Türkiye zeytinyağı üretiyor ama tüketmiyor

Yusuf YAVUZ
Antalya

Zeytin ve zeytinyağı üretiminde dünyanın önde gelen ülkeleri arasında bulunan Türkiye’de kişi başına düşen zeytinyağı tüketimi, Portekiz, Tunus, Lübnan ve Suriye’nin dörtte biri seviyesinde. TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kişi başına düşen zeytinyağı tüketiminin üretici ülkeler arasında en alt düzeyde olduğunu belirterek, “Bitkisel yağ açığımızın kapatılması bakımından zeytinyağı devreye sokulmalı, iç tüketimin çeşitli tanıtım faaliyetleriyle daha da artırılması sağlanmalıdır” dedi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretimini artan zeytinyağını yeterince tüketemediğimizi belirterek, “Kişi başı zeytinyağı tüketimimiz başlıca üretici ülkeler arasında en alt düzeyde” dedi.

YUNANLAR 24, TÜRKLER 2 LİTRE ZEYTİNYAĞI TÜKETİYOR

Bayraktar, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Türkiye’de geçmiş yıllara nazaran kişi başına tüketimin 1 litre seviyesinden 2 litre seviyesine çıksa da yeterli olduğunu söylemenin mümkün olmadığını vurguladı. Zeytinyağı üreticisi ülkeler arasında en az zeytinyağının Türkiye’de tüketildiğine ve kişi başına zeytinyağı tüketiminin Yunanistan’da 24, İtalya ve İspanya’da 14, Tunus, Portekiz, Lübnan ve Suriye’de ise 8 litre olduğuna işaret etti.

ZEYTİNYAĞINDA ÜRETİM ARTTI AMA TÜKETİM ALT SEVİYEDE

Dünyada zeytin yetiştiriciliği yapılan alanın yaklaşık yüzde 98’i ülkemizin de içinde bulunduğu Akdeniz havzasındaki ülkelerde yer alıyor. Yani dünyada yaklaşık, 103 milyon dekar alanda 20 milyon ton dane zeytin üretilmektedir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) 2013 yılı verileriyle, zeytin üretiminin yüzde 38.6’sı İspanya, yüzde 14.4’ü İtalya, yüzde 9.8’i Yunanistan, yüzde 8.2’si Türkiye, yüzde 5.8’i Fas, yüzde 5.4’ü Tunus, yüzde 4.1’i Suriye’de yapılıyor. Son beş sezon ortalamasına göre dünya zeytinyağı üretimi yaklaşık 3 milyon ton. Türkiye’de 2012/2013 üretim sezonunda 201 bin tonla rekor seviyeye ulaşan zeytinyağı üretimi, 2013/2014 sezonunda 130 bin tona kadar geriledi. Zeytinyağı üretimi 2014 yılında yüzde 45.75 artışla 189 bin 481 tona yükseldi. 

‘ZEYTİNYAĞI, MEYVE SUYU ÖZELLİĞİ TAŞIYOR’

Binlerce yıldır üretimi yapılan ve kutsal kitaplarda adı geçen zeytinin sıkılması ile elde edilen zeytinyağı içerdiği antioksidanlar, karotenoidler, fenolik bileşikler ve vitaminler bakımından beslenme ve sağlık üzerindeki öneminin büyük olduğunu vurgulayan TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, şöyle konuştu:  “Zeytinyağı, içerdiği bileşikler nedeniyle oksidasyonu engelleyerek kötü kolesterolü azalttığı ve iyi kolesterolü artırdığı bilimsel çalışmalarda vurgulanmaktadır. Ayrıca, doymamış yağ asitlerinin özellikle meme, kalın bağırsak ve prostat kanserlerinde azalmayla yol açtığı yapılan çalışmalarda belirtilmektedir. Yağlardan alınan enerjinin günlük kalori ihtiyacının yüzde 30’unu aşmaması ve bunun da yüzde 60-70’inin zeytinyağından sağlanacak şekilde beslenilmesi uzmanlarca önerilmektedir. Zeytinyağı, öncelikle hiçbir kimyasal işleme tabi tutulmadan yenilebilen tek bitkisel yağ olup, sıkıldığı haliyle tüketilebilmesi nedeniyle adeta bir meyve suyu özelliği taşımaktadır. Sağlık üzerindeki olumlu etkilerinin uzmanlar tarafından da dile getirilmesiyle gelir seviyesi yüksek olan ülkelerde zeytinyağı tüketimi giderek artmaktadır.”

‘BİTKİSEL YAĞ AÇIĞIMIZI ZEYTİNYAĞI İLE KAPATABİLİRİZ’

Dünyada ve Türkiye’de insan sağlığına yönelik önemi her geçen gün biraz daha artan zeytinyağının tüketimini artırmak amacıyla yapılan çalışmaların olumlu sonuçlar verdiğini belirten TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, şu bilgileri verdi: “Buna rağmen bu ürünün pahalı bir gıda maddesi olması, Türkiye’de margarin ve ayçiçek yağı tüketim alışkanlığı bulunması ve tanıtım faaliyetlerinin yetersizliği tüketiminin artmasını engelliyor. Türkiye’nin 2014 yılı itibarıyla yağlı tohum, ham yağ ve yağlı tohumların işlenmesi sonucu artakalan küspelerin ithalatı için ödediği döviz miktarı 4.3 milyar dolar oldu. Bitkisel yağ açığımızın kapatılması bakımından zeytinyağı devreye sokulmalı, iç tüketimin çeşitli tanıtım faaliyetleriyle daha da artırılması sağlanmalıdır. Çiftçi üzerine düşeni yapıp, mevcut ağaç varlığını ve üretimi artırdı. Bunun karşılığında, çiftçinin maliyetlerini düşürecek her türlü tedbir alınmalı. İlaç, gübre, elektrik, sulama ve mazot fiyatları düşürülmeli, destekler artırılarak sürdürülmeli.”