14 Eylül 1999 21:00
AB sermayesi aldı gidiyor
Rusya krizinden sonra Türkiye'den hızla çıkan paranın önemli bir bölümünü, AB ülkelerinden Türkiye'ye menkul kıymet alımıyla gelen sermayenin oluşturduğu belirlendi.
AB sermayesi aldı gidiyor
Rusya krizinden sonra Türkiye'den hızla çıkan sermayenin önemli bir bölümünü AB ülkelerinden menkul kıymet alımı amacıyla gelen paranın oluşturduğu, AB sermayesinin Türkiye'den çıkış eğiliminin bu yılın ilk aylarında da sürdüğü belirlendi.
1 milyar dolar kazandılar
Merkez Bankası verilerine göre, 1993 yılı başından bu yılın mayıs ayı sonuna kadar geçen sürede, yabancı yatırımcılar Türkiye'de toplam 20 milyar 260 milyon dolarlık menkul kıymet satın aldılar.
Yabancıların, aynı sürede menkul kıymetleri satarak yurtdışına çıkardıkları para miktarı ise 21 milyar 176 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dolayısıyla yabancıların Türkiye'deki menkul kıymet alım satımları sonucunda 1993 yılından bu yılın mayıs ayı sonuna kadar Türkiye'den net olarak 916 milyon dolarlık bir döviz çıkışı yaşandı.
Merkez Bankası'nın yabancıların Türkiye'den menkul kıymet alım satımına ilişkin verileri ülke grupları itibariyle birbirinden oldukça farklı eğilimler bulunduğunu ortaya çıkarıyor.
Veriler, özellikle geçen yıl Rusya krizinden sonra Türkiye'den kaçar gibi çıkan yabancı sermayenin tamamına yakın bir bölümünü AB ülkeleri kaynaklı sermayenin oluşturduğunu gösteriyor.
1993 yılından bu yana AB ülkeleri Türkiye'den toplam 9 milyar 522 milyon dolarlık menkul kıymet satın alarak, Türkiye'ye bu ölçüde bir para getirdiler. AB'li yatırımcıların sahip oldukları menkul kıymetleri satarak Türkiye'den aynı dönemde götürdükleri döviz miktarı ise 12 milyar 594 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dolayısıyla AB ülkelerinin yatırımcıları, söz konusu dönemde menkul kıymet alım-satımı yoluyla Türkiye'den net olarak 3 milyar 72 milyon dolar götürdüler.
1998'de çıkmaya başladılar
Yabancıların menkul kıymet alım satımları 1997 yılı sonuna kadar sürekli Türkiye'ye net sermaye girişi ile sonuçlanıyordu. Ancak bu eğilim 1998 yılında bir anda tersine döndü ve bu yolla Türkiye'den net olarak 4 milyar 510 milyon dolarlık bir net çıkış yaşandı. Çıkan bu paranın 4 milyar 179 milyon dolarlık bölümünü AB kaynaklı sermaye oluştururdu. Net çıkış rakamı OECD dışı ülkeler kaynaklı sermaye için ise 332 milyon dolarda kaldı.
AB ülkeleri kaynaklı sermayenin net çıkış eğilimi bu yılın ilk dört ayında da devam etti. AB'li yatırımcıların ocak-mayıs döneminde Türkiye'deki menkul değer alım satımları 70 milyon dolarlık net çıkışla sonuçlanırken, diğer OECD ülkelerinden net olarak 382 milyon dolar tutarında giriş kaydedildi.
Nazlanarak geldi jet hızıyla çıktı
Merkez Bankası verilerinin ortaya çıkardığı bir başka önemli gerçek ise Türkiye'ye menkul kıymet alımı amacıyla nazlanarak gelen yabancı sermayenin Türkiye'den çok kısa sürede ve çok daha büyük bir rakam olarak çıkması. Verilere göre 1993 yılı ile 1997 yılını kapsayan beş yıllık dönemde menkul kıymet alım-satımı yoluyla Türkiye'ye toplam 3 milyar 283 milyon dolarlık bir net giriş yaşanırken, sadece 1998 yılındaki çıkış, beş yıllık net girişin 1 milyar 227 milyon dolar üzerinde oldu.
