14 Temmuz 1999 21:00
Liberallik buraya kadar
İran'da öğrencilerin halk tarafından da desteklenen gösterileri sürerken, devlet provokasyon peşinde.
Liberallik buraya kadar
"Selam" gazetesinin yasaklanmasıyla başlayan gösteriler, İran'ın birçok şehrinde devam ediyor. Tahran Üniversitesi öğrencilerinin başlattığı eylemler, giderek diğer şehirlerde bulunan üniversitelerdeki öğrencilerin de desteğini alarak genişliyor. Önceki gün bütün İran'da yine onbinlerce insan iktidarı protesto eden gösterilere katıldı. Öğrencilerin başlattığı eylem son günlerde halktan da destek alıyor. Gösterilerin ilk günlerinde yaralanan öğrencileri tedavi eden ve polisten saklayan halk, son iki gündür eylemlere bizzat katılıyor. Basın yasağını protesto eden bir metne imza atan 583 gazeteci de önceki gün Tahran'da grev yaptı.
"Düşmana karşı yürüyüş"
Dün ise Tahran'da devlet tarafından "İslam'ın düşmanlarına karşı yürüyüş" düzenlendi. İran televizyonu, gösteriye bir milyona yakın kişinin katıldığını ileri sürerken, gösterileri izleyenler sayının ancak onbinlerle ifade edilebileceğini söylediler. İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney tarafından yapılan gösteri çağrısında, göstericilerin İslam devletinin en yüce değerlerine saldırdığı ve amaçlarının devleti yıkmak olduğu söylendi. Göstericileri satılmış ve devlete karşı savaş içine girmiş güçler olarak tanımlayan Hamaney, "Devlet güvenlik birimlerine bunları yok etmeleri için tam yetki verdim" dedi. Bilindiği gibi gösterilerde Hamaney'in istifası talebi yükselmişti.
Batılı emperyalistler ve Türkiye tarafından da "ılımlı" ve "liberal lider" sıfatlarının yakıştırıldığı Muhammed Hatemi de Hamaney'den farkı olmadığını gösterdi. Öğrenci gösterilerini ilk günlerde anladığını kaydeden Hatemi, "Ancak son günlerde devletimizi hedef alan güçler gösterilere katılmaya başladı. Bunlar öğrenci falan değil. Bunların tek amacı İran İslam devletine zarar vermektir. Bunlar öğrenci değil, amaçları olay çıkarmak olan İslam devletinin düşmanlarıdır" dedi. Ayrıca Hamaney gibi Hatemi de salı akşamı televizyondan devlet yanlısı gösteriye çağrı yaptı.
Ölüm cezası tehdidi
İran Savunma Bakanı Ali Schamci ise televizyonda yaptığı bir konuşmada, öğrencileri tehdit ederek polisin ne pahasına olursa olsun sükûneti sağlayacağını söyledi. Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Başkan Vekili Hassan Rowhani ise, "Eğer kamu mallarına zarar gelirse bunun cezası ölümdür. Ayrıca İslam devletini hedef alanlar devlet düşmanı muamelesi görecekler, bunun cezası da yasalarımıza göre ölümdür" dedi.
Önceki gün Tahran'ın alışveriş merkezlerine kayan protestolar, burada bulunan küçük esnaf tarafından desteklendi. Toplanma, örgütlenme özgürlüğü talep eden öğrenci ve öğretim üyelerinin yanı sıra eylemlere katılmaya başlayan halkta genel ekonomik talepleri dile getiriyor.
Bardağı taşıran damla
Bölgede bulunan gözlemciler, "Tam bir kaos yaşanıyor. Herkes kendine özgü taleplerini dile getiriyor. Özellikle kadınlar bu hareketi yoğun olarak destekliyorlar" bilgisini veriyorlar. Basın yasasının değiştirilmesinin bardağı taşıran son damla olduğunu belirten rejim karşıtı güçler ise, son günleri 1979 Devrimi'ne benzetiyorlar. Ordu ve güvenlik güçlerine yönelik atılan "Kardeşiz - Kardeşlere ateş açılır mı?" gibi sloganların, devrim öncesinde de atıldığını söyleyen rejim karşıtları, "Devrim sonrası kaba kuvvetle iktidarı ele geçiren İslamcılara karşı gelişen bu hareket devrimi doğru yöne çekmeye çalışıyor" görüşünü savunuyorlar.
