07 Eylül 1999 21:00
Nazi kurbanı Aspirin
İskoçyalı ilaç tarihçisi Sneader'in iddiasına göre, Aspirin'in gerçek mucidi, Naziler tarafından susturuldu.
Nazi kurbanı Aspirin
Aspirin... Baş ağrısı, diş ağrısı ya da ateş yükselmesi durumlarında kolayca bir adet yutulan, günlük tüketilen bir gıda maddesi gibi rahatlıkla doktorsuz ve reçetesiz elde edilebilen, artık sıradanlaşmış "mucize tablet"in tarihçesi, hafta başında ortaya atılan iddialara göre hiç de sıradan değil.
Asıl mucidi Yahudi
Söz konusu iddiaya göre, 1899'da piyasaya sürülen ve o tarihten beri dünya genelinde 1 milyon adet yutulduğu tahmin edilen Aspirin'in 1897'de başlayan ve günümüze kadar uzanan tarihi içinde çalınan patent hakkından, Nazi toplama kamplarına kadar çok ilginç noktalar yer alıyor. İddiayı ortaya atan İskoçya'nın Strathclyde Üniversitesi'nden ilaç tarihi uzmanı Walter Sneader, bugüne dek bilinenin aksine, Aspirin'i bulanın Felix Hoffmann değil, Yahudi asıllı kimyager Arthur Eichengrün olduğunu savunuyor.
Sneader'in iddiasına göre, Eichengrün'ün yanında asistan olarak çalışan Felix Hoffmann, Aspirin'in yapıldığı asit bireşimini, ustası Eichengrün geliştirdiği metotları kullanarak 1897'de elde etmiş. 1934 yılına kadar patent hakkı alınmayan Aspirin'in patent hakkını, Nazilerin iktidarda olduğu bu yıl içerisinde kendi adına alan Hoffmann, haksız yere Aspirin'i bulan kişi olarak tarihe geçmiş. Asistanının açıkgözlülüğüne ve Nazilerle işbirliğine kurban olan Eichmann'ın Nazi dönemindeki çabaları sonuç vermemiş. Milyonlarca Yahudi'yi toplama kamplarında katleden Naziler, Eichmann'ı her defasında susturmuşlar ve kendi firmasından bile atmakla tehdit etmişler. Eichmann, en sonunda toplama kampına gönderilmiş. Yahudi bilim adamı, savaş sonrasında da buluşuna sahip çıkmayı denemiş ve 1949 yılında Aspirin'in patent hakkını üzerine almak için girişimde bulunmuş. Ancak aynı ay içerisinde ölen Eichmann'ın bu çabası da, yarıda kalmış.
Aspirin'in günümüzdeki üreticisi Alman ilaç tekeli Bayer'den izin alarak Felix Hoffmann'ın laboratuvar çalışma notlarını inceleyen ve bunun sonucunda Eichmann'ın Aspirin'i bulan gerçek kişi olduğuna hükmeden Walter Sneader, açıklamasında "Dileğim, Aspirin'i gerçekten bulan kişinin hak ettiği şekilde tanınmasıdır" dedi.
Aspirin... Baş ağrısı, diş ağrısı ya da ateş yükselmesi durumlarında kolayca bir adet yutulan, günlük tüketilen bir gıda maddesi gibi rahatlıkla doktorsuz ve reçetesiz elde edilebilen, artık sıradanlaşmış "mucize tablet"in tarihçesi, hafta başında ortaya atılan iddialara göre hiç de sıradan değil.
Asıl mucidi Yahudi
Söz konusu iddiaya göre, 1899'da piyasaya sürülen ve o tarihten beri dünya genelinde 1 milyon adet yutulduğu tahmin edilen Aspirin'in 1897'de başlayan ve günümüze kadar uzanan tarihi içinde çalınan patent hakkından, Nazi toplama kamplarına kadar çok ilginç noktalar yer alıyor. İddiayı ortaya atan İskoçya'nın Strathclyde Üniversitesi'nden ilaç tarihi uzmanı Walter Sneader, bugüne dek bilinenin aksine, Aspirin'i bulanın Felix Hoffmann değil, Yahudi asıllı kimyager Arthur Eichengrün olduğunu savunuyor.
Sneader'in iddiasına göre, Eichengrün'ün yanında asistan olarak çalışan Felix Hoffmann, Aspirin'in yapıldığı asit bireşimini, ustası Eichengrün geliştirdiği metotları kullanarak 1897'de elde etmiş. 1934 yılına kadar patent hakkı alınmayan Aspirin'in patent hakkını, Nazilerin iktidarda olduğu bu yıl içerisinde kendi adına alan Hoffmann, haksız yere Aspirin'i bulan kişi olarak tarihe geçmiş. Asistanının açıkgözlülüğüne ve Nazilerle işbirliğine kurban olan Eichmann'ın Nazi dönemindeki çabaları sonuç vermemiş. Milyonlarca Yahudi'yi toplama kamplarında katleden Naziler, Eichmann'ı her defasında susturmuşlar ve kendi firmasından bile atmakla tehdit etmişler. Eichmann, en sonunda toplama kampına gönderilmiş. Yahudi bilim adamı, savaş sonrasında da buluşuna sahip çıkmayı denemiş ve 1949 yılında Aspirin'in patent hakkını üzerine almak için girişimde bulunmuş. Ancak aynı ay içerisinde ölen Eichmann'ın bu çabası da, yarıda kalmış.
Aspirin'in günümüzdeki üreticisi Alman ilaç tekeli Bayer'den izin alarak Felix Hoffmann'ın laboratuvar çalışma notlarını inceleyen ve bunun sonucunda Eichmann'ın Aspirin'i bulan gerçek kişi olduğuna hükmeden Walter Sneader, açıklamasında "Dileğim, Aspirin'i gerçekten bulan kişinin hak ettiği şekilde tanınmasıdır" dedi.
YAZARLAR
Pınar Öğünç
BAĞLANTILAR-9 | Ticaretten afetlere, güvenlikten tiny house'a konteyner çağı
T. Gül Köksal
Kent hakkı bağlamında çocuklar
Ayşen Şahin
Mahsus selamlar
İzzettin Önder
Servet vergisi
Şenay Aydemir
Atış Serbest!
Adnan Özyalçıner
Geride kalan
İsmail Gökhan Bayram
İşlevini arayan alet: Yapay zekâ
Evrensel Bilgin
Gordion Düğümü
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
