Sıra dünyanın direnenlere vereceği yanıtta

Kobanê kent merkezi 134. gününde IŞİD’den temizlendi. Büyük coşkuyla karşılanan bu durumu iyi değerlendirmek gerekir.
Kobanê’nin batı cephesi, yani kentin Urfa’nın Birecik ilçesine karşılık gelen, Dicle Nehri kenarındaki Cerablus’a bakan tarafı ilk temizlenen bölgelerdendi. Güney cephesi de Mınbic’e bakıyordu ve o bölge de 134. güne gelmeden kontrol altına alınmıştı. Miştenur Tepesi’nin temizlenmesiyle Güney cephesi de kentin güvenli alanları arasına girdi. Kenti zorlayan en önemli cephe, doğu cephesiydi. Urfa’nın Akçakale ilçesine karşılık gelen Kürtlerin Girê Sipî  dediği Tel Abyad kasabası, kentin doğu cephesinde bulunuyor. Bu cephe de Kaniya Kurda’nın geri alınmasıyla büyük oranda IŞİD’den temizlendi.
Hatırlanacaktır; IŞİD Kobanê’ye 15 Eylül’de saldırdıktan sonra YPG ve YPJ güçleri köylerdeki sivillerin eli kanlı cellatlar tarafından esir alınmasını, katledilmesini önlemek için Kobanê civarındaki sayısı 300’ü aşan köy ve mezrayı kademeli olarak boşalttı. Çok az sayıda köyde, sadece yaşlılar kalmıştı. Bunların akıbetleri ile ilgili hâlâ sağlıklı bilgi alınamıyor. On binlerce Kobanêli ilk etapta kademeli olarak kent merkezine geçti. IŞİD’in kente doğu cephesinden girmesinden sonra yani sokak savaşlarının başlamasıyla birlikte kentteki sivillerin büyük çoğunluğu Suruç’a geçti. 8-10 bine yakın sivil sınır hattının Kobanê tarafında kalmayı sürdürdü.
Ağırlıkla 6-8 Ekim tarihlerinde yaşanan geçişin nasıl gerçekleştiğini, hangi koşullarda yaşandığını tekrar anımsamakta yarar var. 5 Ekim gecesi kentin 3 tarafını tamamen kuşatan IŞİD, tüm gücüyle Mürşitpınar sınır kapısına yöneldi. IŞİD, kenti dört taraftan ablukaya almak ve büyük bir katliam ile Kürtleri yok etmek istiyordu. Yaşananlar sonrasında sokak savaşı kararını yaşama geçiren YPG/YPJ güçleri ile Kobanê Kantonu’nun yöneticileri, sivillerin kenti terk etmesi çağrısı yaptı. Gazeteciler de dahil kentte hiçbir sivilin kalmamasını istedi. 5 Ekim gecesi yaklaşık 40 bin Kobanêli Mürşitpınar sınır kapısına yöneldi.
Kobanêlilerin Suruç’a geçişi kolay olmadı. IŞİD’in havanları ardı ardına Mürşitpınar sınır kapısına düşüyordu. 40 bine yakın Kobanêli ölüm ile karşı karşıyaydı ve Türkiye, geçişler için kapıyı açma işini ağırdan alıyordu. Aynı gece hem Türkiye ve Kürdistan’da, hem dünyanın birçok merkezinde milyonlarca insanın sokağa dökülmesi Türkiye’ye geri adım attırdı ve kapı açıldı. Ayrıca şu da artık çok belirgin; Türkiye o gece Kobanê’nin düşmesini bekliyordu. Tüm hazırlığını ona göre yapmıştı. Böylece hem daha birkaç gün önce “Kobani düştü, düşüyor” diyen dönemin Başbakanı Erdoğan haklı çıkacak, hem de Türkiye, bölgeye dönük hesaplarını daha güçlü bir pozisyonda yaşama geçirebilecekti.
Şunu da bir ara anekdot olarak yazalım. Koalisyon güçlerinin etkili hava saldırıları da ancak 5 Ekim sonrasında başladı. Artık bıçak kemiğe dayanmıştı. Ya on binlerce insan dünyanın gözü önünde IŞİD canileri tarafından katledilecekti; ya da dünya bu namuslu direnişe destek verecek ve IŞİD’in suç ortağı olmaktan çıkacaktı.
Nihayetinde dünya direnişi gördü ve direnenlere selam durdu. Kobanê direnişçileri dışa açılan tek kapıları olan, Kuzey Kürtlerinin direnişin başından beri nöbet tuttuğu Suruç tarafını IŞİD’e vermedi. IŞİD son kapıyı alabilmek için Türkiye üzerinden, bölgedeki Toprak Mahsulleri Ofisine ait buğday silolarından bile saldırdı yine de kentin dördüncü cephesini ele geçiremedi.
Ne yazık ki ekim ayının sonuna doğru gelindiğinde YPG ve YPJ’nin elinde kent merkezinin küçük bir bölümü kalmış, kentin neredeyse yüzde 70’i IŞİD’in kontrolüne geçmişti. Ekimin sonunda peşmerge güçlerinin Kobanê’ye geçişi başladı.
Bunu da değerlendirmekte yarar var. Türkiye peşmergenin geçişinden kendine pay çıkarıyor ama Kürdistan Bölge Başkanı Mesud Barzani’nin 26 Eylül’de, daha IŞİD saldırısının 11. gününde yaptığı başvuruya niçin 29 Ekim’e kadar yanıt vermediğini açıklamıyor.
Peşmergenin geçişi hiç kuşku yok direnenler için büyük bir moraldi ve elbet, ağır silahlar da IŞİD’in karadan geriletilmesinde ciddi bir etki yarattı.
Her şey bir yana ama şunu da unutmayalım. Evet, Kobanê kent merkezi kurtuldu ama IŞİD hâlâ bölgedeki gücünü koruyor. Doğuda Tel Abyad, güneyde Rakka ve Mınbic, batıda Cerablus IŞİD’in elinde oldukça tehlikenin bittiğini söyleyemeyiz.
Kürtler Kobanê’de, Şengal’de, Haseki’de, Musul, Telafer ve Kerkük civarındaki diğer kasaba ve köylerde IŞİD’e karşı en etkin direnişi gösteriyor; IŞİD’den korkulmayacağını dünyaya ispat ediyor.
Kürtlerin binlerce gencinin canına mal olan bu tarihi direnişine artık dünyada namuslu bir yanıt vermeli. Hâlâ Kürtlere gidecek bir merminin hesabını yapan dünya, bu namuslu yanıtı ne zaman ve nasıl verecek, bekliyoruz.