Çanakkale’de seçim havası

Sermet ATADİNÇ*

Çanakkale seçim havasının baharını, siyasi partilerin adaylarını belirlediği günlerde yaşadı. Aday adaylarının çalışmaları ile ısınan siyasi hava CHP’de delege bazlı ön seçim kararı ile yerini soğuk rüzgarların estiği bir havaya bırakırken, AKP’de ise aday adaylığı için önemli bir talep olmasına rağmen birinci sıraya eğilim yoklamasına katılmayan İstanbul Milletvekili Bülent Turan’ın genel merkez kararı ile getirilmesi ikinci sıra içinde halen Çanakkale Milletvekili İsmail Kaşdemir’in belirlenmesi, AKP’nin yerel siyasette öne çıkan adaylarının devre dışı kalmasıyla fırtınalı bir hava başladı.
2015 seçimlerinin kilit partisi HDP ise 3 kadın adayına listelerinde yer vererek; Çanakkale’de unutulan kadının adını siyasi hayatta yeniden var ederek farklı bir başlangıç yaptı.

CHP, ADAYLARINI BELİRLEMEDEN ÖNCEKİ HAVASINI KAYBETTİ
CHP 55 ilde ön seçim ile adaylarını belirlerken bu illerden yalnızca Çanakkale’de delege bazlı ön seçimi yöntem olarak belirledi.
Bu karar belirlenmeden önce üye bazlı ön seçime hazırlanan aday adayları ile CHP oldukça sıcak ve hareketli bir siyasi hava yaratarak seçimler açısından iyi bir başlangıç yapmıştı.
Adaylar üyeleri etkilemek açısından ciddi çalışmalar yapıyorlar, bu çalışmalar aynı zamanda CHP propagandasının kitlelere ulaşmasına önemli bir katkı sağlıyordu. Üye bazlı ön seçim beklentisiyle olumlu bir hava yakalamışken, delege bazlı ön seçim kararı ile CHP’de heyecan yerini delege avcılığına bıraktı. Delege bazlı ön seçim sonrasında CHP delegeleri, mevcut milletvekillerinden birini devre dışı bıraktı, diğer milletvekili de ancak dördüncü sıraya yerleşti.

BELİRLENEN ADAYLAR AKP TABANINI MUTLU ETMEDİ
Eğilim yoklamasına katılan 32 aday adayından ancak 2 aday genel merkez kararı ile üçüncü ve dördüncü sıra milletvekili adayı olarak belirlenip, birinci sıraya İstanbul Milletvekili Bülent Turan’ın, ikinci sıraya da Mevcut Milletvekili İsmail Kaşdemir’in getirilmesi AKP üyelerinde soğuk duş etkisi yarattı.
İstanbul Milletvekili Bülent Turan hiç hesapta yokken birinci sıra milletvekili adayı olarak belirlenmesinin yarattığı rahatsızlığın, seçim sonuçlarını olumsuz etkileyecek bir gelişme olacağı özellikle AKP çevrelerinde tartışılan bir gelişme oldu.

TAHMİNLER ZOR
4 milletvekili çıkaracak Çanakkale’de 2011 seçimlerinde 2 AKP, 2 CHP milletvekili olarak var olan dağılımın 7 Haziran seçimlerinde nasıl gerçekleşeceği konusundaki tahminler siyasi çevreleri oldukça zorlamakta.
1453 sandıkta 387 bin 62 seçmenin oy kullanacağı seçimlerde iki tahmin üzerindeki eğilim ağırlık kazanmıştır.
AKP’nin 13 yıllık uygulamaları nedeniyle imaj kaybının AKP oylarını geçmiş yıllara göre aşağıya çekeceği varsayımından hareket ederek CHP’nin birinci parti olması ihtimalini esas alanlar AKP oylarındaki azalmanın MHP oylarındaki artışla şekillenmesine bağlı olarak 4 milletvekilinin 2 CHP, 1AKP, 1 MHP olarak gerçekleşebileceği tahmini daha ağırlıklı bir tahmin olarak gözükse de, MHP’nin 1 milletvekili çıkaracak oy oranına ulaşamayacağını düşünenler de 2011 yılındaki sonucun tekrarlanabileceğini;  2 AKP 2 CHP olarak seçimlerin sonuçlanacağını tahmin etmektedirler.

HDP YÜKSELEN PARTİ
HDP’nin Çanakkale’de milletvekili çıkarma ihtimalinin zor olduğunu belirten siyasi çevreler, HDP’nin gerek kadın adaylar ile seçime girmesi gerekse genelde var olan HDP’ye olan ilginin Çanakkale’deki barış demokrasi ve özgürlükler bilincinin etkisiyle karşılık bulması,  özellikle sol sosyalist çevrelerin de verdiği destek ile ciddi bir oy oranına ulaşması beklentiler arasında.

