Fay hattı domino etkisi gösterebilir

Fay hattı domino etkisi gösterebilir
ABD'li jeofizik uzmanı Ross Stein, Kuzey Anadolu Fay Hattı'ndaki "domino" (zincirleme gerilim ve sarsıntı) etkisinin, İstanbul çevresinde de "tehlikeli sismik gerilimin oluşmakta olduğunun" işareti olabileceği uyarısında bulundu.
ABD Jeoloji Tetkik Dairesi (United States Geological Survey -USGS) üyesi olan jeofizikçi Ross Stein, dün California'da yaptığı açıklamada, "1939'dan (Erzurum Depremi) beri Türkiye fayını sallamış olan büyük depremlerin her birinin büyük darbesinin diğeri için kapı açtığını, zemin hazırladığını" hatırlattı.
İstanbul riskli
Stein, 17 Ağustos saat 03.02'deki, Richter ölçeğine göre 7.4 büyüklüğündeki korkunç depremin ardından, Anadolu Fay Hattı zincirinde "geriye oynamadık bir domino taşı kaldığını", onun da Marmara Denizi tabanında yayılan fay (büyük kırık) uzantısı kırıklar olduğunu, bunların da İstanbul'a doğru uzandıklarını belirtti.
"Genel algılamada ve genel manada, Marmara Bölgesi'nde geriye kalmış kırıklardaki gerilim artacak, İstanbul'a yaklaşarak artan gerilim şehirde olasılıkla depremi meydana getirebilecektir" diyen Ross Stein, California Menlo Park'ta dün düzenlediği basın toplantısında, "Bu bölge (İstanbul) endişe kaynağıdır" dedi.
Ne zaman olacağı kesin değil
Ross Stein, "Yine de, bu büyük depremin 5 yıl içinde mi, yoksa 50 yıl içinde mi olacağını şimdiden kestirmenin imkânı yok" dedi. "Bir deprem için halihazırdaki potansiyelin, hemen çok yakında deprem meydana geleceğinin kesin işareti olmadığını" hatırlatan Ross Stein, "Ancak, (İzmit depreminden sonra eldeki verilere göre) yer katmanı levhalarındaki gerilimin İstanbul bölgesi yönüne aktığını" açıkladı.
Stein, 1997'de, Marmara Denizi'nin oluşturduğu "büyük jeolojik körfeze" uzanan Kuzey Anadolu Fay Hattı'ndaki parçaları inceleyen ekiple birlikte bu alanda bir bildiri hazırlamıştı. ABD Jeoloji Tetkik Dairesi uzmanı Tom Holzer de, Anadolu'yu incelemiş bir uzman olarak, "Anadolu'da birbirini takip eden çok dominoya tanık olduk" dedi. Stein ve ekibi, Anadolu'da Erzincan'dan başlayıp son 60 yılda meydana gelen, büyüklükleri 6.7 ve daha büyük 10 depremin tümünü inceledi.
Hem batıya, hem doğuya ilerliyor
Ross Stein ve ekibi, araştırmalarında, Anadolu'da fay geriliminin, kayaç kütlelerindeki kırılmalarla "giderek hem doğuya, hem batıya yöneldiği" sonucunu çıkardı. 1997'deki araştırma şunu vurguluyordu: "Türkiye'de özellikle iki bölge tehlike altındadır: 1939'dan beri büyükçe bölümü epey suskun olan Erzincan'ın doğusuyla, İzmit'in güney bölümü..."
Ross Stein, şimdi, bilimin gözünün, gerilimi daha da batıya kayan Kuzey Anadolu Fay Hattı sisteminin Marmara Denizi tabanı derinliklerine kayan kırıkların hareketlerine odaklandığını bildirdi. Stein, Marmara-İstanbul bölgesinde yeni depremi önceden tahmin etmekteki zorluğun, fay sisteminin deniz derinliğindeki belirsizliği olduğunu da belirtti.
Amerikalı bilimadamı, İstanbul bölgesine doğru kaydığı düşünülen gerilimi takip etmenin, İzmit bölgesinde gözlemlenen darbe kaymasını kaydetmekten daha zor olduğunu söyledi.
"16 milyon nüfuslu İstanbul'un uzun tarihe dayalı deprem etkinliğiyle, kentin coğrafi çevresinin sürekli kayaç kütlelelerinin yüksek gerilimiyle tehdit edildiğini ortaya koyduğunu" hatırlatan Ross Stein, son olarak şunu vurguladı: "Olasılıkları sürekli hesaplamaktayız. İstanbul'un tehlikeyle karşılaşması, beklenmedik bir olgu olmayacaktır."