Soma davası bugün başlıyor: Gerçeklerin üzeri örtülmesin

Emine UYAR
İzmir

2014 yılının13 Mayıs günü, Soma Kömürleri AŞ’nin Eynez Ocağı’nda meydana gelen ve 301 işçinin yaşamını yitirmesiyle Cumhuriyet tarihinde en fazla ölümün yaşandığı iş cinayeti olarak tarihe geçen facianın sorumlusu olarak 8’i tutuklu 45 sanığın yargılanmasına bugün başlanıyor. Ancak bu sanıkların içerisinde müfettişler de dahil olmak üzere hiçbir kamu görevlisi ve hükümet yetkilisi bulunmuyor. İşçiler ve ölen madencilerin eşleri ise kazadan sorumlu olan herkesin yargılanması ve hesap vermesini, gerçeklerin üstünün örtülmemesini istiyor.

‘HERKES HESAP VERMELİDİR’

Soma’da yaşanan toplu iş cinayeti ile ilgili Soma Kömürleri AŞ Holding Başkanı Alp Gürkan ve asıl işveren konumundaki TKİ Ege Linyit İşletmesi yöneticileri de yargılanmıyor.
Ocaktaki eksiklikleri ve aksaklıkları takip ederek, “Teknik Nezaretçi Defteri”ni kontrol defterini kontrol etme ve imzalama yetkileri bulunan TKİ ELİ Müessese Müdür Yardımcıları yargılanmıyor. Asıl işveren konumunda olan TKİ’nin sorumluluğunun dosyadaki bilirkişi raporu ve daha önceden alınmış Sayıştay raporları ile açık olmasına rağmen, TKİ Ege Linyit İşletmeleri Müessese Müdürü, Müdür Yardımcıları ve Eynez Yeraltı Kontrol Şube Müdürü hakkında herhangi bir soruşturma yürütülmediği gibi, şüpheli sıfatıyla haklarında dava açılmadı.

ASLİ KUSURLU MÜFETTİŞLER YARGILANMIYOR

İşçilerin defalarca kez, göstermelik denetim yaptığını ifade ettiği müfettişler de Hükümet izin vermediği için yargı önüne çıkarılamıyor.
Avukatlar da Soma davası ile ilgili asıl eksikliğin, madeni teftiş eden ve bilirkişi raporunda da ihmalleri nedeniyle asli kusurlu oldukları belirtilen TKİ, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı MİGEM müfettişlerinin iddianamede yer almaması olduğunu belirtiyor. “Denetimlerin zamanında, düzgün ve düzenli yapılması durumunda kesinlikle bu kaza olmayacaktı” diyorlar.

KAZADAN SONRA YAŞANANLAR

13 Mayıs’ta meydana gelen kaza önce trafo patlaması olarak duyuruldu. Uzun süre gündüz vardiyasında aşağıda kaç işçinin çalıştığı bilgisi verilmedi. Ölü sayısı uzun süre kamuoyundan gizlendi. Madenci yakınları günlerce Soma Devlet Hastanesi bahçesinde haber bekledi, yakınlarının ölümü yaralı mı olduğu, nereye götürüldüklerine ilişkin bilgi verilmedi.
Dönemin başbakanı Erdoğan faciadan bir-iki gün sonra geldiği Soma’da yaptığı konuşmada, ölümün madencini fıtratında olduğunu söyledi ve 18. yüzyıldan örnekler verdi. Halk kazadan sorumlu tuttuğu AKP’ye ve Başbakan Erdoğan’a Soma’da büyük tepki gösterdi. Erdoğan, tepkilerden dolayı bir markete sığınmak zorunda kaldı, makam araçları darp edildi. Başbakanlık Müsteşarı Yusuf Yerkel bir madenciyi yerde tekmeledi.
Katliamdan sağ çıkan işçilerin anlatımları ile katliamın aslında göz göre göre geldiği ortaya çıktı.Ocağın hep sıcak olduğunu anlatan işçiler, yetkilileri defalarca önlem alınması konusunda uyardıklarını belirttiler. Müfettişlerin denetimlerinin göstermelik olduğunu anlattılar. Yine içerideki karbondioksit miktarını ölçen sensörlerin defalarca yüksek çıkmasına rağmen üretimin durdurulmadığı ortaya çıktı.
İşçiler sürekli olarak, “Hadi hadi” denilerek daha fazla kömür çıkarmaya zorlandıklarını anlattılar.
Madene işçilerin tarımdaki, “Dayıbaşılık” sistemine benzer, taşeronun taşeronu denilebilecek kişiler üzerinden tarafından alındığı ortaya çıktı.  
Gaz Maskelerinin uygun olmadığı, bozuk olduğu, yıllarca kontrolden geçirilmediği anlaşıldı.

AKP’YLE İLİŞKİLER ÇOK KONUŞULDU

İşçiler, Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın sık sık şirketi ziyaret ettiğini, işe girerlerken AKP’ye üye olmaları zorunluluğunun getirildiğini, şirket tarafından mesai saati içinde topluca AKP mitinglerine götürüldüklerini belitti. İşletme Müdürü Ramazan Doğru’nun eşi Melike Doğru AKP Belediye Meclis üyesi idi. Soma’nın AKP’li Belediye Başkanı Hasan Ergene facia sırasında ve sonrasında hiç ortaya çıkmadı.