Rusya krizinden sonra Türkiye'den hızla çıkan sermayenin önemli bir bölümünü AB ülkelerinden menkul kıymet alımı amacıyla gelen paranın oluşturduğu, AB sermayesinin Türkiye'den çıkış eğiliminin bu yılın ilk aylarında da sürdüğü belirlendi.
1 milyar dolar kazandılar
Merkez Bankası verilerine göre, 1993 yılı başından bu yılın mayıs ayı sonuna kadar geçen sürede, yabancı yatırımcılar Türkiye'de toplam 20 milyar 260 milyon dolarlık menkul kıymet satın aldılar.
Yabancıların, aynı sürede menkul kıymetleri satarak yurtdışına çıkardıkları para miktarı ise 21 milyar 176 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dolayısıyla yabancıların Türkiye'deki menkul kıymet alım satımları sonucunda 1993 yılından bu yılın mayıs ayı sonuna kadar Türkiye'den net olarak 916 milyon dolarlık bir döviz çıkışı yaşandı.
Merkez Bankası'nın yabancıların Türkiye'den menkul kıymet alım satımına ilişkin verileri ülke grupları itibariyle birbirinden oldukça farklı eğilimler bulunduğunu ortaya çıkarıyor.
Veriler, özellikle geçen yıl Rusya krizinden sonra Türkiye'den kaçar gibi çıkan yabancı sermayenin tamamına yakın bir bölümünü AB ülkeleri kaynaklı sermayenin oluşturduğunu gösteriyor.
1993 yılından bu yana AB ülkeleri Türkiye'den toplam 9 milyar 522 milyon dolarlık menkul kıymet satın alarak, Türkiye'ye bu ölçüde bir para getirdiler. AB'li yatırımcıların sahip oldukları menkul kıymetleri satarak Türkiye'den aynı dönemde götürdükleri döviz miktarı ise 12 milyar 594 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dolayısıyla AB ülkelerinin yatırımcıları, söz konusu dönemde menkul kıymet alım-satımı yoluyla Türkiye'den net olarak 3 milyar 72 milyon dolar götürdüler.
1998'de çıkmaya başladılar
Yabancıların menkul kıymet alım satımları 1997 yılı sonuna kadar sürekli Türkiye'ye net sermaye girişi ile sonuçlanıyordu. Ancak bu eğilim 1998 yılında bir anda tersine döndü ve bu yolla Türkiye'den net olarak 4 milyar 510 milyon dolarlık bir net çıkış yaşandı. Çıkan bu paranın 4 milyar 179 milyon dolarlık bölümünü AB kaynaklı sermaye oluştururdu. Net çıkış rakamı OECD dışı ülkeler kaynaklı sermaye için ise 332 milyon dolarda kaldı.
AB ülkeleri kaynaklı sermayenin net çıkış eğilimi bu yılın ilk dört ayında da devam etti. AB'li yatırımcıların ocak-mayıs döneminde Türkiye'deki menkul değer alım satımları 70 milyon dolarlık net çıkışla sonuçlanırken, diğer OECD ülkelerinden net olarak 382 milyon dolar tutarında giriş kaydedildi.
Nazlanarak geldi jet hızıyla çıktı
Merkez Bankası verilerinin ortaya çıkardığı bir başka önemli gerçek ise Türkiye'ye menkul kıymet alımı amacıyla nazlanarak gelen yabancı sermayenin Türkiye'den çok kısa sürede ve çok daha büyük bir rakam olarak çıkması. Verilere göre 1993 yılı ile 1997 yılını kapsayan beş yıllık dönemde menkul kıymet alım-satımı yoluyla Türkiye'ye toplam 3 milyar 283 milyon dolarlık bir net giriş yaşanırken, sadece 1998 yılındaki çıkış, beş yıllık net girişin 1 milyar 227 milyon dolar üzerinde oldu.
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
