'Çingene Gecesi' kurbanları anıldı
1944 yılının 2 Ağustos gecesi Auschwitz toplama kampında tutulan ve neredeyse tamamı kadın, çocuk, yaşlı ve sakat olan 3 bin Roman gaz odalarında katledildi. Bu nedenle 2 Ağustos gecesi “Çingece Gecesi” olarak adlandırılır. Avrupa’nın bazı ülkelerinde Nazilerin katlettikleri Romanları anmak için mumlar yakılır, gösteri ve topla
Stockholm’de yapılan anma toplantısında konuşan Roman sanatçı Domino Kai, Nazilerin 2. Dünya Savaşı sırasında Avrupa’da yaşayan 1 milyon Romandan 500 binini katlettiğini söyledi. Polonya’nın bu yıl, 2 Ağustos gününü resmi anma günü olarak ilan ettiğini hatırlattıktan sonra, aynı şeyin Avrupa Birliği tarafından yapılmasını istediklerini ,söyledi. Anma toplantısına katılan İsveçli Avrupa Birliği Bakanı Birgitta Ohlsson’dan taleplerini Avrupa Birliği’nin gündemine getirmesini istedi.
Öneriyi duymazdan gelerek cevaplamayan Ohlsson, herkes tarafından bilinen gerçekleri, Nazilerin nasıl milyonlarca Yahudi ve Roman’ı canice öldürdüklerini yinelemekle yetindi.
ROMANLARI KISIRLAŞTIRDILAR
Ohlsson’un Romanların önerisine soğuk yaklaşması nedensiz değil. 2 Ağustos’un anma günü olmasını öneren bir ülkenin geçmişinin temiz olması ya da geçmişiyle hesaplaşması gerek. Oysa İsveç’in sabıkası büyük. 2. Dünya savaşı yıllarında Hitler’le flört eden İsveç, sığınma talep eden Yahudi ve Roman mültecileri Nazilere teslim etti. 1965 yılına kadar Romanların belediye sınırları içirisine girmeleri yasaktı. Bu nedenle Roman çocukları okullara gidemiyor, sağlık hizmetlerinden yararlanamıyorlardı. 1934 yılında İsveç parlamentosu “İsveç ırkını korumak” için kısırlaştırmayı yasallaştırdı. Kalıtımsal ve ruhsal hastalığı olanlar, topluma uyum sağlayamayacağı düşünülenler, daha aşağı ırktan geldikleri kabul edilen Roman ve Samiler zorla kısırlaştırıldılar. İsveçli yetkililer 62 bin kişinin kısırlaştıldığını kabul ettiler ama kısırlaştırılanların sayılarının daha fazla olduğu tahmin ediliyor.
Ayrımcılık sürüyor
1975 yılında “Kısırlaştırma Yasası” kaldırıldığı için, artık Çingeneler kısırlaştırılmıyor, ama yaşamın her alanında ayrımcılığa uğramaya uğruyorlar. Ayrımcılık Ombudsmanı’nın geçtiğimiz aylarda yaptırdığı bir araştırma Romanların % 90’nın İsveç’i ırkçı bir ülke olarak gördüklerini ortaya koydu. Romanların % 90’na yakını kurumların ve toplumun kendilerine düşmanca davrandığını söylüyor, % 50’si okullarda ve kurumlarda etnik kökenlerini gizlediklerini ifade ediyorlar. (Stockholm/EVRENSEL)