Vatandaş çözüm, müteahhit ‘av’ peşinde

Sinem UĞURLU
İstanbul

Orman vasfını yitirmiş 2B arazisi kapsamına alınan Ümraniye’deki 12 mahallede yaşayan vatandaşlar, belirlenen rayiç bedelleri ödemekte güçlük çekiyor. Çaresiz vatandaşlar mahallenin her yanında cirit atan müteahhitlerle yok pahasına anlaşma yoluna gidiyor.

BEL BÜKEN RAYİÇ BEDELLER

Ümraniye’ye bağlı 12 mahalledeki 13 bin hanenin 2/B arazisi kapsamına alınmasıyla birlikte, 30-40 yıldır mahallede oturan vatandaşlardan belli bir ücret karşılığında arazilerini yeniden satın almaları istendi. Hem de 100 bin ila 800 bin arasında değişen fiyatlarla. Yeni düzenlemeye göre, vatandaşların belirlenen rayiç bedellerin yüzde 20’sini peşin, geri kalanını da 5 yıl içinde taksitlendirerek ödemesi gerekiyor. Bu şartları yerine getirmezse, hak sahipliğini de kaybediyor.

Ancak, vatandaşlar bu bedelleri ödemekte güçlük çekiyor. Asgari ücretle geçinen, işçi, emekli ya da esnaf olan vatandaşların çoğu, borç harçla, kredi çekerek peşinat parasını yatırsa da, taksitleri ödeme konusunda şimdiden tıkanmış durumda. Vatandaşların son çaresi ise, mahallede cirit atan müteahhit ya da emlakçılarla anlaşmak ya da yerlerini satılığa çıkarmak.

MAHALLEDEKİ GÜNDEM: MÜTEAHHİTLER

Ümraniye’nin en büyük mahallelerinden olan Adem Yavuz Mahallesi’ndeyiz. Vatandaşların ekonomik anlamda sıkışmışlığı, müteahhitlerin de iştahını kabartmış. Mahallenin her tarafında gayrimenkul işleriyle uğraşan şirketlerin tabelaları var. İstanbul’un her yanından gelen emlakçılar, kapılara, arabaların üzerine broşürler bırakıyor, mahalleliyle görüşmeler yapıyor.

Mahallede görüştüğümüz her vatandaşın ilk söylediği, bu konu oluyor. Kendileriyle görüşmeye gelenler, vatandaşın zor durumundan faydalanarak şu teklifi sunuyor: “Rayiç bedeli biz ödeyelim, arazine ortak olalım. İmar izni çıkınca da, ortaklık oranında size kat payı verelim.”

Ödeme güçlüğü çeken vatandaş da, çaresiz anlaşma yoluna gidiyor. Yani 2/B yasası, vatandaşı müteahhitlerle yok pahasına anlaşmaya mahkum ediyor.

Bu şirketlerin komisyon karşılığı daha büyük inşaat şirketleri adına iş yapan paravan şirketler olduğu da mahalleli tarafından dile getirilen bir diğer iddia.

VATANDAŞIN NEYE PARA ÖDEDİĞİ BELİRSİZ

Henüz uygulama imar planı olmayan bölgede, AKP’li belediye tarafından yapıldığı iddia edilen yaygın propaganda ise şöyle: “Siz ne yapın edin, bu bedelleri ödeyin. Kredi çekin, arabanızı satın. Buralar çok daha fazla değerlenecek ve siz de kazanacaksınız.”
Bu söylemler, bazı mahallelilerde karşılık da bulmuş. Vatandaşların bir kısmı, imar planı çıkınca arazilerinin çok daha değerleneceğini ve kendilerinin de kazanacağını düşünüyor.

Ancak, mahalledeki en büyük tehlike, vatandaşın neye para ödediğini bilmemesi. Yani uygulama imar planı açıklanınca ortaya ne çıkacak, süreç nasıl ilerleyecek, bilinmiyor. Ortada, sadece belediye tarafından verilmiş sözler var. Ancak vatandaşlar yine de, ellerindekinden de olmamak için bir şekilde denkleştirip, taksitlerini ödemeye devam ediyor.

SÜRGÜN YASASI

2/B Hak Sahipleri Platformu sözcüsü Özgen Turan, aylık bin lira emekli maaşıyla geçiyor. 200 metrekarelik alanı olan Turan ailesinin ödemesi gereken rayiç bedel 100 bin lira. 20 bin lira peşinatını bir şekilde ödemişler. Kalan 80 bin lira da 10 taksite bölündü ve 6 ayda bir 8 bin lira ödemeleri gerekiyor. Nasıl ödeyeceği konusunda da şimdilik bir fikri yok. Turan, “Ödemezsek hakkımızı da kaybediyoruz. Tam bir sürgün yasası. ‘Siz ilk geldiğinizde buralar gecekonduydu, şimdi merkezileşti, şehir oldu. Siz gidip kendinize yeni varoşlar bulun’ diyorlar bize” diyor.

VATANDAŞ ÖDEME GÜÇLÜĞÜ ÇEKİYOR

Sarıgül Durna: 133 metrekare yerimiz var, 176 bin lira ödüyoruz. Biz iyi kötü bir şekilde ödüyoruz. Ama görümcem ödeyemedi, halamın oğlu ödeyemiyor, komşularımızdan ödeyemeyenler var. Evini satan, yerini satan, ne istersen var.
Nuri Ünlü (Adem Yavuz Birlik Dayanışma Derneği Başkanı): Parası olan mahallede yatırım yapmak için kol geziyor. Bu yasa, halkı müteahitlere itti.
Bahattin Eryılmaz: Bir takım insanlar geziyor mahallede. Ödeyemediğimiz için rayiç bedelleri, arsanın yarısını onlara bırakıyoruz. Ben ödüyorum, ama kardeşim ödeyemedi mesela. Durumum olsa, ona da kredi çekmek isterim.