Kütahya’da tehlike görünenden büyük

Cem Gurbetoğlu / Suat İnal

Kendi imkanlarıyla Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesine başvuran işçilerin çoğunluğu 35 yaşın altında. Madenin farklı birimlerinde çalışan işçiler, hepsinde arsenik çıkmasının tesadüf olamayacağını belirtiyor. Meslek Hastalıkları Hastanesindeki incelemenin sonucuna göre diğer işçiler ve madenin çevresindeki köylerde yaşayanların da sağlık durumu mercek altına alınacak.

YEMEKHANEDE ÇALIŞAN BİLE ZEHİRLENMİŞ

Siyanürlü atık havuzunda yaşanan kazayla gündeme gelen Kütahya’daki Eti Gümüş AŞ maden işletmesinde çalışan 65 işçi Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesinde tedavi altına alındı. Onlarca mesai arkadaşları da hem endişeyle onların sağlık durumunu merak ediyor, hem de taburcu olacakların yerine hastaneye çağrılmayı bekliyor.

İşçiler, ellerine verilen kan tahlilleriyle “Sağlığınız iyi değil, en yakın sağlık kuruluşuna başvurun” denmesinin şaşkınlığını yaşıyor. İşçilerin büyük çoğunluğu 35 yaşın altında. Kimisi 10 aydır madende çalışıyor, kimisi 7 yıl. Kimisi 6 aylık periyotlarla geçici işçi olarak çağrıyla çalışıyor. Aralarında şoför olan da var, laboratuvarda çalışan da var, yemekhanede görevli olan da.

BİN İŞÇİNİN GÖZÜ KULAĞI ONLARDA

Madende çalışan bine yakın işçinin gözü kulağı onların sağlık durumlarına ilişkin yapılan detaylı incelemenin sonucunda. Sonuçlar ya içlerini rahatlatacak, ya da onları da Ankara yollarına düşürecek. İncelemesi tamamlanan işçiler tedavi olmak için başka hastanelere sevk edilecek. Şirketin yaptırdığı tahlillerde kanlarında ağır metal çıkan diğer işçiler de gruplar halinde hastaneye yatacak.

İsmini vermek istemeyen bir işçi, “Hissettiğimiz bir sağlık sorunu yoktu. Geçen hafta bize sonuçları verip, ‘Hastaneye gidin’ dediler. Genel Müdürlük kanımızda çıkan yüksek arseniğin fabrikayla ilgisi olmadığını söyledi. Ama biz bu arseniği bakkaldan almadık ya. Hepimizde çıkması tesadüf olamaz” diye anlatıyor.

30 YAŞINDA KEMİK ERİMESİ YAŞIYORLAR

Başka bir işçinin anlattıkları da işin başka boyutlarına dikkat çekiyor. 30’lu yaşlarda olmalarına rağmen birçok mesai arkadaşında kemik erimesi olduğunu anlatan işçi, bunun maden nedeniyle olmasından endişeli. “Yaklaşık bin kişi çalışıyoruz madende. İhtiyaç duyuldukça çağrılarak işbaşı yapan geçici işçi arkadaşlar da var. Kimi arkadaşlar yeni işe girdi. Hepimizde yüksek oranda arsenik çıktı” diyen işçinin söyledikleri, “Tehlikenin henüz su yüzündeki kısmını mı görüyoruz” sorusunu akla getiriyor.

KÖYLÜLER DE ZEHİRLENMİŞ OLABİLİR

Sağlık ve meslek örgütleri önceki gün Meslek Hastalıkları Hastanesine giderek hastane yetkilileri ve işçilerle görüştü. İşçilerden alınan kan, idrar ve saç örneklerinin Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezinde tahlil edildiğini belirten meslek örgütü yöneticileri, arsenik zehirlenmesinin bölgenin coğrafi yapısı ve toprak oluşumundan mı, yoksa madenden mi kaynaklandığının araştırılacağını ifade etti. Bu kapsamda maden civarındaki köyler ve madenden uzak köylerden örnekler alınarak karşılaştırılacağı öğrenildi. (Ankara/EVRENSEL)

---

BİZ ARSENİĞİ BAKKALDAN MI ALDIK?

İşçiler, Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesini kendi imkanlarıyla bulmuşlar. Rutin sağlık taramalarında kan tahlili yapıldığını, ancak kazadan sonraki taramada kan ve idrar tahlili yapıldığını anlatan işçiler, geçtiğimiz hafta içinde tek tek çağrılarak tahlil sonuçlarının ellerine verildiğini belirttiler. İşçiler, şirket yetkililerinin “Kanınızda yüksek miktarda arsenik tespit edildi. En yakın hastaneye gidin” demesiyle şaşkına döndüklerini söylüyorlar. Meslek Hastalıkları Hastanesine başvuran birkaç işçi tetkik ve kontroller için acilen hastaneye yatırılınca, işin gerçek boyutu ortaya çıkmış.

---

‘ASGARİ ÜCRETE CANIMIZI DEĞİŞMEYELİM’

2006 yılından beri madende çalışan Salih Yiğit, şu ana kadar hastaneye yatanlar içinde kanında en yüksek oranda arsenik çıkan işçi. Geçtiğimiz pazartesi sabahı hastaneye yatan Yiğit, tetkik ve tahlillerin ardından ne yapacağını şimdiden kara kara düşünüyor. Yaşadıklarının ardından artık madende çalışmak istemediğini belirten Yiğit, “Bu arsenik tedavi istiyor. Burada tedavi etmeyecekler. Rapor verip hasta olanları hastanelere sevk edeceklermiş. Ama Kütahya’da bırakın tedavi etmeyi, bunu tahlil edecek hastane bile yok” diyor.  Yüzlerce işçinin kendi durumunda olabileceğini ifade eden Yiğit, kanlarındaki ağır metal oranının işyerine bağlı olup olmadığını bir an önce açıklanmasını istiyor ve ekliyor: “Asgari ücrete kimse canını değişmesin.”