7 Eylül 2011 11:15
Hilal Yağız

Sadece Ankara’da kurulan kadına yönelik şiddete karşı oluşturulan özel yetkili bir savcılık var. İki savcıdan oluşan bu büronun şu andaki işlevi nedir? Kadın cinayetlerini önlemeye ne kadar yardımcı olacak?

"4320 Aile İçi Şiddet Suçları Bürosu" olarak işleme giren bir büro bu ve tam anlamıyla ayrı bir büro değil. Tüm olaylara sadece iki savcı bakıyor. Oysa ki tam anlamıyla ayrı bir büro olarak kurulsaydı iyi olurdu çünkü tüm işlemleri savcılar yapamaz. Memur sayısı zaten adliyede yetersiz. Suçüstü memurlarına bir de bu işler verilince tabii sınırlı hizmet verebiliyorlar. Büronun ayrıca çalışan özel kalemi de yok. Bir de işleyişine “4320 Aile İçi Suçları Bürosu” diyerek de bir sınırlama getirmişler. Dolayısıyla bu kapsama girmeyen şiddet vakalarına bakamayacakmış gibi gözüküyor. Tabii şu an tam olarak fiilen ne yapıyorlar henüz göremedik. Ama bu kapsamda yapıyorlarsa, her türlü şiddet vakasına müdahale edemeyecekler demektir. Yani bir kadın, sevgilisi veya eski kocası tarafından şiddete uğrarsa, belki de o şiddet olayını takip edemeyecekler. Bazı aile mahkemeleri eski eşin şiddeti üzerine koruma kararı verebiliyorken bazı mahkemeler bu kararı vermiyordu. Şimdi savcılık bu konuda ne yapacak bilemiyoruz.

‘YASALAR DA ANAYASA DA YENİDEN DÜZENLENMELİ’

Burada sanırım bazı hakimlerin uluslar arası anlaşmaları tanırken, bazılarının iç hukukta yer alan maddeleri göz önüne alması söz konusu. Nedir bunun nedeni? Biraz açıklayabilir misiniz?

Bazı hakimler uluslararası sözleşmeleri dikkate alarak evrensel hukuk ilkelerine göre karar veriyor; bazıları da diyor ki: “hayır, benim iç düzenlemelerim var. Yargıtay kararları, Anayasa Mahkemesi kararları beni bağlar. Ben ona göre karar veririm”. Örneğin, Anayasa Mahkemesi, kadınların kendi soyadını kullanmasını kabul etmedi ise hakim de “ben kabul edemem anayasa mahkemesinin böyle bir kararı var” diyor. Ama Ankara’da 15. Aile Mahkemesi hakimi “uluslararası sözleşmelere aykırıdır. Evli kadın soyadını tek başına kullanabilmelidir” diye bir karar veriyor. Tabi şimdi dosya yargıtayda ve temyiz edilmesi bekleniyor. Bir tarafta Anayasa Mahkemesi kararı, diğer yanda uluslararası sözleşmeler. Ne çıkacak bilemiyoruz.  Örneğin Ayşe Paşalı dosyasında da daha önce koruma kararı verilmezken, sonra aynı mahkeme başka bir kadına koruma kararını vermiş. Bu sonuç olarak bizim hukuka bakış açımızdan kaynaklanıyor. Olayları evrensel bir hukuk sistemi içinde bir bütün olarak görmezseniz sadece “belli yasalara bakarım, başka da hiç bir şeye bakmam” derseniz böyle kararlar çıkar. Ancak evrensel ilkelerle değerlendirildiğinde doğru kararlar çıkabilir. Bu yüzden yasaların da anayasanın da bu şekilde düzenlenmesi gerekiyor.

Bu noktada yasalardaki eksikliklerin uygulamada önemli bir etkisi var. Yasalar savcılığı ve mahkemeleri yanlış yapmaktan ne derecede alıkoyuyor?

Özellikle Aileyi Koruma Yasası olan 4320 sayılı yasanın kendisinde sorun var. Eğer yasa daha düzgün, bu tür tereddütlere yer vermeyecek şekilde yazılsaydı, mahkemelerden bu tür çelişkili kararlar da çıkmazdı. Bir taraftan yasa koyucunun da bu işi iyi düşünmesi ve iyi hazırlık yapması gerekiyor. Diğer bir taraftan savcılık, özel yetkili büro ile ilgili daha geniş bir görevlendirme yapabilirdi. Bunun yerine büroyu 4320 ile sınırlı tutmuş. Bunun gerekçesini biz bilmiyoruz. İlk olarak şunu söyleyeceklerini tahmin ediyorum: “İş yükü çok fazla. Şimdilik bunu yapabiliriz”. Ama o zaman da “kadına yönelik şiddetle nasıl mücadele edeceksiniz?​” sorusu akla geliyor.

