikaların çok daha büyük ekonomik yükümlülükler altında kalacağını belirtti. Kazalar dışında da bu tarz fabrikaların, her üretimde çıkan artıklarının dahi doğada kalıcı zararlar bırakacağını söyleyen Temuge, kullanılan üretim teknolojisinden vazgeçilip, temiz üretime geçilmesi gerektiğini ifade etti.
Fabrikaların bölgedeki sivil ve yerel otoritelerle irtibatta bulunması gerekliliğini de dile getiren Temuge, fabrikaların toplumu zehirlemediğini ispat etmesi gerektiğini, ama Türkiye'de bunun tam tersinin yaşandığını açıkladı. Temuge, devlet otoritesinin de bu durumda yetersiz kaldığını belirterek, bunu üniversitelerin ve sağlık hizmetlerinin bağımsız olmamasına bağladı.
Sanayi bölgelerinin ve yerleşim bölgelerinin düzensizliğinin nedeninin çarpık kentleşme olduğunu hatırlatan Temuge, TÜPRAŞ, PETKİM ve AKSA fabrikalarının yerleşim bölgelerine yakınlığını hiçbir mantığın kabul etmeyeceğini söyledi.
Sibel Hürtaş
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası (KMO) Bursa Şubesi, 17 Ağustos depreminde Yalova'daki AKSA Akrilik Kimya Sanayii'nde meydana gelen gaz sızıntısının, fabrikanın yerleşim merkezlerine yakın olmasından dolayı tehlikenin boyutlarını artırdığını açıkladı. Akrilonitril gazının kullanılacağı endüstriyel tesisler için proje aşamasında yer seçiminin çok önemli olduğu ve deprem riski taşıyan Kocaeli, Adapazarı ve Yalova gibi yerlere bu tesislerin kurulmasının tehlikeli olduğu belirtilen açıklamada, böyle tesislerin yerleşim merkezlerinden uzak kurulmasının ya da civarında halkın yerleşimine izin verilmemesinin bu gibi risklerle mücadele edebilmenin ilk adımı olduğu kaydedildi.
Sağlıklı üretime geçilmeli
Gelişen bilim ve teknolojinin, getirdiği yararların yanında toplumun can güvenliği ve çevre sağlığı ilişkilerine de olumsuz etkide bulunduğunun belirtildiği açıklamada, toplumun bu gibi risklere karşı sürekli kontrollü ve hazırlıklı olması gerekliliği dile getirildi. Bu tehlikeli maddelerin üretilmesi, depolanması ve kullanımı nedeniyle dünyada yaşanan büyük endüstriyel kazaların sonrasında Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)'nın kurulduğunu hatırlatan KMO, özellikle gelişmekte olan ülkelerin hükümetlerine kimyasal kazalar ve acil durumlara karşı önlem alma ve zararlarını en aza indirmekte bir dizi öneri getirildiğini belirtti. Bu önlemlerin de "Apell" isimli bir raporda toplandığı kaydedilen açıklamada, endüstri ile müştereken bölgesel düzeyde acil durumlar için hazırlıklı olunmasına ilişkin Apell el kitabının birçok ülkede özellikle kullanıldığına dikkat çekildi. Birçok ülkenin gerek üretim, gerekse toplum sağlığı için kendilerine kılavuz seçtiği Apell'den Türkiye'deki fabrikaların haberi olmadığı belirtildi. Açıklamada, ülke fabrikalarının sağlıklı üretime geçmesinin yanında birçok tehlikeyi de uzak tutacağı belirtilirken, yetkililere bu konuda duyarlı olunması için çağrıda bulunuldu. Açıklamada şöyle denildi: "Apell, kazaların önlenmesi ve acil durum hazırlığı için bölgesel işbirliği projesi veya güvenlik ve kayıp önleme teknolojisi artı toplumun bilgilendirilmesi ve acil durum planlamasında toplum ve endüstri katılımını içeren bir yönetim sistemi olarak tanımlanabilir. Sanayi kuruluşlarının acil durum planı yapma ve uygulama zorunluluğu vardır. Tesis acil durum planının yanı sıra ulusal hükümetin de acil durum planları olmalıdır."
Temiz üretim yapılmıyor
Toksik maddeler kullanan fabrikaların yerleşim merkezlerinden uzak yerlere kurulması gerektiğini söyleyen Greenpeace Toksik Maddeler Sorumlusu Tolga Temuge ise aksi takdirde gerçekleşecek en ufak kazada fabrikaların çok daha büyük ekonomik yükümlülükler altında kalacağını belirtti. Kazalar dışında da bu tarz fabrikaların, her üretimde çıkan artıklarının dahi doğada kalıcı zararlar bırakacağını söyleyen Temuge, kullanılan üretim teknolojisinden vazgeçilip, temiz üretime geçilmesi gerektiğini ifade etti.
Fabrikaların bölgedeki sivil ve yerel otoritelerle irtibatta bulunması gerekliliğini de dile getiren Temuge, fabrikaların toplumu zehirlemediğini ispat etmesi gerektiğini, ama Türkiye'de bunun tam tersinin yaşandığını açıkladı. Temuge, devlet otoritesinin de bu durumda yetersiz kaldığını belirterek, bunu üniversitelerin ve sağlık hizmetlerinin bağımsız olmamasına bağladı.
Sanayi bölgelerinin ve yerleşim bölgelerinin düzensizliğinin nedeninin çarpık kentleşme olduğunu hatırlatan Temuge, TÜPRAŞ, PETKİM ve AKSA fabrikalarının yerleşim bölgelerine yakınlığını hiçbir mantığın kabul etmeyeceğini söyledi.
YAZARLAR
Mustafa Yalçıner
İsrail-İran güç gösterisi nereye varacak?
Nuray Sancar
Vatan millet ıstakoz
Bülent Falakaoğlu
Istakozun faturası!
Ahmet Yaşaroğlu
Çocuklar ve gençler kime emanet?
Adnan Gümüş
Köy Enstitüsü farkı, şehre ve geleneğe uymazlığı: Hümanist, yararcı, bütüncül köy rehberi
Yücel Özdemir
AB, İran’a karşı Türkiye’ye rol verme peşinde
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
