Tazminat kamu tarafından ödenir

SORU: Merhaba. Ben yaklaşık 8 yıldır bir devlet kuruluşunda hazır yemek hizmeti veren sivil firmalarda çalışmaktayım. Bu 8 yıllık sürede 5 farklı firma ile çalıştım. İhaleler birer yıllık yapılıyordu ve süresi dolan firma ihaleyi tekrar kazanamazsa yerine başka bir firma geliyor. Giden firmalar kıdem tazminatı ödemeden gidiyorlardı, gerekçe olarak da belirli süreli sözleşmelerde kıdem tazminatı ödenmez kuralını öne sürüyorlardı. Sorum şu, yeni çıkan torba kanun ile artık kıdem tazminatlarını kamu kuruluşları verecek herhalde, ancak benim geçmiş 8 yıllık kıdem tazminatım ne olacak, onları kimden nasıl alabilirim? 

CEVAP: Öncelikle belirtmek isterim ki, bu konu ile ilgili olarak 6552 sayılı son torba yasa ile birtakım düzenlemeler getirilmiştir. Ama, bu kanundan önce de, İş Kanununun 2. maddesinin 6. fıkrasında yer alan; “asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur” düzenlemesi gereği asıl işverenin böyle bir yükümlülüğü söz konusu torba yasadan önce de vardır. 
Konu ile ilgili olarak Yargıtay kararları da bulunmaktadır: “İşçinin asıl işverenden alınan iş kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerinde ara vermeden çalışması halinde işyeri devri kurallarına göre çözüme gidilmesi yerinde olur. Bu durumda değişen alt işverenler işçinin iş sözleşmesini ve doğmuş bulunan işçilik haklarını devralmış sayılır. İş sözleşmesinin tarafı olan işçi ya da alt işveren tarafından bir fesih bildirimi yapılmadığı sürece iş sözleşmeleri değişen alt işverenle devam edeceğinden işyerinde çalışması devam eden işçinin feshe bağlı hakları olan ihbar ve kıdem tazminatı ile izin ücreti talep koşulları gerçekleşmiş sayılmaz. Buna karşın iş sözleşmesinin feshi yönünde bir irade açıklamasının kanıtlanması durumunda iş sözleşmesi bildirimin karşı tarafa ulaşması ile sona ereceğinden, işçinin daha sonraki çalışmaları yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir. Bu ihtimalde feshe bağlı hakların talep koşulları gerçekleşeceğinden, feshin niteliğine göre hak kazanma durumunun incelenmesi gerekir.” (Yargıtay 9. HD, 16.12.2008 Tarih, 2008/26140 E, 2008/33764 K)
Yargıtay, kıdem tazminatına hak kazanma için iş sözleşmesinin fesih koşullarının oluşup oluşmadığının ve kıdem tazminatını gerektiren bir fesih idaresinin bulunmasını aramaktadır. Sizin durumunuza uyan 6552 sayılı Torba Yasa düzenlemesi de şu şekildedir: “Kamu İhale Kanununun 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları; Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından, işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.
Alt işveren ile yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermediği gibi, alt işveren tarafından 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelere ait işyerleri dışında bir işyerinde çalıştırılmaya devam olunan ve bu şekilde çalıştırıldığı sırada iş sözleşmesi kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona eren işçinin kıdem tazminatı, işçinin yazılı talebi halinde, kıdem tazminatının söz konusu kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen süreye ilişkin kısmı, kamu kurum veya kuruluşuna ait çalıştığı son işyerindeki ücretinin yılları itibarıyla asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı üzerinden hesaplanmak suretiyle son kamu kurum veya kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.