Köşk için yurt dışında kurulan sandıklar ilgi görmedi

Türkiye’nin halk oyuyla seçilmiş ilk cumhurbaşkanını belirlemek için, yurtdışında yaşayan seçmenler yarından itibaren sandık başına gidecek. Ancak oy kullanmak için getirilen randevu alma mecburiyeti ve yetersiz sandık sayısı birçok ülkede seçime katılım oranının yüzde 5'i bile bulmayacağını gösteriyor.

Yurtdışı için getirilen randevu sisteminin, birçok seçmeni sandıktan soğuttuğu belirtiliyor. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) verilerine göre yurtdışında 2 milyon 734 bin 429 seçmen bulunurken, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda oy kullanmak için randevu alanların sayısı ise sadece 178 bin 959.

Yine YSK’ye göre, 1 milyon 380 bin 909 bin "kayıtlı" seçmenin bulunduğu Almanya’da, cumhurbaşkanlığı seçimi 1. turunda oy kullanmak için randevu alan seçmen sayısı 92 bin 92’de kaldı. Bu, toplam seçmen sayısının yüzde 90’ından fazlasının sandığa gitmeyeceği anlamına geliyor. İkinci tur için randevu alanların sayısı ise çok daha az: 30 bin 797.

Almanya’dan sonra en fazla seçmenin bulunduğu ikinci ülke olan Fransa’da da durum farklı değil. 293 bin 412 seçmenin bulunduğu Fransa’da birinci tur için randevu alanların sayısı 21 bin 333.

238 bin 968 seçmenin bulunduğu Hollanda’da ise durum çok daha vahim. Cumhurbaşkanlığı seçimi için randevu alanların sayısı 12 bin 862.

Yurtdışında yaşayan seçmenlerin sandığa karşı bu kadar soğuk davranmasının nedenlerinden biri olarak internet üzerinden randevu alma mecburiyeti ve yetersiz sandık sayısının bulunması gösteriliyor. Özellikle bilgisayar kullanmayı bilmeyen belirli bir yaşın üzerindeki seçmenin internet üzerinden randevu almakta zorlandığı belirtiliyor. Öte yandan birçok ülkede seçmenlerin yaşadığı şehirlerde sandık kurulmaması ve oy kullanabilmek için yüzlerce kilometre uzaktaki şehirlere gitmek zorunda bırakılmaları sandığa karşı ilgisizliğin bir diğer nedeni. Mesela; İsveç’in Malmö şehrinde yaşayan binlerce seçmen, oy kullanmak için yaklaşık 650 kilometre uzaktaki Stockholm’e gitmek zorunda. Hal böyle olunca seçmenlerin çok ciddi bir bölümü oy kullanmayı düşünmüyor. Toplam 34 bin 921 seçmenin bulunduğu İsveç’te randevu alan seçmen sayısı 811 olarak kaydedildi.

'GEREKSİZ YERE PARA HARCANDI'
Yurtdışındaki seçmenlerin bulundukları ülkelerde oy kullanabilmesi için ciddi masraflar yapıldığı ifade ediliyor. Birçok ülkede konsolosluk ve elçilik binaları dışındaki binalar oy kullanılması için kiralandı. Almanya’nın başkenti Berlin’de Olimpiyat Stadyumu’nun VIP salonlarında sandıklar kuruldu. Bazı başka ülkelerde ise spor salonları ve fuar alanları kiralandı. Ancak yurtdışında yaşayan seçmenler bu masrafların yersiz ve gereksiz olduğunu düşünüyor.

Birçok seçmen sadece belirli şehirlerde büyük stadyumları kiralamaktansa, Türkiye kökenli insanların yoğun olarak yaşadığı şehirlerin tamamında küçük mekanlarda sandık kurulması halinde, oy kullanma oranının çok daha yüksek olacağını ifade ediyor. Randevu almayan “kayıtlı seçmenlerin” oy kullanacağı yer ve zaman bilgisayar sistemi tarafından otomatik olarak belirleniyor; ancak seçmenlerin çoğu bunu kontrol etme gereği bile duymuyor. Çünkü kendileri için belirlenen sandıklar, genellikle yaşadıkları şehirlerden yüzlerce kilometre uzaklıkta bulunuyor.

Yurtdışı seçmenlerin ülke ülke durumları ise şöyle: Belçika’da toplam seçmen sayısı 126 bin 423 iken randevu alan kişi 5 bin 840; Avusturya’da seçmen sayısı 104 bin 536, randevu alan kişi 6 bin 559; ABD’de seçmen sayısı 85 bin 941, randevu alan 9 bin 741; İsviçre’de seçmen sayısı 87 bin 85, randevu alan 6 bin 594; Danimarka’da 30 bin 569 seçmenden randevu alan kişi sayısı 673 ve İtalya’da ise seçmen sayısı 12 bin 956 iken randevu alan kişi 905 olarak kaydedildi. (CİHAN)