Daimler’de işçilere terörist gözüyle bakılıyor

Bülent BOZKURT
Köln

Daimler tekeli, ‘Terörle Mücadele’ adı altında, çalışanlarını düzenli aralıklarla kişisel incelemeye tabi tutacak. Geçtiğimiz yıl Kasım ayında yapılan tüm tekel-işletme görüşmesinde ‘terörizm ile mücadele’ adı altında gerçekleştirilen sözleşmede, 1 Aralık 2014 tarihinden itibaren 280 bin çalışanını üç aylık aralıklar ile isim, adres ve doğum tarihlerini, AB ve ABD tarafından oluşturulan ‘terör faaliyetleri yürütenler’ (yaptırım) listesi ile karşılaştıracaklar. Alınan kimlik bilgileri 6 yıl boyunca muhafaza edilecek. Bu kişiye özel bilgilerin istihbarat taşınması ve kayıt tutma olayı sadece çalışanlar ile sınırlı kalmayacak, iş başvurusu yapanları da etkileyecek.  

TEKEL İŞÇİ TEMSİLCİLİĞİNDEN ONAY

Bu yeni uygulama gereği, AB ve ABD’nin yaptırım listesinde yer alan kişinin işine tazminat vermeksizin, ‘gerekli makamlara da’  bilgisi taşınarak ve var olan tüm haklarından mahrum bırakılarak, işine son verilebilecek. Tüm tekel işyeri temsilciliğinin bu konudaki açıklaması, olayın gerekli olduğu ve selamladıkları yönünde. Daimler tüm tekel işyeri temsilciliği başkanı Jörg Spies yürürlüğe konan program konusundaki fikrini ‘çalışanları koruma amacı taşıyan, fener kulesi’ benzetmesi yaparak onayladı.

Yapılan şirket sözleşmesi, kayıt ve gözetim girişimi yönetici kademesinde bulunan memurları kapsamıyor. Açıklamada, yönetici kademesinde bulunan memurlar için özel bir düzenleme yapıldığı ve yapılan anlaşmanın içeriğine benzediği, yer alıyor.  
Bir Daimler tekel sözcüsü Die Welt gazetesine yaptığı açıklamada ‘AB ülkeleri ve ABD terörizm ile mücadele amacı ile zorunlu yasalar çıkardılar ve buna uygun yaptırım listesi oluşturdular. Bu yönerge gereği tüm işletmeler gibi Daimler’in de yasa gereği listede bulunan kişileri gerekli makamlara bildirme yükümlülüğü var. Tekel “Sadece kanunun gereği sorumluluğumuzu yerine getiriyoruz. Çalışanların şahsi verilerini korumak için tabi ki gereken özeni göstereceğiz” iddiasında bulundu.

TERÖRLE MÜCADELE BAHANE

Daimler tekelinin ‘terörle mücadele’ adı altında, işçilerini kayıt altına alma girişimi yasal zorunluluktan mı kaynaklanıyor? Girişimi alkışlayan işyeri temsilciliğinin çoğunluğu tarafından gerekçelendirdiği gibi işçileri terörden mi koruyacak? Daimlerin hangi uluslararası yasal zorunluluğa dayandırarak bu girişimi başlattığı belirsiz. Almanya’da hiç bir yasa, şirketleri çalışanlarının ve iş başvurusu yapanların bilgilerini terör listesi ile karşılaştırma yapmaya zorlamıyor. Girişimin kendisi, çalışanlarını terörden koruma gayesinden de uzak. Pratik karşılığı, tamamen emekçiler arasında korku salmak, işveren çalışanına, ‘bak ben senin hakkında her şeyi biliyorum, ayağını denk al’ demek, emekçilerin kendi içlerinde birbirlerine karşı kuşku duymasını sağlayarak, aralarındaki dayanışmayı ve güveni sarsmak. Girişim kendisi tamamen emekçilerin kişilik haklarına ve birliğine yönelik bir saldırı girişimi iken, işyeri temsilciliğinin ve sendikanın buna onayı, tarihinde ilk defa resmi işyeri polisliğine de soyunması yani onayı ile olumsuz bir örnek taşıyor.

