Belediyenin işine TÜBİTAK da şaşıracak

Özer AKDEMİR

Aliağa-Foça arasındaki demir çelik fabrikalarının cüruflarının İzmir Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından yollara serilmesi ile ilgili haberimize yanıt geldi. Yola serilen pasaların “tehlikeli atık” olmadığını ve kirlilik yaratmadığını ileri süren İBB cürufların alt yapı malzemesi olarak kullanılabilirliğine dair raporlar bulunduğunu ileri sürdü. Oysa 2013 tarihli TÜBİTAK Raporu bu iddiaların tam tersini ortaya koyuyor.

İBB: ATIKLAR TEHLİKESİZ
Bu demir çelik cüruflarının bileşimlerinde tehlikeli atıklar olduğu ve bunların bu şekilde kullanılmasının yaratacağı risklere dikkat çeken uzman görüşlerine yer verdiğimiz haberimizle ilgili İBB tarafından gönderilen açıklamada kullanılan malzeme için "işlenmemiş demir çelik cürufu olmayıp;... belli proseslerden geçirilerek üretilen dolgu malzemesidir" denildi. İşlenmemiş demir çelik cüruflarının dahi "tehlikesiz atık" olduğunu ileri süren İBB, TÜBİTAK- Marmara Araştırma Merkezi tarafından atıklarda yapılan analiz sonuçlarına da atıfta bulunarak, "ürünlerin insan sağlığına etki edecek şekilde kirlilik etkisi yaratması söz konusu değildir” görüşüne yer verdi. 

TÜBİTAK YALANLIYOR
Foca Ilıpınar Gölyüzü mevkiine dökülen cüruflara karşı davada verilen TÜBİTAK raporu ise İBB'nin yukarıdaki iddialarının tam aksini söylüyor. 12 Kasım 2013 tarihihli Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü raporunda atık cürufların analiz sonuçları değerlendiriliyor. Bu rapordaki bilgilerin değerlendiren 9 Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisliği Öğr üyesi Yard. Doç. Dr. Enver Yaser Küçükgül, atıkta ilk ölçülen parametre pH= 12.4 olduğunu, belirterek, "Bu sonucu görünce diğer analizleri yapmaya gerek yok bir atığın pH değeri 12’den büyükse bu tehlikeli zararlı atıktır" dedi. Analizde çok toksik ve tehlikeli olan dioksin ve furan atık cüruf bileşiminde düşük değerde olsa da saptandığını kaydeden Küçükgül, "Bu parametreler ekosistem için çok önemlidir, çünkü canlı yaşam için çok riskli maddelerdir" dedi. Hazırlanan  raporun en can alıcı ifadesinin atık cürufların su ile reaksiyona ile oluşan etki olduğuna işaret eden Küçükgül rapordaki, "cüruflar açıkta depolanmamalı, yağmur suları ile temas etmemeli, özel önlemler alınarak ekosistem bu zarardan korunmalıdır" ifadelerine dikkat çekerek, "daha ne yazılması gerekir ki!" dedi. 

ÖZEL SEKTÖRÜN YAPMASI GEREKEN KAMUYA MAL EDİYOR
İBB'nin açıklamasında yer alan cürufların tehlikesiz olduğu ifadesini eleştiren Küçükgül, "İncelediğimiz bu TÜBİTAK raporunun hiçbir yerinde “cürufun baca gazı tozu ile kontamine olmadığı ve içerik bakımından tehlikesiz nitelikte bir atık olduğu sonucuna varılmıştır” gibi bir ifade yoktur. Ben mi okur yazar değilim yoksa yerel yönetimimizin uzmanları benim göremediğim satırları mı görebiliyorlar" diye konuştu. Küçükgül; "TÜBİTAK raporları bu konunun önemini riskleri ortaya koyup önlem alınması gerektiğini ve atıkların tehlikeli olduğunu söylerken İBB'miz nasılda özel sektörün bu belalı kirli atıklarını bizim adımıza sahiplenip zararsızdır diyebilmekte ve sektörün yapması gereken harcamaları kamuya mal etmeyi gerekli görmektedir" dedi.

NASRETTİN HOCA FIKRASI GİBİ!
Kimya Mühendisleri Odası Ege Bölge Şubesi Eski Başkanı Ertuğrul Barka İBB’nin açıklamasını “Nasreddin Hoca fıkrası gibi” gibi yorumlayarak şöyle konuştu. 
Zamanın İzmir Çevre İl Müdürü Doç. Dr. Osman Tatar’ın, Aliağa Belediyesi meclis salonunda demir çelik fabrikaları, madenciler ve Aliağa Belediyesi başkanı ile meclis üyelerinin katıldığı toplantıda, “Aliağa’da tehlikeli atık sınıfında en az 8 milyon ton EAOT bulunduğunu ve ne yapacaklarını bilemediklerini itiraf ettiğini aktaran Barka, “Bozköy karşısındaki vadi içinde bunlardan kilit taşı yaptılar ve yollara döşenmeye başladı. Ayrıca, Aliağa’da satın aldıkları verimli tarım arazilerine, halkın karşı çıkışına ve direnişine rağmen yığdılar” dedi. 

BELEDİYEYE SORULAR
Barka, İBB'nin açıklamasına karşı şu soruları yöneltti;
"1. Milyonlarca ton tehlikeli atığın olduğu yerden alına ve tehlikeli atık ihtiva etmediği sonucu tespit edilen numuneler, acaba tüm atık kütlesini temsil edebilecek miktarda mı alınmıştır? Yani, alınan numune miktarı, tüm atığı temsil edebiliyor mu?
2. Atıktan numune hangi standart ve yönteme uygun olarak alınmıştır?
3. Yollara serilen ve cüruf olduğu söylenen atıklar, bu serilme işlemi sırasında, örneğine uygun olup olmadığı konusunda denetlenmiş midir; yoksa alınan ve tahlili yapılarak, tehlikeli atık değildir raporundan sonra, EAOT'ları da ihtiva eden atıklar serilmiş olamaz mı?
4. Var olan ve halen üretilmeye devam eden EAOT ve cürufları nerelerde ve hangi koşullarda depolanmaktadır?"