Bilisiz(cahil)leştirmenin ardından (2)

“Bir Çalışanın Bakışı ile Bir Zamanlar Malatya Sümer Fabrikası”
(1934 yılında Sümerbank Mensucat Fabrikasının temeli atılır. 1936 yılında Atatürk durumu görmeğe gelir. 1938 yılında üretim yeri yavaş yavaş çalışmaya başlar. Kadrolu işçi alımına 1939 yılında başlanır.)
…
“Lojmanlara taşındık ama lojmanlarda ne su, ne yol, ne de elektrik vardı. Bir müddet gaz lambaları ile idare ettik. Suyu da yerli komşulardan temin etmeye çalıştık. Sağ olsun fabrika müdürümüz belediye ile anlaştı, lojmanlara hemen su şebekesi yapılıp suyumuz bağlandı. Yollar çamur elektrik yok.Bir ekip kuruldu mahalle muhtarı inşaat usta başı ve ben işyeri baş temsilcisi olarak müessese ile temasa geçildi sokak aralarına bir metre eninde boydan boya betondan geçit yolları yapıldı. Müessesenin kendi teşkilat ve imkanı ile elektriğimiz de bağlandı. Oturduğumuz işçi lojmanlarının bahçeleri vardı. Fakat bahçelerimizde çeşitli ağaçlar, meyve fidanları, çiçekler diktik. Gün geçtikçe lojmanlar bağlık bahçelik oldu. Çocuklarımızı bu yeşillikler içinde yetiştirdik. Şimdi apartmanlarda oturuyoruz. Torunlarımız apartmanlarda yaşıyor.
Fabrika idaresiyle iyi bir diyaloga girdik. Fabrikada bulunan kantin, sinema, yüzme havuzu, havuz başı ve lokanta bizlere yasak iken bu diyalog sayesinde buraları personelin kullanımına açtırdık.
Fabrikamızın sinemasında haftada 3 gün film gösterimine başladık. İki akşam büyüklere , hafta sonu çocuklara film gösterimine başladık. Fabrikanın yüzme havuzu personelin ve ailelerimizin kullanımına açıldı. Tüm toplantılarımız, kutlamalarınız işçi bayramları, sünnet ve düğünlerimiz havuz başında yapılmaya başlandı. Bu düğünlerde personelin çocuklarının kurdukları bir orkestra personeli eğlendiriyordu. Tüm sosyal hizmetlerden yararlanmağa başladık. Fabrikamızda sosyal hayat büyük bir canlılık kazandı.
Fabrikamızın futbol sahasında spor müsabakaları da tertipliyorduk, fabrikamızın kurduğu Sümerspor da mahalli ligde mücadele ediyordu. Sümerspor güreş, voleybol takımları da vardı. Sümerspor futbol takımı daha sonra kurulan Malatyaspora bir alt yapı teşkil ederek futbolcular, antrenörler yetiştirdi.
Yıllar geçtikçe fabrika personelinden ölümler olmağa başladı. BU vefatlar büyük bir üzüntü oluştururken, vefat eden personelin ailesine 15 gün sonra lojmanları boşaltmaları için fabrika idaresinden tebligat yapılıyor, bu da üzüntüyü bir kat daha artırıyordu.
Lojmanları koruma ve yaşatma derneğimiz ve bayan olan muhtarımız fabrika idaresiyle görüşerek bu duruma bir çare bulmak istedi. Çözüm olarak da lojmanların tapularının oturanlara verilmesi teklif edildi. Fabrika idaresi ise, lojmanlar satılırsa fabrikanın teknik personelini elde tutamayız diyerek karşı çıktı. Fakat bizim ısrarlarımız sonucu tapu genel müdürlüğü bu konuda yetkilidir dediler. Biz de bu kurumla temasa geçtik. Ankara’ya gidip gelmeğe başladık. Onlar da fabrika müdürlüğünden yazı istediler. Neticede sonuç olumsuz oldu.
Bir sabah (27 Mayıs 1960) işe gitmek için kalktığımızda kalın bir sesin anonsu radyolardan duyulmağa başladı. İşe gitmek için sokağa çıktığımızda askerler bizi tekrar evlerimize gönderdi. Bir saat sonra işe gidebildik. Bir gün sonra sabah saat 10.00 da fabrika önüne askeri araçlar geldi. Fabrika idaresine bir isim listesi verilmiş. Bu listedekileri alıp götürdüler. Bir kısım işten çıkarıldı, bir kısım emekli oldu. Lojmanlardan da çıktılar, yeni personeller fabrikaya alındı. Lojmanlara yeni komşularımız geldi fakat eski komşuluk ilişkileri yoktu. Herkes kendi lojmanının etrafını tahta perdelerle çevirdiler.
Biz de bir yapı kooperatifi kurduk, lojmanlara yakın bir yerde arsa tahsis edildi. Kooperatif inşaatı bitince emekli olanlar oraya taşındı.”

Betik (mektup) burada bitiyor. “Hak” ları için bilinçli davranmanın önemi apaçık değil mi?
Emekçi bilisizlikten kurtulmadan, bilinçlenmeden “demokrasi”nin gerçekleşmeyeceği açık değil mi?