Darbe başarısız gelecek belirsiz

Orta Afrika ülkesi Burundi’de Devlet Başkanı Pierre Nkurunziza’ya darbe girişiminde bulunan generallerden üçü tutuklandı. Generallerden Cyrille Ndayirukiye, başarısız olduklarını kabul etti.

BBC’nin haberine göre Burundi’de darbe girişiminin ardından ülkeye girişi engellenen Devlet Başkanı Pierre Nkurunziza, başkanlığa ait resmi Twitter hesabından Burundi’ye geri döndüğünü duyurdu. Nkurunziza’nın üçüncü dönemi için de başkanlığa aday olacağını açıklamasının ardından başkent Bujumbura’da halk ayaklanmış, güvenlik güçleri halka saldırmış ve sert çatışmalar yaşanmıştı. 5’i polis, 20’den fazla kişi de yaşamını yitirmişti.

Burundi Devlet Başkanlığı Sözcüsü Willy Nyamitwe, önceki gün BBC’ye yaptığı açıklamada Nkurunziza’nın Tanzaya’dan ayrıldığını ve “sapasağlam” olduğunu ifade etti. Sözcü, Nkurunziza’nın Burundi’de olduğunu doğrularken, ‘güvenlik sebebiyle’ nerede olduğuna dair ayrıntı vermedi.

Nyamitwe, Radio France International’a açıklamasında da “Yönetime sadık ordu ve hükümet işinin başında. Ülkede düzen işlemeye devam ediyor” diye konuştu.

‘DARBECİLER ÜSLERİNE ÇEKİLDİ’

AFP haber ajansına konuşan darbe güçlerinin sözcüsü General Cyrille Ndayirukiye, darbenin başarısız olduğunu söyledi. BBC’ye konuşan Genelkurmay Başkanı Niyongabo da, darbe girişimini destekleyen askerlerin sayısının azaldığını kaydetti ve  “Çarşamba akşamı, kan dökülmesini önlemek için onlara orduya yeniden katılma şansı tanıdık. Fakat onlar bugün radyo istasyonuna saldırmaya çalıştı, ordu saldırıyı püskürttü” dedi.
Devlet Başkanı Nkurunziza’nın sözcüsü Gervais Abayeho, darbe girişiminde bulunanların başındaki Eski İstihbarat Şefi Godefroid Niyombare’nin ise halen yakalanamadığını söyledi. Ancak darbeci lider Niyombare, AFP’ye telefonla yaptığı açıklamada, “Teslim olmaya karar verdik. Umarım bizi öldürmezler” dedi.

ORDU BÖLÜNDÜ

Burundi’de askeri darbenin ardından ordu içinde rahatsızlıklar başlamış, bazı generaller Devlet Başkanına bağlılıklarını ilan etmişlerdi. Burundi’deki krize çözüm yollarını görüşmek için önceki gün düzenlenen Doğu Afrika Topluluğu (EAC) Zirvesi için Tanzanya’ya giden Nkurunziza, darbe girişimi haberleri üzerine ülkesine dönme kararı almıştı. Ancak Nkurunziza hava sahasına giriş izni verilmemesi üzerine Tanzanya’ya dönmüştü.

DÜNYANIN EN YOKSUL İKİNCİ ÜLKESİ

Afrika’nın yaralı kalbi

BURUNDİ, haritadaki görünümü bir kalbi anımsattığı için “Afrika’nın Kalbi” olarak tanımlanıyor. Afrika’nın en küçük ülkelerin başında gelen ve eski bir Belçika sömürgesi olan Burundi 1962’de bağımsızlığını ilan etti. Dünya Bankası verilerine göre Burundi kişi başına düşen milli gelir sıralamasında dünyanın en yoksul ikinci ülkesi. Burundi komşusu Ruanda ile bir çok benzer özellik taşıyor. Her iki ülke Birinci Dünya Savaşı’na kadar Almanya’nın sömürgesi oldu. Almanya İkinci Dünya Savaşı’nda yenildikten sonra bu bölgeleri Belçika’ya devretti. Ülkelerde sonrasında Ruanda-Burundi olarak bölünerek 2 ayrı devlet haline geldi. Bu iki ülkenin kaderleri ise soykırımda da birleşiyor.

SOYKIRIM TARİHİ

1916 yıllarında Belçika, Almanya’dan sömürgelerin yönetimini devraldığı zaman Tutsi kabilesini  “üstün ırk” olarak gördüğünü açıkladı. Belçika daha da ileri giderek 1930 yılında yerli halkı Tutsi ve Huti diye ayırarak 2 ayrı kimlik kartı taşıma zorunluluğu getirdi.
1945’te Afrika halklarının bağımsızlık talebi yükselince Belçika, bu kez Hutileri desteklemeye başladı. Kabileler birbirine düşürüldü. 1959 yılından sonra Hutiler ve Tutsiler arasında başlayan iç savaş sonucu binlerce insan yaşamını yitirdi. Resmi olmayan rakamlara göre ise etnik iç savaşta yaklaşık 600 bin kişi yaşamını yitirdi.

DARBELERİN KITASI

Afrika ayaklanmaların tarihi olduğu kadar aynı zamanda darbelerin de kıtası. Afrika’da son 50 yıl içinde bir çok askeri darbe yaşandı. Burundi’de ise 1965 ve 1976, 1987 yıllarında 3 kez askeri darbe gerçekleşti.

DEMOKRATİK HAKLAR BASKI ALTINDA

BURUNDİ’de Devlet Başkanına yönelik büyük eylemler son bir ayda başlamış görünse de ülkede uzun süredir hükümete yönelik eylemler devam etti. 2012 yılında hükümete karşı başlayan eylemleri devlet başkanının sert bir biçimde bastırmasının ardından, ülke iç savaşın eşiğine gelmişti. Bu eylemlerden sonra hükümetin, muhalefete yönelik baskısı daha da arttı. Devlet Başkanı 2013’te çıkardığı yasayla medyada kendinin eleştirilmesini engelleyen yasalar çıkardı. 2014’te ise ülkede bir tutuklama furyası başlatıldı ve onlarca muhalefet lideri gözaltına alındı. Son olarak Devlet Başkanı Pierre Nkurunziza’nın 3. kez aday olması ülkede gerginliği arttırdı. (DIŞ HABERLER)