27 Şubat 2015 00:54

Oscarlık uçuş

Oscarlık uçuş

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Vaktiyle aldıkları övgüleri artık duymaz olan her yönetmen, galiba, bir noktada düşmüş star filmleri çekmek zorunda hissediyor kendini. Çok olmadı mesela, Olivier Assayas’ın yorgun Juliette Binoche’lu Ve Perde’si ile, David Cronenberg’in arızalar koleksiyonu Yıldız Haritası çıkalı. 2000’de Meksika’da çektiği kanlı kesişen hayatlar filmi Paramparça Aşklar Köpekler’in başarısıyla bir anda spot ışıklarının yöneldiği Iñárritu, ondan beri sinema hayatını kıyın kıyın Hollywood’la kesiştirmeye çalışıyordu. Son filmi Birdman’da olaylar New York’un Broadway’inde geçse de, konusu Hollywood’dan çıkma. Bir zamanların meşhur sinema yıldızı, iyi bir oyuncu olmadığı için kimse suratına bakmayınca son bir numara çekmeye karar verir, kan dökmekten çekinmeden. Filmse, Oscarları topladı, sadece en iyi film değil, yönetmen, senaryo, görüntü yönetimi bir arada. Sean Penn’in küfürlü “Yeşil Kart’ı kim verdi?” esprisini yaptığı, eski Meksika toprağındaki film akademisi töreninde. 

Birdman, yarasa adam Batman’in parodisi, kuş adam namlı bir süper kahraman. Başroldeki Michael Keaton’ın Batman’i oynamış olması gibi meraklısına göre esprilerden daha çok var. Filmdeki karakter Riggan da, yirmi küsur sene önce Birdman bittiğinden beri tutturamamış, sokakta tek tük tanıyanın çıktığı bir sönmüş yıldız. Broadway’e oyun çıkarıyor, tam yırtacak, bir eleştirmen önünü kesiyor. Kafayı ona takmış, ne yapsa onu bitirmeye ant içmiş. Oyunun sevimsiz genç oyuncusu bile ondan çok dikkat çekiyor. Kızı, eski eşi, asistanı gibi onu aslında olmak istediği kişiymiş gibi teselli edenleri de dinliyor, onu uçuracak kadar gaza getiren Birdman’i de. Kısaca, ünlü eskisi olmanın dramına dayanamayan adamın çırpınışına kara mizahi bir bakış gibi görünüyor ilk bakışta. Ama alabildiğine ciddi ve her kelimesini kastediyor doğrusu. Iñárritu kendi eleştirelliğini öyle bir seviyeye çıkarıyor ki, eleştiri geçirmez bir süper kahramana dönüşüyor. 

Kusura bakmasın, yok öyle bir şey. Oscarlık bir uçuş yapmış, Allah ödülsüz bırakmasın. Teknik ustalığını konuşturup, tek planla, yani hiç kesmeden kamerasını kahramanının peşine takıyor. Ünlüler de insandır ne de olsa, Akademi üyelerine ne kadar derin gelirse gelsin, alabildiğine sığ bir kuliste ağlayan palyaço hikayesi anlatıyor. Kendisiyle bile dalga geçiyor baştan sona. Ama aslında kendisini herkesten çok ciddiye alıyor. Buraya, “Alter egosu Birdman kostümü giymiş Riggan’ı izlerken, kamera hiç kesmeden takipte” gibi laflar gelirse, Aşktan Konuşurken Ne Konuşuruz oyununun replikleriyle bağlantılar kurulursa, amacına ulaşmış olacak olmalı. Havalı ismi Birdman veya (Cahilliğin Umulmayan Erdemi) nin erdemleri övülürse belki de. Oysa hiç sanıldığı kadar derinlik yok bu “Bana ilgi gösterin” taklalarında.

Birdman’dan anlaşıldığı kadarıyla kendi de eskisi kadar iyi olmadığını hisseden yönetmen, bugüne kadar sıradan insanlarla, sınıf farklarıyla, sokakla ilgiliydi. İtibarını öyle kazanmıştı ama bir Oscar değil. Bu kez karakterler, bugüne kadar binlerce filmde rastlanan şımarık oyuncu, ihmal edilmiş bağımlı kızı, sevdiği ama ilgisiz bıraktığı eşi, oyunu izlemeden gömmeye kararlı eleştirmen gibi, hiçbir özgünlüğü olmayan, bildik olanı tekrar eden tipler. İyi çekilmiş, iyi oynanmış, çok kulak vermeden izlenirse eğlenceli olacağı muhakkak. O kadar. 

Filmin şöyle bir anlamı var. Başkasının parodisini yaptığını sanırken kendi parodisine dönüşüyor. Birdman’ın “İnsanlar felsefi saçmalıklar değil, aksiyon istiyor” lafına katılmıyor gibi göründüğü halde, aslında basbayağı söylediğini uyguluyor. Finalde Riggan’ın aldığı “süper gerçekçi” yorumu, gerçekte eski Iñárritu filmleri ve benzerlerini anlatıyor zaten. Ama Meksiko’nun karanlık sokaklarında dökülen kan ne kadar gerçekse, sahnede dökülen kan da o kadar yapay. Sönmüş yıldız filmleri furyasının vardığı yer, “Sevin beni” diye kendini sahnenin ortasında hırpalamak. Birdman Riggan’a diyor ki, “Amma bayıksın.” 

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...