Nasıl milletvekili olunur?

Son yazımda TBMM Çocuk Sitesi’ni incelemeye başlamıştım. Belli ki, site için büyük paralar harcanmış. Peki, Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin ufuk açıcı ilkelerinin ciddiye alınmadığı bir rejimde çocukların yararına ciddi bir adım atılmış olabilir mi? “Çocukların yararının öncelikli tutulması” ilkesi birdenbire umursanmaya başlanmış olabilir mi? Elbette ki, hayır.
Site geçen yıl 23 Nisan’da açılmış. Ardından “Sitenin içeriğini zenginleştirmek, 5-18 yaş grubu çocuk ve gençlere TBMM’nin görev ve işlevlerini öğretmek ayrıca demokrasi bilincini kazandırmak amacıyla” bir “Animasyon ve Çizgi Film Yarışması” düzenlenmiş. Bir şartname hazırlanmış; büyük para ödülleri verileceği duyurulmuş.
Yarışmaya 27 çalışma gönderilmiş ve hiçbiri dereceye girememiş. Yalnızca “TBMM’de 23 Nisan” başlıkla çalışmaya mansiyon ödülü verilmiş. Neden hiçbir çalışma dereceye girmeye uygun görülmemiş bilmek zor. Şimdilik bu meseleyi bir kenara bırakıp, “Birlikte Öğrenelim” bölümündeki “Nasıl Milletvekili Olunur?” başlıklı ikinci çizgi filmi ele alalım.
Acaba çocuklara nasıl milletvekili olabilecekleri mi anlatılmış. Hayır! Anlatılan demokrasinin yasaklardan oluştuğu. Yasaklardan ilki yaş yasağı: “25 yaşını doldurmuş olmak gerekir. Daha küçük olanlar milletvekili olamazlar.” Neden böyle, belirtilmemiş. Milyonlarca çocuk için bir çizgi film hazırlanmış ve en başında, hiçbir gerekçe sunulmadan, “Siz hepiniz milletvekili olamazsınız!” deniyor. Komik ama gerçek!
Belli ki, bu demokrasi böyle bir şey. Büyükler söyler, küçükler dinler. Birileri yasakları koyar, halk yasaklara uyar. İkinci yasak: Askerlik yapmayanlar milletvekili olamaz. Açıklama yok. Yasak işte! Suç işlemiş olmak da milletvekili olmaya engel olabilirmiş. Gerisini anlatmaya gerek yok. İki dakikalık bu çizgi filmin gerçeklerle bağı, temsili demokrasinin toplumun gereksinimleri ile bağı gibi.
***
Madem çocuklara “Demokrasi bilincinin kazandırılması” gibi sözler edilmiş, biraz düşünelim. Acaba “Nasıl Milletvekili Olunur?” başlıklı filmde şu “baraj” meselesine değinilmiş mi? “Bazı oylar neden yok sayılır?” sorusu ele alınmış mı? Elbette ki, hayır. Peki siyaset nedir, anlatılıyor mu? Elbette ki, hayır.
Mesajlar gayet açık. Büyükler söyler, küçükler dinler. Siyaset yasaklardan, yasaklılardan oluşur. Toplumun siyasete katılımı, bir sandıkla sınırlıdır. Sandık ortaya çıkınca büyükler gidip içine bir zarf atarlar. Milletvekili seçip meclise göndermek demokrasidir.
***
Anlaşıldığı üzere bu site sanki çocuklarla dalga geçmek için yapılmış. Çocuklara gerçekler değil, “Palamut Toplama Şenliği” gibi masallar anlatılıyor. “Sosyal Sorumluk” başlıklı bölümde şunlar var: “TBMM bahçesinde 3 yıldır meşe palamutlarını toplayıp dikilmek üzere farklı bir üniversiteye gönderiyoruz. TBMM Gönüllü Hizmetler Topluluğunun katkılarıyla bu yılki etkinliği Ankara’da Sevgi Evlerinde kalan kardeşlerimizle birlikte şenliğe çevrildi. Etkinlik sonunda kardeşlerimizle birlikte Meclis Bahçe Lokantası’nda pasta kesildi, şarkılar söylendi.”
Sitede bir de “Meclis Başkanının mesajı” var. Mesajda çocukların haklarının olduğu, çocukların söz sahibi olmadığı bir düzenin demokrasi olamayacağı yok. Çocukların siyaset yapması gerektiği, siyasetin kendi çıkarlarına sahip çıkmak olduğu da yok.
Ya ne var? Bildik ezberler: “Sizler bizim geleceğimizsiniz. Yarının siyasetçileri, bilim insanları, sanatçıları, bürokratları, iş insanları olacaksınız. Türkiye’yi daha ileri taşıyacaksınız. Sizlere ne kadar önem verir, ne kadar iyi eğitir ve ne kadar donanımlı hale getirirsek, geleceğimiz de o kadar aydınlık olacaktır.”
O zaman çocuk haklarından, gerçeklerden ve siyasetten söz etmek gerekmez mi? Elbette ki, hayır. Meclis Başkanı şöyle demiş: “Meclis faaliyetlerinin yanı sıra sizlere tarihimiz, kültürümüz, coğrafyamız, müziğimiz, mutfağımız, gelenek ve göreneklerimize ilişkin bilgiler de vermeyi amaçlıyoruz”.
Özetle, TBMM Çocuk Sitesi “palamut demokrasisi” kadar anlamlı. Çocuklara göstermelik demokrasiyi göstermek için yapılmış. Çocuk hakları penceresinden bakıldığında bu sitenin hiçbir değeri yok. Böyle bir siteye hiç gerek de yok. Bugün çocuklara anlatılması gereken en önemli mesaj çok basit: Çocukların söz sahibi olmadığı bir düzen demokrasi olamaz.