30 Nisan 2015 11:56

'114 yıllık bir sansür' ve 'sansüre direniş' Evrensel Kültür'de

Evrensel Kültür Mayıs 2015 sayısında, İstanbul Film Festivali'yle yeniden gündeme gelen 'sansür'ü ve sansüre direnişi işliyor. Derginin kapağında da 114 yıllık bir sansür var: Osman Hamdi Bey'in kayıp tablosu 'Yaratılış'.

Paylaş

Evrensel Kültür Mayıs 2015 sayısında, İstanbul Film Festivali'yle yeniden gündeme gelen 'sansür'ü ve sansüre direnişi işliyor. Derginin kapağında da 114 yıllık bir sansür var: Osman Hamdi Bey'in kayıp tablosu 'Yaratılış'.

İstanbul Film Festivali'nde 'Bakur' belgeseline yönelik sansür,  dergide sinema ve diğer sanat dallarından isimlerle tartışılıyor. Dosya, “sansüre karşı mücadelenin yolu, yöntemi ve biçimleri” üstünde duruyor.

Sinema yazarı Hasan Cömert, ayrıntılı yazısında, “Kültür politikaları o kadar koordine şekilde işliyor ki tek bir cephede mücadele yetmiyor” diyor ve farklı sansür biçimlerine değinerek ekliyor: “Sansüre sansür diyerek başlayabiliriz mesela.”

KOLEKTİF BİR MÜCADELE PLATFORMU

Sinemacı Önder Çakar, “Sinemamızın tüm baskı, yasaklama, otosansür toz dumanı içinde boyun eğmeyen herkese selam olsun” dediği yazısında, “Artık geri dönüş yok. Çünkü gemiler yandı...” diyor. Vecdi Sayar “Bitmeyen yol: Sansüre karşı  mücadele” başlıklı yazısında, “sanat örgütlerinin kitle örgütleriyle bağlarlarını yeniden güçlendermesini öneriyor. SİYAD Başkanı Tül Akbal Süalp, “Dayanışmak için tereddüt etmeyenlerin, cesareti onların aynı zamanda cezalandırılmalarıyla son bulmasın diye ne yapmalıydık ne yapmalıyız?” sorusuna yanıt arıyor. Sansüre karşı mücadeleye anlatan “Yollara Düştük” belgeselinin yönetmeni Deniz Yeşil de, 1977'deki mücadeleyi anımsatarak, kolektif bir mücadele platform öneriyor. Bu öneri dosyaya görüş veren pek çok ismin de dile getirdiği bir öneri. TOBAV Başkanı Tamer Levent, “Sansüre karşı kültürel sanata evet” derken, Kültür Sanat Sen Genel Başkanı ve ÖSK Dönem Başkanı Yavuz Demirkaya sürece emek örgütlerinin de dahil olması gerektiğini vurguluyor.

Sinema eleştirmeni Şenay Aydemir, Siyah Bant projesinden Pelin Başaran, sinema yazarı- yönetmen Necati Sönmez, Filmmor'dan Melek Özman, sinema yazarı Ceylan Özçelik, ressam Buket Güreli, tiyatro alanından Mirza Metin, Ragıp Yavuz ve Tiyatro Eleştirmenleri Birliği Genel Sekreteri Metin Boran da görüşleriyle sansüre karşı direnişin yollarını tartışıyor.

Türk Kütüphaneciler Derneği Başkan Yardımcısı Aydın İleri de ortak bir platform kurma fikrini işliyor. Yazar Ayşegül Tözeren “Sansür ve yazınsal direniş” başlıklı yazısıyla meseleye edebiyat cephesinden bakıyor. Sinema yazarı Ali Ulvi Uyanık'sa televizyondaki sinema sansürlerine eğiliyor. Heykeltraşlar Derneği Başkanı Metin Yergin ise “Birbirimizin mücadelesini güçlendirmeliyiz” diyor.

BAKUR'UN GÖSTERDİKLERİ

Dergide ayrıca, İstanbul Film Festivali'ndeki sansür ile gündeme oturan Bakur'un yönetmeni Ertuğrul Mavioğlu ile bir söyleşi de yer alıyor. Devrim Acaroğlu'nun yaptığı söyleşide, Mavioğlu belgeselin yapılış süreçlerine ve gerillanın yaşamına dair önemli noktalara değiniyor, sansürü yorumluyor.

Halil İbrahim Özbay'ın belgesel sinema üzerine bir kitap hazırlayan Asuman Susam ile yaptığı söyleşide de söz sansüre geliyor ve Susam “Bir sinema geleneğinden söz edemiyorsak,  nedeni sansürdür” diyor.

YARATILIŞ NEREDE?

Evrensel Kültür, Mayıs sayısının kapağına da bitmeyen bir sansür olayını taşıyor. Osman Hamdi Bey'in 114 yıldır pek az kişinin orjinalini görebildiği tablosu “Yaratıtılış – Mihrap” tablosunun hikâyesi... Ressam Burhan Kum'un kaleme aldığı yazı, son olarak 2001 yılında TMSF tarafından el konulan Demirbank'ın koleksiyonunda görünen tablonun bugün nerede olduğunu da sorguluyor. Çünkü tablonun akıbeti belirsiz.

Dergide ayrıca;  Ali Galip Yener'in “Dinin Soykütükleri” kitabı üzerine yazdığı eleştirel makale “Sekülarizm ve iktidar”, Çağdaş Günerbüyük'ün Barış Atay'ın “Eksik” filmi üzerinden 12 Eylül filmlerini eleştirdiği “Âzem’in şapkasından eksik çıkanlar”, Aytuna Tosunoğlu'nun “küçük kıyamet”i incelediği “1894 yılında bir yaz”, Mithat Fabian Sözmen'in ünlü direniş örgütünü hatırlattığı “Zaferi besteleyen Kızıl Orkestra” başlıklı yazıları öne çıkıyor.

İŞÇİLER VE SANAT

Ece Yıldırım Zimmer'in “Almanya’da emek fotoğrafçılığının doğuşu” başlıklı makalesi işçi fotoğrafçılığı açısından önemli bir tarihe dikkat çekiyor. Yusuf Nazım'ın “Başka bir fotoğrafın heceleri” ve Tunç Tayanç'ın “Posta pullarında madenci cinayetleri” işçilere dair diğer yazılar. Ayrıca, şair Sennur Sezer de İngiliz madenci ve ressam Oliver Kilbourn'un resimlerini “gerçeğin renginde öyküler” başlığıyla şiire döküyor.

Dergide ayrıca, Seyhan Argun “Puslu Kıtalar Atlası” çizgiromanını, Zerrin Taşpınar Selami Karabulut'un son romanını, Yaşar Güneş Egemen Berköz şiirini, Hayri K. Yetik ise Selîm Berekat'ın Tüy romanını inceliyor. “Taşa Fısıldayan Öyküler” kitabı ve TİMİS Oyuncuları'nın Bedreddin oyunu ile ilgili söyleşiler dergide yerini alıyor. Evrensel Kültür'de bu ay Salih Bolat, Tomas Tranströmer, Muzaffer Kale, Ömer Turan, Özgün E. Bulut, Deniz Dağdelen Düzgün ve Mustafa Köz'ün şiirleri; Cihan Roj ve Zeynep Uzunbay'ın öykülerine yer veriliyor.

ÖNCEKİ HABER

Merkez Bankası: Veriler, ekonomide toparlanmaya işaret etmiyor

SONRAKİ HABER

Demirtaş: HDP barajı aşınca sultanın sarayı sallanacak

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...