Savaş sonrası Donetsk’te 'iyi komşular' devrede

Okay DEPREM
Donetsk

Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin (DNR) iki temel sosyal hareketinden birisi olan Donetsk Cumhuriyeti Toplumsal Hareketi (DCTH), 2 Kasım’daki seçimlerden hemen sonra hızla kurumsallaşmaya başlamış; kendi bünyesinde farklı kurum, örgüt ve birimler oluşturmaya girişmişti. Donbass’taki savaş hali ve onun kaçınılmaz, dolaysız nitelikteki insani, sosyal ve ekonomik sonuçları; bu noktadaki ağırlığın ivedilikle sosyal-insani yardımları örgütleyecek birimlerin oluşturulmasına vermişti. Rusya Federasyonu’ndan gelen insani yardım malzemelerinin dışında, halka dağıtılan yardımlar bizzat DNR yönetimince ve ona doğrudan bağlı veya onunla az çok koordinasyon halinde çalışan yardım gönüllüsü örgütler eliyle sağlanıyor. Önceki haftalarda Debaltsevo kentine birlikte yardım malzemeleri götürdüğümüz DCTH’nin Yardım Gönüllüleri Biriminden Lika ve Viktor’un daveti üzerine onları, tüm yardımların toplandığı merkezlerinde ziyaret etmeye karar veriyorum. Artyom Caddesi üzerindeki Opera binasının yakınlarındaki dairelerine gidiyorum. Sıcak karşılamalarından sonra aynı zamanda üniversite öğrencisi olduğunu öğrendiğim bir başka gönüllü yardım görevlisi Alisa ile tanışıyorum. Yığma yardım malzemelerine bakmaya içeri salona geçtiğimizde sohbetimiz de başlamış oluyor.  

YARDIMLARIN TOPLANMASI VE ULAŞTIRILMASI

Viktor, buranın Ukrayna Eski-Devrik Devlet Başkanı Viktor Yanukoniç’in Bölgeler Partisinin ofislerinden birisi olduğunu belirttikten sonra şubat sonlarından itibaren burada olduklarını söylüyor. Sonbahar ve kış ayları boyunca bu şekilde kurulan gönüllü oluşumların sayısı 40’a ulaşmış. Lika bunlar arasında gerçekten aktif olarak çalışanların sayısının ancak 10’u bulduğunu vurguluyor. Onlar arasında belki de en aktifleri ve örgütlüleri kendilerinin de bünyesinde faaliyet yürüttükleri DCTH ile yine aynı paralelde çalışan kardeş örgüt “Genç Cumhuriyet”. ‘Anladığım kadarıyla bu yardımların hepsi de gönüllü insanlardan temin ediliyor’ dedikten sonra mekanizmanın nasıl işlediği temel sorusunu soruyorum Lika ve Viktor’a. Söze Lika girerek; önce yardım gönüllülerini bulmak, onların yardımlarını ulaştırmalarını organize etmek üzere şehrin pek çok noktasında iç avlulardaki büyük sosyal konutların kapılarının üzerine ilanları yapıştırdıklarını belirtiyor. Eş zamanlı olarak ise, internette resmi kurumların sitelerinde, sosyal ağlarda ve cumhuriyet kanallarında da konuya dair çağrıların geçtiğini ekliyor Viktor. Bu söz konusu ilan ve çağrılarda, yardım yapmak isteyen gönüllü vatandaşların, belirli sosyal konut komplekslerinin iç avlularının / bahçelerinin saptanan noktalarına beraberlerindeki eşya ve malzemeleri getirebilecekleri haber veriliyor. Bu şekilde işleyen yardım seferberliğine ise “İyi Komşular” adını koymuşlar.  
Gönüllü yardımlar daha çok kıyafet ve ev eşyalarından oluşuyor

BİNLERCE KİŞİ YARDIM ALIYOR

‘Peki şu ana kadar ne kadar sıklıkla söz konusu sivil yardımlar toplanabildi?’ diye sorduğumda Lika, şubat ayında her hafta cumartesi günleri olmak üzere toplam 4 kere tedarik edebildiklerini söylüyor. Her seferinde bazen 3-4 bazen ise 5-6 noktada eş zamanlı bu yardımları gönüllülerden topladıklarını dile getiriyorlar. Bu yardımların çok önemli bir kısmının, yaklaşık yüzde 70 kadarının, giyim eşyalarından; geri kalanın ise ayakkabı, yatak takımları, çocuklar için oyuncak ve de az miktarda da olsa bakliyat, hububat gibi kuru gıdalardan oluştuğunu belirtiyor Viktor. Hatırlatacak olursak, Rusya’dan gelen yardım konvoylarının içeriğinde ise tam tersi, yani ezici ağırlık gıda ürünlerindeyken, kıyafet ise bulunmuyor. Devamında Lika, arzu eden Donetsklilerin münferit yardımlarını kendileri de buraya, merkezlerine getirebildiklerini vurguluyor. Bireysel gönüllülerden toplanan yardım malzemeleri buraya getirilip düzenleniyor, ayrı ayrı tasnif ediliyor. Geliyoruz, burada biriken tonlarca eşyanın insanlara ne şekilde ulaştırıldığı noktasına. Lika, bunun da iki temel biçimi olduğunu söyledikten sonra bunu şöyle açıyor. Tek tek bireyler, ufak gruplar veya aileler bizzat kendileri danışıp, buraya gelip kimlik belgelerini gösterdikten ve insani-sosyal desteğe gerçekten de ihtiyaçları olduğunu ibraz ettikten sonra gereksinimleri doğrultusunda yardım alıyorlar. Şu ana kadar bu şekilde yüzlerce kişinin kendilerine gelip yardım aldığını ekliyor.

BURADA HERKESE YER VAR

Genelde ve çoğunlukla hangi nüfus kesimlerinin geldiğini merak ediyorum. ‘Emekli ve üst yaş gurubu, savaşta ağır hasar görüp de eşyaları kullanılamaz durumda olanlar, engelliler, çok çocuklu aileler, savaş gazileri ile emek kahramanları’ cevabını alıyorum. İkinci olarak ise; tek tek kentlere yapılacak yardımları, büyük gruplara veya belirli kurum ve kuruluşlara dönük malzemeleri, doğrudan kendileri ihtiyaç sahiplerine gitmek suretiyle sevk ettiklerini anlatıyor Viktor. Örnek olarak, geçtiğimiz cuma günü Donetsk ile komşu şehir Makyeevka arasında bir anaokulu için organize ettikleri yardım etkinliğinin fotoğraflarını paylaşıyorlar benimle. Benzer şekilde önümüzdeki günlerde de, havalimanının yakınlarında savaşta zarar görmüş olup da yeni yeni tamir edilen bir kimsesiz çocuklar yurduna büyük bir yardım seferberliğine hazırlandıklarını sözlerine ekliyorlar. ‘Size yardım talebinde bulunup da kabul etmediğiniz belirli grup ve kesimler oluyor mu?’ şeklinde ki soruma; “kesinlikle hayır” yanıtını alıyorum Lika’dan. “Dobriye Sasedi” yani “İyi Komşular Hareketi”, “Donetsk Şehir Sovyeti Gönüllüler Merkezi” ile koordine halinde çalışmalarını sürdürüyor. Gençlere çalışmalarında başarılar diledikten sonra mekanlarından ayrılıyorum…