Tabii bizce başlangıç olarak da olsa iyi bir adım, ama yeterli ve tek başına her şeyi çözecek bir adım değil. En azından bu suçların özel olarak takip edilmesi gerektiğine, özel hassasiyet gösterilmesine dair bir farkındalık oluştu savcılarda diye düşünüyoruz. Bu olumludur, ama yeterli değildir. Daha etkili, daha önemli adımların atılması lazım.

Bizler sizin eylemlerinizi,savcılığa suınduğunuz dilekçeleri ve kadın avukatlar olarak davaları takip ettiğinizi biliyoruz. Sizce bu farkındalık durup dururken mi oluştu?

Biz tabi bunu farkındalık olarak görmek istiyoruz. Aslında Necla Yıldız davasından sonra bu işe giriştik.  Bir Adliye çalışanı Adliye’de kendi suç duyurusuna                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

‘YARGI DA KADIN AYRIMCILIĞI YAPIYOR’

Yargı, kadınların mücadelesi ile bu konuda bir adım atmak mecburiyetinde mi kaldı?

Yani mecburen demeyelim ama artık bunu görmezden gelemediler. Çünkü biz bu sürecin takipçisi olduğumuzu defalarca kendilerine bildirdik. AİHM’in Nahide Opuz kararı var. Nahide Opuz eski eşinin kendisini tehdit ettiği, şiddet uyguladığı ve annesini öldürdüğü gerekçesiyle 2002 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM)’e dava açmıştı. AİHM savcılığın, başvuru ve suç duyurusuna rağmen kadını koruyamayarak “ayrımcılık” yaptığına karar verdi ve Türkiye’yi mahkum etti. Bu karar, bu vakalar açısından bir anayasa gibidir. Kararda diyor ki; “siz maksatlı olmasanız, kasten yapmasanız bile, sizin bu konuda hiçbir şey yapmamanız da kadına yönelik ayrımcılıktır” diyor. Yargı ve adalet mekanizması “ben bu konuda bir şey yapmıyorum” diyemez. Bunun kendisi de kadına yönelik ayrımcılıktır. Biz bu karara dikkatle asılmalarını istedik. Çeşitli görüşmeler neticesinde hakim böyle bir büro kurmaya karar verdi. Ve şimdi iki kişiyi görevlendirdi. Uygulamada nasıl işleyecek neler yapabilecekler neler yapamayacaklar göreceğiz.

“KADINLAR İÇİN HUKUK İNSİYATİFİ” NELER YAPACAK?

Şimdi en azından bize yansıyan vakalarda tüm ihmalleri ve uygulamalardaki eksiklikleri ve ihlalleri rapor haline getirmeyi düşünüyoruz. Mahkeme tarafından, yargılamaya katılan izleyici veya sanık tarafından yapılan tüm ihlalleri... Raporlar tutacağız. Daha örgütlü bir şekilde bu çalışmaları raporlayarak kamuoyu ile paylaşmanın önemini de gördük. Hazırladığımız raporları kamuoyuna ve gerekli gördüğümüz yerlere sunacağız. Gerek Meclis Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu olsun, gerekse CEDAW olsun. BM’nin kadınlara karşı işlenen  suçların her türlüsünün önlenmesi kapsamındaki komiteye göndereceğiz. Hazırlanan gölge raporlara ek olarak biz de raporlarımızı göndermeyi düşünüyoruz. Ve de diğer kadın örgütleri ile paylaşacağız. Bu önemli bir ihtiyaç, en azından bizim Ankara Adliyesi’nde takip ettiğimiz davalara ilişkin bir not düşerek önemli bir katkımız olabilir diye düşünüyoruz. Biz sadece Ankara’da çalışan kadınlar olarak oluşturduk bu insiyatifi. Başka bir yerde üyeliğimiz yok. Ama bunu genişletebilir ve başka yerden de arkadaşlarla bağlantı kurabilirsek çok güzel olur. 10 kişi ile başladık fakat duruşmalara yaklaşık 20, 30 kişi geliyor şu an. Giderek de artacak sayımız.

EVRENSEL'İNMANŞETİ

Yüzde 30 için sıkıyönetim

Yüzde 30 için sıkıyönetim

Antep’te devlet, patronların yüzde 30 zam dayatmasını kabul etmeyerek fiili greve çıkan işçilere karşı adeta sıkıyönetim ilan etti. Eylemler yasaklandı, grev çadırları yıkıldı, işçilere öncülük eden Sendika Başkanı gözaltına alındı, Demokrasi Meydanı işçilere kapatıldı.

BİRİNCİSAYFA
SEFERSELVİ
Başpınar işçilerinin Demokrasi Meydanı'nda yapacağı eylem polis engeline takıldı. BİRTEK-SEN Genel Başkanı gözaltına alınıp serbest bırakıldı.

Evrensel'i Takip Et