Sansüre karşı direnen belgeseller Documentarist’te

DOCUMENTARİST İstanbul Belgesel Sinema Günleri’nin sekizincisi, Ses Tiyatrosu’nda yapılan açılış töreniyle başladı.

100’ün üzerinde belgesel filmin başvurduğu festivalde Türkiye ve dünyadan 32 film gösterilecek. Türkiye Panorama, Ustalara Saygı: Stefan Jarl, Müzik ve Dans Belgeselleri, Yüzyıllık Sessizlik, Kadının Adı Yok, Aziz Nesin 100 Yaşında ve Sansüre Takılan Belgeseller bölümleri gibi dikkati çeken 12 ayrı bölümle izleyicilerinin karşısına çıkıyor.

Bir Milyon Adım ve Su Bedevileri adlı filmlerle açılışını yapan festival gecesi El Civetto müzik grubunun verdiği konserle sona erdi.

Sinema ve belgeselle ilgilenenlerin ve yönetmenlerin katıldığı açılışta konuşan festival ekibinden Yönetmen Emel Çelebi, Ses Tiyatrosunda olmaktan duyduğu mutluluğu belirtti, ‘Emek Sinemasını andıran tarihi bir salonda sizlerle birlikteyiz, umarım devamı gelir’ dedi. Açılıştan sonra konuştuğumuz Yönetmen ve Sinema Yazarları Necati Sönmez, Aslı Özgen Tuncer ve Seren Yüce ile festivalin içeriğini ve sansür tartışmalarını değerlendirdik.

‘Belgesel açısından maceralı bir sene geçirdik’ diyen Necati Sönmez ise son dönemlerde sinema camiasının esas gündemi olmaya devam eden sansüre de değindi. “Sansürün üstüne üstüne gitmemiz gerekir’ diyen Sönmez, belgesellere yapılan sansürün tesadüf olmadığını vurguladı. Sansüre  Takılan Filmler başlığıyla bir seçkinin de festivalin özel bölümlerinden olduğunu söyleyen Sönmez, sansür hikayelerini bu seçkiyle bir kez daha izleyeceğiz’ dedi. Ana bölümlerden olan ‘Ustalara Saygı: Stefan Jarl’ ile hayalini kurdukları bir şeyi gerçekleştirdiklerini söyleyen Sönmez, ‘Çok sayıda film çeken bir yönetmen, onun filmografisinden bir seçki hazırladık’ dedi. Hayatın neşesine ayna tutan bir tarafa da dikkat çekmek için Müzik ve Dans Belgeselleri bölümünü hazırladıklarını söyleyen Sönmez, Ermeni Soykırımı’nın 100. yılı olması sebebiyle daha önce yasak olmamasına rağmen Türkiye’de gösterilmeyen filmlerin de gösterileceğini söyledi.  

Festivalin yarışma bölümü olan Yeni Yetenek Bölümü’nde jüri üyesi olan Yönetmen Seren Yüce de, ‘Festival ilk yapıldığından beri bildiğimiz bir festival ve bir sürü belgesel seyretmiş olacağım bu sayede, o açıdan benim için çok güzel olacak’ dedi. Festivalin, belgesel film festivali olması açısından da büyük bir boşluğu doldurduğunu belirten Yüce, sansürü kırabilmek için bir mücadele içerisinde olduklarını vurguladı.

BAĞIMSIZ FESTİVALLER SAHİPLENİLMELİ

Yeni Yetenek Yarışması’nda jüri üyesi olarak yer alan Sinema Yazarı Aslı Özgen Tuncer ise festivalle ilgili olarak şunları söyledi; “İstanbul Film Festivali’nde Bakur’un sansüre uğraması sebebiyle bir sürü belgesel bir tepki olarak çekilmişti. Bu sebeple izleyiciyle buluşamayan belgesellerin bir kısmı Documentarist’in kapsamıyla izleyiciyle buluşacak, bu çok heyecan verici. Bunlardan Deniz Yeşil’in Yollara Düştük belgeseli, 1977’de sinemacıların Ankara’ya yürüyüşünü anlatıyor. Bunu izleyeceğiz. Aynı zamanda yeni yetenek yarışmasında da adaylar arasında. İstanbul Film Festivali’nde izleyemediğimiz İdil Biret üzerine bir belgesel var, o da Yeni Yetenek Ödülü adayları arasında. Documentarist’in diğer festivaller arasındaki önemi, bağımsız bir festival olması. Büyük sponsorluklarla gerçekleştirilmediği için daha özerk bir yere sahip. Bu sene festivalin bir kısmı internette açılan bir kampanyayla yapılıyor. Bu çok önemli, hem Kültür Bakanlığının artan baskısı hem de büyük şirketlerin sponsorluk için risk almamak istememeleri ve kurumlar üzerinde baskı oluşturmaları sebebiyle aslında festivallerin kıstırıldığını gördük. Bu çok kaygı verici bir şey. Bir sürü festival gerçekleştirilmedi ve bundan sonrasının da nasıl yürüyeceğini tam olarak bilmiyoruz. Bu yüzden alternatif festival yapılarının işlemesi, doğması ve sahiplenilmesi çok önemli. Documentarist de bu açıdan önemli bir yerde, onun için tüm sinemaseverler olarak sahiplenmeliyiz diye düşünüyorum.”(İstanbul/EVRENSEL)