"Selam" gazetesinin yasaklanmasıyla başlayan gösteriler, İran'ın birçok şehrinde devam ediyor. Tahran Üniversitesi öğrencilerinin başlattığı eylemler, giderek diğer şehirlerde bulunan üniversitelerdeki öğrencilerin de desteğini alarak genişliyor. Önceki gün bütün İran'da yine onbinlerce insan iktidarı protesto eden gösterilere katıldı. Öğrencilerin başlattığı eylem son günlerde halktan da destek alıyor. Gösterilerin ilk günlerinde yaralanan öğrencileri tedavi eden ve polisten saklayan halk, son iki gündür eylemlere bizzat katılıyor. Basın yasağını protesto eden bir metne imza atan 583 gazeteci de önceki gün Tahran'da grev yaptı.
"Düşmana karşı yürüyüş"
Dün ise Tahran'da devlet tarafından "İslam'ın düşmanlarına karşı yürüyüş" düzenlendi. İran televizyonu, gösteriye bir milyona yakın kişinin katıldığını ileri sürerken, gösterileri izleyenler sayının ancak onbinlerle ifade edilebileceğini söylediler. İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney tarafından yapılan gösteri çağrısında, göstericilerin İslam devletinin en yüce değerlerine saldırdığı ve amaçlarının devleti yıkmak olduğu söylendi. Göstericileri satılmış ve devlete karşı savaş içine girmiş güçler olarak tanımlayan Hamaney, "Devlet güvenlik birimlerine bunları yok etmeleri için tam yetki verdim" dedi. Bilindiği gibi gösterilerde Hamaney'in istifası talebi yükselmişti.
Batılı emperyalistler ve Türkiye tarafından da "ılımlı" ve "liberal lider" sıfatlarının yakıştırıldığı Muhammed Hatemi de Hamaney'den farkı olmadığını gösterdi. Öğrenci gösterilerini ilk günlerde anladığını kaydeden Hatemi, "Ancak son günlerde devletimizi hedef alan güçler gösterilere katılmaya başladı. Bunlar öğrenci falan değil. Bunların tek amacı İran İslam devletine zarar vermektir. Bunlar öğrenci değil, amaçları olay çıkarmak olan İslam devletinin düşmanlarıdır" dedi. Ayrıca Hamaney gibi Hatemi de salı akşamı televizyondan devlet yanlısı gösteriye çağrı yaptı.
Ölüm cezası tehdidi
İran Savunma Bakanı Ali Schamci ise televizyonda yaptığı bir konuşmada, öğrencileri tehdit ederek polisin ne pahasına olursa olsun sükûneti sağlayacağını söyledi. Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Başkan Vekili Hassan Rowhani ise, "Eğer kamu mallarına zarar gelirse bunun cezası ölümdür. Ayrıca İslam devletini hedef alanlar devlet düşmanı muamelesi görecekler, bunun cezası da yasalarımıza göre ölümdür" dedi.
Önceki gün Tahran'ın alışveriş merkezlerine kayan protestolar, burada bulunan küçük esnaf tarafından desteklendi. Toplanma, örgütlenme özgürlüğü talep eden öğrenci ve öğretim üyelerinin yanı sıra eylemlere katılmaya başlayan halkta genel ekonomik talepleri dile getiriyor.
Bardağı taşıran damla
Bölgede bulunan gözlemciler, "Tam bir kaos yaşanıyor. Herkes kendine özgü taleplerini dile getiriyor. Özellikle kadınlar bu hareketi yoğun olarak destekliyorlar" bilgisini veriyorlar. Basın yasasının değiştirilmesinin bardağı taşıran son damla olduğunu belirten rejim karşıtı güçler ise, son günleri 1979 Devrimi'ne benzetiyorlar. Ordu ve güvenlik güçlerine yönelik atılan "Kardeşiz - Kardeşlere ateş açılır mı?" gibi sloganların, devrim öncesinde de atıldığını söyleyen rejim karşıtları, "Devrim sonrası kaba kuvvetle iktidarı ele geçiren İslamcılara karşı gelişen bu hareket devrimi doğru yöne çekmeye çalışıyor" görüşünü savunuyorlar.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
