Yangında ilk kurtarılacak: ANKA

Berat SAYMADİ
İstanbul

Metin Altıok şiiriyle ne zaman ve nasıl tanıştım hatırlamıyorum. İnsan, hayatının hep bir yerlerinde olan biriyle nasıl tanıştığını nasıl hatırlamazsa öyle işte. Hafızamı zorlayacak olursam Sivas’ta nasıl haince vurulduğunu hatırlıyorum az biraz. Çocuktum. Ne olduğunu dahi anlayamamıştım. Sonra öğrendim ki memleketin aydınlık yüzlerini yitirmişiz orada. “Yaşamak bu yangın yerinde, yaşamak insan kalarak.” şiirini hep bir yerlerden hatırlıyordum nedense. İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi öğrencisiydim, bölümümüzün Edebiyat Fakültesi’nde olması sebebiyle bizim okulda pek çok fanzin çıkardı. Muhtemelen ilk orda bir yerde karşılaşmışımdır diye düşünüyorum bu iki cümleyle. Sonra Sezen Aksu ve Onno Tunç’un Kavaklar’ını hatırlarım. Onno Tunç öldüğünde bu şarkı hep çalardı televizyonda, radyoda. Öyle tanımaya başlamışım...
Anlatacağım onlardan biri sadece.  

HERKES BİR YERİNDEN TUTUP, SES VERMİŞ ANKA’YA

Ağustos ayında Metin Altıok şiirlerinden yapılan şarkılardan oluşan tribüte bir albüm çıktı. Anadolu Müzik’ten çıkan albümün projesi Metin Altıok’un kızı Zeynep Altıok’a ait. Sanat direktörlüğünü ise Çiğdem Erken yapmış. Saygıda kusur edilmemiş bir saygı albümü. Adı “Metin Altıok Şiirlerinden Şarkılar-ANKA’’ olan albümde 28 ayrı şarkı var. 28 ayrı değerli sanatçı. Şarkıların büyük bir kısmı yeni bestelenmiş, bu şarkılar ilk defa bu albümde yer aldı. Kalanı ise hepimizin bildiği klasiklerden.  Metin Altıok’un yaşıyorken dinleyebildiği tek beste olan Sezen Aksu’nun Kavaklar’ıyla beraber, Zülfü Livaneli’nin Yangın Yeri, Kumdan Kaleler’in Evde Yoklar’ı... Fazıl Say’ın geçen yıl Serenad Bağcan’la birlikte çıkardığı “İlk Şarkılar” albümünden Bu Kekre Dünyada ve Kor Düşseydi şarkıları.
Bildiklerimiz dışında çok farklı müzik tarzlarından bir çok müzisyen bir araya gelmiş. Bu sanatçıların belki kolay kolay denk gelemeyeceğimiz bir uyumuna şahit oluyoruz. Dile kolay, 21 yeni beste. Güneş Duru’dan, Demet Sağıroğlu’na; Candan Erçetin’den, Hilmi Yarayıcı’ya; Ogün Sanlisoy’dan Nevzat Karakış’a; Metin Altıok’un öğrencileri olan  3Bas grubundan, Mehtap Meral’e; Güvenç Dağüstün, Yasemin Göksu, Murat Evgin, Zuhal Olcay, Muteber Cihaner, Mazlum Çimen, Selim Tarım, Vedat Sakman, Birsen Tezer, Umay Umay, Senem Demircioğlu, Ersel Serdarlı, Üç Anadolu’ya kadar herkes bir yerinden tutup, ses vermiş Anka’ya..  
“ANKA” albümünde Metin Altıok şiirinden iki de Kürtçe şarkı yer almış. Aynı şiirin iki ayrı bölümünden hem Kürtçe hem de Zazaca versiyonlarıyla hazırlanmış bu iki ayrı beste, albümün de en çarpıcı şarkılarından. Genellikle aşk ve sevgi temalı şiirleri ön plana çıkan Turgut Uyar (Yokuş Yol’a) ve Cemal Süreya (Kişne Kirazını ve Göç, Mevsim) gibi şairlerin dikkat çektiği Kürt meselesi Metin Altıok’un 10 yıl Bingöl’de öğretmenlik yaptığı zamanda şiirine konu olmuş. Bingöl için ‘’ikinci üniversitem’’ dediği zamanlarda öldürülen iki gerilla için yazdığı  “Kimliksiz Ölüler” şiiri. Şiirin hikayesini de şöyle anlatıyor Zeynep Altıok:  Bingöl’de iki gerillanın cesedini getiriyor asker. Ölen kadını çırılçıplak soymuşlar, teşhir ediyorlar. Erkek olanı soymuyorlar ama onun da burnu yok, baldırı kanlar içinde. Böyle gözdağı veriyorlar. Babam bunu görünce çok üzülüyor. Askere “Örtün mahrem yerini sizin de kızınız olabilir,” diyor. Gerginlik yaşanıyor o an. Babam bunun üzerine çok etkileniyor, hatta bir hafta kadar bir tedavi görüyor. Ardından “Kimliksiz Ölüler” şiirini kaleme alıyor.
Şiirin Kürtçe versiyonu Mirady tarafından Miriyên Bênasname; Zazaca versiyonu ise Kardeş Türküler tarafından Merdê Bêkamiyê adıyla bestelenmiş.
Hatırlayacak olursak yakın zamanda Yavuz Bingöl direktörlüğünde Ahmet Kaya anısına bir albüm çıkmıştı ve o da tribute bir albümdü. Lakin Ahmet Kaya’yı bu memleketten süren ’’ Kürtçe şarkı yapacağım,’’ sözleri olmuşken albümde tek bir Kürtçe şarkı yoktu. Üstelik Kürt sanatçılar da bu albümde yer almıştı. Bunu o vakit yazmıştım ama sebebini anlayamamıştım. Bugün Yavuz Bingöl’ün kendi deyimiyle,  İsrail’i protesto ettiği ‘’Uzun Adamlı’’ yemeklerini düşününce sebebini  anlamak zor olmasa gerek. Konumuz bu değil ama “ANKA”daki iki Kürtçe şarkıyı görünce değinmeden geçmek istemedim. Albümdeki emeğe saygımız lafta kalmasın!
...  
“ANKA” yangında ilk kurtarılacak albüm olmuş. Tam da Metin Altıok’un  Uyarılar şiirinde bahsettiği gibi: Bu aşk var ya bu aşk / dikkat /yangında ilk kurtarılacak.