Yaz okulları özelleştirmenin aracı

Yaz okulları özelleştirmenin aracı
Semira Sibel Hürtaş
YÖK'ün üniversitelerdeki özelleştirme politikası yaz okulu uygulaması ile hız kazanıyor. Harçlara yapılan son zamlardan sonra uygulama alanları genişletilen yaz okulları, eğitimdeki fırsat eşitsizliğini artırıyor. Belirlenen fahiş ücretlerle üniversiteler parası olanın okuyabileceği, emekçi çocuklarına kapılarını kapattığı bir sisteme, paralı eğitime geçme hazırlıkları yapıyor. Tamamen ticari amaçlarla uygulamaya konan yaz okulları için belirlenen fiyat Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ)'nde kredi başına 5 milyon 500 bin, İstanbul Teknik Üniversitesi'nde 10 milyon lira. YTÜ'de okuyup İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ)'de ders almak isteyen öğrencilerin ise, kredi başına 20 milyon lira vermesi gerekiyor. İTÜ'de en fazla 12 kredilik ders verilebiliyor, buna göre bir öğrencinin yaz okuluna gidebilmesi için vereceği miktar 120 milyon lirayken alabileceği en fazla ders sayısı 3'ü geçmiyor.
Gazi Üniversitesi'nde ise öğrenciler en fazla 12 kredi alabiliyor ve bir kredi 3 milyon 500 bin lira. Hacettepe Üniversitesi'nde de yaz okullarında bir kredi 2 milyon 400 bin lira tutarken, öğrenciler 9 kredi alma hakkına sahip.
ODTÜ ve Boğaziçi Üniversitelerinde ise yaz okullarında kredi ücretleri bölümlere göre belirleniyor. ODTÜ Eğitim Fakültesi'nde bir kredi 3 milyon 600 bin, Fen Edebiyat Fakültesi'nde 7 milyon, Mühendislik Fakültesi'nde ise 9 milyon 500 bin lira. Boğaziçi Üniversitesi'nde ise bölümlerin ödediği harçların yüzde 20'si yaz okullarında öğrencilerden alınıyor.
Bir dönemde verilen derslerin öğretim sürelerini yaz okullarında altı hafta gibi kısa bir süreye sıkıştırılması, üniversitelerin bilimsel yönünü zayıflatırken, yürürlüğe giren yeni uygulamalarla beraber eğitimin kalitesi ders geçme-kalma boyutuna indirgeniyor.
Yanlış sisteme pahalı örtü
Okullarda sürekli değişen ve alt yapı çalışmaları tamamlanmadan yürürlüğe giren ders sistemleri de birçok öğrenciyi mağdur ediyor. En son yaz okulu uygulamasının getirilmesi için yürürlüğe giren 'çan eğrisi' uygulaması not ortalamasını iki dönemde ikinin üzerine çıkaramayan öğrencilerin bir dahaki dönemden ders almasını engelliyor.
Yaklaşık iki senedir yaz okulu uygulamasına tabii tutulan YTÜ'de, çan eğrisi uygulamasının başlatılması birçok öğrencinin alttan dersinin kalmasına neden oldu. Uygulamanın öğrencilere anlatılmaması ve hazırlıksız olarak yürürlüğe konması nedeniyle birçok öğrenci mağdur duruma düşerken, öğrenciler fiyatları yüksek olan yaz okullarına yönlendirildiler.
Üniversite yönetimleri, her sene yaz okulu fiyatlarına yüzde 100 dolayında zam yaparken, derslerin açılması için belli sayılarda öğrencinin bulunması gerekiyor. İTÜ'de belirlenen bu sayı 20. Bir ders için 15 öğrenci müracaat etmişse, bu öğrencilerden yirmi kişilik para toplanıyor. Öğrenciler, toplam 1 milyar 800 milyon lira verecekken, bu uygulama ile 2 milyar 4 yüz milyon lira ödemek zorunda bırakılıyorlar. İTÜ'de yaz okuluna gitmek isteyen bir öğrenci, 120 milyon lira vermesi gerekirken, 160 milyon lira ödemek durumunda bırakılıyor.Hazırlık sınıfı öğrencileri ise geçemedikleri taktirde başka bir okula gönderildikleri için yaz okulları zorunlu hale getiriliyor. Son öğretim döneminde İTÜ'de hazırlık sınıfı öğrencilerinin yüzde elliye yakın bölümü sınıfta kalırken, YTÜ'de hazırlık sınıfı öğrencilerinin İngilizce düzeylerini belirleyen kurlar kaldırıldı. Böylece YTÜ'de, hazırlık öğrencilerinin yüzde 80'i sınıfta kaldı. Öğrenciler, yaklaşık 200 milyon lira olan yaz okullarına gitmek zorunda bırakıldı.
Yaz okullarının açılması yaz dönemlerinde yurtların da açık kalmasına neden olurken, yurt fiyatları da bu dönemde artırılıyor.
Boğaziçi Üniversitesi'nde, yaz okullarında bir kredi için öğrencilerden ödedikleri harçların yüzde 20'si talep edilirken, yaz okulu döneminde yurt ücretleri de üç kat zamlanıyor. Ayda 5 milyon lira yurt ücreti ödeyen öğrenci, yaz okulu döneminde 15 milyon lira ödemek zorunda bırakılıyor.