AB’nin timsah gözyaşları

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Akdeniz’de yaşanan mülteci ölümlerini görüşmek üzere perşembe akşamı Brüksel’de toplanan AB Olağanüstü Zirvesi’nde somut çözüm çıkmadı. Zirve sonrasında yapılan açıklamalarda insanı yardım yerine güvenlik önlemleri öne çıktı. Bunların başında mültecileri taşıyan gemilerin imha edilmesi geliyor.

Zirvede, AB sınırlarını korumakla görevlendirilen “Triton” gücü için ayrılan bütçe üç katına çıkarıldı. Her ay “Triton”a 9 milyon avro bütçe ayrılacak. AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker, yıllık bütçenin 120 milyon olması gerektiğini söyledi. Bu miktar bugüne kadar yıllık 3 milyon avro idi.

“Triton” misyonun hedefi, Akdeniz’de AB sahasına giren bölgelerde batma tehlikesi geçiren gemi ve tekneleri kurtarmak olacak. Göçmenlerin Avrupa neden bu tehlikeli yolu geçerek Avrupa’ya gelmek zorunda kaldığının asıl nedenine inmekten ziyade güvenlik önlemleriyle ölümleri önlemeyi gündemine alan AB’nin bu tutumunun yeni ölümleri önlemeyeceği tahmin ediliyor.

Zirvede bazı AB ülkelerinin Akdeniz’e ek donanma gücü gönderilmesi gündeme geldi. Almanya Başakanı Angela Merkel, iki Alman donanma gemisinin Akdeniz’e gönderileceğini, ihtiyaç duyulması durumunda daha fazla gönderebileceklerini söyledi.
İngiltere Başbakanı David Cameron ise, Akdeniz’e gemi göndermeye ve mültecileri güvenli bir ülkeye götürmeye hazır olduklarını söyleyerek, bunların İngiltere’ye getirilmesine ise karşı olduğunu belirtti.

Zirvede günah çıkaran tek lider Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande oldu. Hollande üç buçuk yıl önce Libya’nın işgal edilmesini eleştirerek, “Şimdi geçmişin hatasını düzeltme zamanı” dedi.

AB Zirvesi’nde bütçesi artırılan “Trito” ile birlikte “Poseido” misyonları asıl olarak İtalya ve Yunanistan sahil üzerinden AB’ye giriş yapmak isteyen gemilere karşı önlem alacak.

Daha önce Akdeniz üzerinden gelen ve batma tehlikesi geçiren gemileri kurtarmakla görevlendirilen “Mare Nostrum” misyonunun yerine de bundan sonra “Triton” görev yapacak. Son mülteci ölümlerinden sonra “Mare Nostrum”un devre dışı bırakılması göçmenlere yardım örgütleri tarafından sert bir şekilde eleştirilmişti.

BEKLENTİLERE YANIT VERİLMEDİ

Libya’dan yola çıkan iki ayrı geminin 12 ve 19 Nisan’da batması, 1100’den fazla insanın hayatını kaybetmesi üzerine Avrupa’da AB’nin sığınma politikasına karşı sert tepkilere neden olmuştu. Bunun üzerine olağanüstü bir şekilde toplanan AB Zirvesi, beklentilere yanıt vermedi. İnsan hakları örgütleri tarafından yapılan açıklamada, AB liderlerinin ciddi bir çözüm önerisi sunmamalarının kendilerini şaşırttığını ifade ettiler. Akdeniz üzerinde kontrol edilmesi gereken bölgenin genişletilmesini isteyen insan hakları örgütleri, göçmenlerın güvenli bir şekilde Avrupa’ya ulaştırılmasını istiyordu.

SORUMLULUK KABUL EDİLMİYOR

Göçmenlerin ülkelerinden göç etmek zorunda kalmasının nedenlerinin sorumluluğunu üzerine almayan AB Komisyonu Başkanı Donald Tusk, “Avrupa bu trajedinin nedeni değil, ama bir şeyler de yapması gerekiyor” diyerek AB’nin tutumunu özetledi. Halbuki, göçmenlerin geldiği Libya, Suriye, Irak gibi pek çok ülkede kaosun egemen olmasında AB ülkelerinin önemli rolü bulunuyor.
Siyasi sorumluluğu üzerine almayan AB, göçmen ölümlerini engellemek için tamamen güvenlik çerçevesinde gelişmeleri değerlendirdi.
Bu temelde insan kaçakçılığıyla mücadele, göçmenleri getiren gemilerin imha edilmesi öne çıktı. Özellikle gemilerin nasıl imha edileceği şimdiden merak edilmeye başlandı. Alman basınında yer alan haberlerde, ileride yanlış istihbarat sonucu balıkçı teknelerinin batırılabileceğine dikkat çekildi.
AB Zirvesi’nde ayrıca daha önce gündeme getirilen göçmenlerin geldiği ülkelere kampların kurulması da ele alındı. Tusk yaptığı açıklamada üçüncü ülkelerle bağlantıya geçeceklerini ve görevlilerin gönderileceğini, burada gerçekten sığınma hakkına sahip olanları tespit edeceklerini de sözlerine ekledi.