AYRIMCI YASAYA KARŞI MÜCADELE EDİLMELİ

“Bireyin özgürlüğü önceliklidir, fikirlerini ve tercihini özgür ifade edebilir” demesi ile övünen Alman devleti, bireye tatil yeri ve televizyonda istediği program izleme tercihinde özgürlük olarak sunarken, “Özgür olamayacağın tek yer işyeridir” diyebiliyor. Terörizmle mücadele adı altında çıkarılan yasalar ile işverenlere sağlanan diğer bir çok yasalarda olduğu gibi bu konuda da işverenlerin sömürü çarkının pürüzsüz dönmesi için emekçilerin bölünmesine hizmet eden, birliğini zedeleyen yasal düzenlemeden kaçınmıyor. Daimler tekeli bu girişim ile özünde, yasaların kendine sunduğu imkan ve işyeri temsilciliğinin onur kırıcı desteği ile kendini, rahatsız eden işçi ve sendika temsilcilerine karşı yürüteceği saldırıda bir silah daha edinmiş oldu. İşçilere ve gerçek işçi temsilcilerine düşen görev ise, bireyin kişisel özgürlüğünü elinden alan, emekçiler arasında bölünmeyi derinleştirecek olan düzenlemeye son verilmesi için mücadele etmek.

İŞÇİLER MERCEK ALTINDA

11 Eylül 2001'de ABD‘de yaşanan saldırıların ardından başta ABD olmak üzere aralarında Almanya’nın da bulunduğu birçok AB ülkesinde saldırı gerekçelendirilerek‚ Anti Terör Yasaları çıkarıldı. Birçok demokratik haklar gasp edildiği gibi dev denetim aygıtları oluşturularak, devreye sokuldu. O dönem çıkarılan yasal imkanlardan yararlanarak, tekeller çalışanlarının kimlik bilgilerini soruşturma ve araştırmaya tabi tutarak devletin istihbarat görevini de üslendiler. 2004 yılında uluslararası ticaret yapan şirketlere gümrük kolaylığı sağlamak için çıkarılan Onaylanmış Ekonomik Katılım sertifikasına (Authorised Economic Operator-AEO) sahip olabilmek için şirketlere çalışanlarına ve işbirliği yaptıkları şirketlerin ABD ve AB tarafından oluşturulan terör listesi ile karşılaştırdığı/kontrol ettiğini belgeleme zorunluluğu. Daimler’in bugüne kadar ilişkide bulunduğu ve iş yaptığı kaç şirketle ne kadar buna uygun davrandığı bilinmiyor, bu konuda hiç bir açıklaması mevcut değil. 2004 ile 2010 yılları arası araştırmaya tabi tutulan çalışanlarda yaptığı iş gözetilmezken, 2010 yılından itibaren yapılan düzenleme ile sadece güvenliği tehdit edebilecek bir alanda çalışanların denetimi ile sınırlanıyor. Bu yönü ile Daimler’in tüm çalışanlarını terör listesine almış olması ve yasal zorunluluğu gerekçe edinmesi karşılığını bulmuyor ve gerekli gösterilen (güvenliği tehdit) alanda çalışan için ise yılda sadece bir kere denetim yeterli sayılıyor, Daimler’in 3 ayda bir denetleme zorunluluğu da karşılığını bulmuyor. Bölge bulunan çeşitli işletme yöneticileri konuya ilişkin kendi işyerlerindeki durum hakkında genel sessizliğini korurken Bosch sözcüsü benzer bir uygulamayı kendilerinin de düşündüğünü ama yılda bir kere, tüm değil tesadüf seçime dayanarak gerçekleştireceklerini dile getirdi.