Almanya'da aşırı sağın yükselişi

Geçen hafta Avrupa sosyal demokrasinin neoliberalizm dışında sunacağı bir programı olmadığını yazmıştım. Bu hafta bu olguyla doğrudan bağlantılı olan aşırı sağın yükselişine değinmek istiyorum. Almanya’da Almanya İçin Alternatif (AfD) ve Batı’nın İslamlaşmasına Karşı Avrupalı Vatanseverler’in (Pegida) yükselişi alarm verici boyuta ulaşmış durumda. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Alman siyasi rejiminin temel parametrelerinden biri Hristiyan Demokrat Birliği’nin (CDU) sağında federal parlamentoya girecek bir parti bulunmamasıydı. 2008’den bu yana Avrupa ekonomisinin düşük seyriyle beraber bu parametrenin değişmekte olduğunu gözlemliyoruz. 
AfD’nin güçlü olduğu eyaletlerden Saksonya’ya yakından bakmakta fayda var. Almanya’nın 1990’da birleşmesinden sonra hep CDU’nun iktidarında olan Saksonya eyaleti, yüksek teknoloji ve araba sanayi sayesinde ciddi bir büyüme kaydetti. 
Eğitim sistemi Almanya’nın en iyilerinden biri olarak kabul edildi. 31 Ağustos 2014’teki seçimlerde CDU’dan Stanislaw Tillich yeniden eyalet başbakanı seçildi ancak aldığı oran (yüzde 39.4) CDU’nun bu eyalette aldığı en düşük oy oranıydı. 
CDU’nun kaybedilen oyları ne Sol Parti’ye, ne Sosyal Demokratlar’a ne de Yeşiller’e gitti. Seçimlerden kazançlı çıkan parti oyların yüzde 9.7’sini alan, Frauke Petry, Bernd Lucke ve Konrad Adam liderliğindeki AfD oldu. Avro krizinin ortasında, Şubat 2013’te kurulan AfD’nin temel çıkış noktasını avro rejiminin ilgası oluşturdu. 
Buna yabancı düşmanlığı, homofobi, bütçe disiplini talebi gibi Amerika’daki Çay Partisi’ne paralel talepler eşlik etti (The Economist, 6.9.2014).
Saksonya seçimlerinden sonra AfD 14 Eylül’de Thüringen’de oyların yüzde 10.6’sını ve Brandenburg’da yüzde 12.2’sini almayı başardı. Der Spiegel’in araştırmalarına göre Eylül 2013’teki federal seçimlerde yüzde 4.7 alarak yüzde 5 barajının altında kalan AfD, Eylül 2014’ün ortasından bu yana yüzde 6’nın altına düşmüyor. Yakın gelecekte Baden-Württemberg ve Kuzey Ren-Vestfalya gibi Batı Alman eyalet parlamentolarına girmesi bekleniyor. Geleneksel koalisyon ortağı liberallerin 2013’te baraj altına düşmesiyle CDU’nun iktidarda kalabilmesi için AfD ciddi bir sorun teşkil ediyor. An itibarıyla Şansölye Merkel ve CDU Genel Sekreteri Peter Tauber’in AfD’yle koalisyon fikrine karşı Thüringen ve Saksonya’da merkezi bir müdahalede bulundukları ve partinin Köln kongresinde bu politikayı kabul ettirdiklerini söyleyebiliriz. Merkel AfD’yi hükümete taşımamak adına Thüringen’de Sol Parti’nin hükümet kurmasına göz yumdu (Der Spiegel, 8-15.12.2014). 
AfD’nin yanında sivil bir hareket olarak ortaya çıkan Pediga ve benzeri hareketler de siyaseti etkiliyor. Saksonya başkenti Dresden’de doğan Pediga her Pazartesi düzenlediği eylemlere giderek daha fazla insanı katmayı başarıyor. Geçen hafta (15 Aralık) düzenlenen eyleme 15 bin kişi katılmış. Dikkat çekici nokta “Avrupa’da şeriata hayır” diye bağıran kalabalığın yaşadığı Saksonya’da Müslümanların nüfus içindeki oranının yüzde 0.1 olması. Eylemler Kassel (Hessen), Würzburg (Bavyera), Bonn (Kuzey Ren-Westfalya) gibi kentlere de yayılmış durumda. Eylemlerde biraraya gelen çeşitli grupların Neo-Nazilerle beraber yürüyüp, “Biz Halkız” diye bağırmakta beis görmemesi mutlaka değerlendirilmesi gereken bir gelişme. Hareketi başlatan Lutz Bachmann Dresden’de IŞİD’e karşı PKK’yi destekleyen bir eyleme rastlayınca, PKK’ye silah teslimatına karşı bir Facebook grubu oluşturarak işe koyulmuş. Yani IŞİD’e karşı göstericilere tepki olarak İslam karşıtı bir hareket yaratmış. Güvenlik ve kamu düzeni taleplerinin merkezde olduğu hareketin başını geçmişte uyuşturucu ticaretinde ötürü hüküm giymemek için Güney Afrika’ya kaçmış olan Bachmann’ın çekmesi başka bir ironi. Bu güvenlik algısı doğrudan AfD ve CDU arasında bir koalisyona yol açmasa da CDU’yu giderek bu algıyı kullanmaya itiyor. 
Bu algının hedefinde Ortadoğu ve Afrika’dan göçmenler otururken, 2014’ün ilk üç çeyreğinde göçmenlere karşı çeşitli saldırılar 2012 ve 2013’teki toplamı aşmış durumda (Der Spiegel, 15.12.2014).