AVANTAJLAR, DEZAVANTAJLAR, EĞİLİMLER
Eğilimler noktasında bir tespit yapmak istersek, özellikle 2014 yerel seçimlerindeki il genel meclisi oy oranı ile 2011 genel seçimler sonuçlarını AKP açısından karşılaştırmak genel trendi görmek açısından faydalı olacaktır. 2011 seçimlerinde AKP’nin aldığı oy oranı yüzde 41.5 iken 2014 il genel meclisi oyları baz alındığında bu oran yüzde 38’e düşmüştür. 7 Haziran seçimleri açısından bu düşüş trendine AKP’nin 13 yıllık iktidarı döneminde Çanakkale için hizmetlerinin halktaki karşılığının yetersiz olması imajına atama aday ile oluşan olumsuzluğu da ilave edersek AKP’nin Çanakkale’de kan kaybedeceği değerlendirmesi genel kabul görmektedir.
Ayrıca Çanakkale’nin hassasiyetinin yoğun olduğu çevre konusunda AKP hükümetinin Kaz Dağlarında altın madenciliği ve termik santraller konusundaki desteği Çanakkale halkının tepki gösterdiği konular olarak AKP’ye olan ilgiyi geriletici etkenler olarak değerlendirilmektedir.
AKP’nin bu güç kaybının diğer partilere nasıl yansıyacağı henüz tavrını belirlememiş kararsız kesimin alacağı tavra göre şekillenecektir, şu gün itibarıyla bu konuda bir değerlendirme yapmak erken olacaktır, kararsız seçmenlerin durumu CHP ve MHP tarafından dikkatle izlenmektedir.
Ancak CHP örgütünün kendi içersindeki sorunları ve il yönetiminin destek verdiği aday adaylarının listeye girememelerinin vermiş olduğu psikoloji ile örgütün isteksiz ve heyecanı yitirmiş performansı AKP’nin gerilediği alanda CHP’nin bu boşluğu doldurması açısından CHP’nin dezavantajları olarak değerlendirilmektedir. MHP Çanakkale örgütü de aynı şekilde geçmişten gelen örgüt içindeki sorunları tamamıyla ortadan kaldıramadığı için CHP ve MHP sahada örgütleriyle değil sadece milletvekili adaylarının performansı ve çabalarıyla faaliyetlerini sürdürmektedir.
MHP’li adayın bu performansı bir milletvekili çıkarması için yeterli olacak mıdır sorusu sonuçları etkileyecek en temel kriterlerin başında gelmektedir. MHP 1 milletvekili çıkaracak oy sayısına ulaşamazsa 2 AKP, 2 CHP olarak seçimin sonuçlanması beklenmektedir. MHP’nin milletvekili çıkaracak çoğunluğu yakalaması durumunda birinci parti 2 milletvekili çıkaracak, diğer 2 parti de birer milletvekili çıkarabilecektir.
HDP’nin Çanakkale’deki örgütlenmesinin çok yeni olması genelde HDP’ye olan ilginin, Çanakkale’deki oylarına yansımasını engelleyen yegane faktör olarak değerlendirilmektedir.
Ancak HDP Çanakkale’de gelişme trendi en ileri olan partidir ve alacağı oy oranı ile siyasi çevrelerin dikkatle izleyeceği parti olacaktır.
HDP 3 kadın adayı ile seçime katılarak şimdiden Çanakkale’de dikkatlerin üzerinde yoğunlaştığı bir parti olmuştur.
Bununla birlikte diğer partilerden farklı olarak; “Kent Politikaları”, “Doğayla Barışık Bir Çanakkale”, “Toprak Berekettir”, “Çanakkale’de Emek Sahipsiz Değil”, “Tarım, Turizm ve Üniversite Kenti”, “Çanakkale’de Kadının Sesini Güçlendirmek İçin”, “Çanakkale’de Bir Arada Yaşama Kültürünün Gelişmesi İçin” ara başlıklarıyla bir çok sivil aktivistin katılımıyla hazırladığı yerel seçim bildirgesi HDP’yi diğer partilerden farklılaştırmıştır. HDP Çanakkale’de görünür olma noktasındaki faaliyetlerini etkinleştirdiği takdirde bunun sonucu olarak HDP’nin tartışılır olması, kentteki genel bilinç düzeyi itibarıyla HDP’nin hızla oylarını arttırdığı bir sonuca dönüşebilir.

*Çanakkale Olay Gazetesi Başyazarı