Newroz'dan Newroz'a

Mithat Fabian SÖZMEN

Tarih, bir gün ya da bir anla belirlenmez. O ana geleceği şekillendirme gücü veren öncesinde harcanan emek, ödenen bedeller ve kazanılan zaferlerdir.  PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın geçtiğimiz yılki ‘Tarihi Diyarbakır Newrozu’nda okunan mektubuyla başladığı varsayılan “süreç” de böylesi bir andır.
Askeri, siyasi ve ekonomik baskılara karşı verilen bir halk direnişinin yenilemezliğini kanıtlamasıyla; iktidarı görüşme masasına oturtması elbette, geleceği şekillendirme gücüyle yeni bir sürecin miladıdır. Geride bıraktığımız bir yıl daha çok hükümetin atmadığı adımlarla hatırlansa da sürece başlarken de belirtildiği üzere bu masada halkın kazanımlarını sokakta verilecek mücadele belirleyecektir. Dolayısıyla bir yılın hesabını yaparken Ankara-İmralı-Kandil hattı kadar Hakkari’den İstanbul’a verilen mücadelenin de öne çıkan noktalarını hatırlatmaya çalıştık.

İLKBAHAR

21 MART 2013 TARİHİ NEWROZ
Abdullah Öcalan’ın Diyarbakır Newrozu’nda 1.5 milyonu aşkın kişiye okunan “Demokratik Kurtuluş Manifestosu” ile demokratik mücadelenin güçlendirilmesine vurgu yapılan “silahlara veda” mesajı verildi. Öcalan, “Herkesin eşit, özgür ve kardeşçe yaşadığı bir Türkiye” çağrısı yaptı. Çözüm için 3 aşamalı yol haritasını açıkladı.

23 MART 2013  KCK’DEN ATEŞKES
Öcalan’ın çağrısına KCK’nin desteği gecikmedi. Murat Karayılan, Almanya’nın Bonn kentindeki Newroz kutlamasına gönderdiği mesajla resmi olarak ateşkes ilan ettiklerini duyurdu. Gerillanın geri çekilmesi için sinyal verildi, hükümete süreci yasal güvenceye alma çağrısı yapıldı.

27 MART 2013 AKP ROBOSKÎ’NİN ÜSTÜNÜ ÖRTÜYOR
AKP, sürece dair güven verici adımlar atmaktan hep uzak durdu. TBMM İnsan Hakları Komisyonu’nun Roboskî Katliamı’nın üzerini örten komisyon raporunu onaylaması da bunlardan biriydi.

4 NİSAN 2013 AKİL İNSANLAR HEYETİ
Abdullah Öcalan’ın da önerileri arasında olan Akil İnsanlar Heyeti Recep Tayyip Erdoğan’la bir araya geldi. Heyet, istisna isimler dışında fazlasıyla AKP merkezli kurgulanmasıyla eleştirildi.

4 NİSAN 2013  AMARA’DA ON BİNLER
Öcalan’ın doğum gününde on binler, doğduğu köy Amara’ya akın etti. Öcalan yayınladığı mesajda “demokratik mücadeleyi sürdürme görevi halkta” dedi.

10 NİSAN 2013  MAYINLAR CAN ALIYOR
Şırnak’ın Güçlükonak ilçesinde 11 yaşındaki Ramazan Yıldız, TSK mayınına basarak yaşamını yitirdi.

1 MAYIS 2013  BÖLGE’DE GREVLİ 1 MAYIS
Emek ve demokrasi güçlerinin çözüm sürecine dair yaptığı vurgulardan biri de silahların susmasıyla Türk ve Kürt emekçilerin mücadelelerini ortaklaştırma imkanlarının artması, Kürt işçilerin de ekonomik talepleri için seslerini daha fazla yükseltmeye başlayabilmeleriydi. 1 Mayıs, Taksim’de polis terörü, geri kalan merkezlerde yaygın ve güçlü bir şekilde kutlanırken bu Bölge’ye de yansıdı. Onlarca il ve ilçede özellikle genç ve taşeron işçilerin mitinglere katılımı dikkat çekti. Diyarbakır Kabi’de 12 tuğla fabrikasındaki 2 bin işçi 1 Mayıs’ı grevle karşıladı.

8 MAYIS 2013  GERİLLA GERİ ÇEKİLİYOR
KCK, geri çekilme kararını açıkladı. 14 Mayısta ilk gerilla birlikleri Güney Kürdistan’a geçiş yaptı.

YAZ

21 HAZİRAN 2013 1. AŞAMA BİTTİ, 2. AŞAMA BAŞLAYAMADI
Abdullah Öcalan, sürecin 1. aşamasının bittiğini ilan etti. 21 Temmuz’da da sürecin 2. aşamasına geçilmesi için devlete önerilerini ilettiğini belirtti. 2. aşama için adımlar halen atılmadı.

28 HAZİRAN 2013 MEDENİ YILDIRIM KATLEDİLDİ
Barış sürecinin başlamasından itibaren hükümetin Bölge illerinde kalekol inşaatlarını hızlandırması halkın tepkisini çekti. Birçok merkezde bu inşaatlara karşı eylemler düzenlendi. Diyarbakır’ın Lice ilçesindeki eyleme düzenlenen saldırıda 18 yaşındaki Medeni Yıldırım katledildi. Aynı günlerde Gezi eylemleriyle tarihinin en hareketli günlerini geçiren Batı’da Medeni Yıldırım için düzenlenen eylemler halkların yakınlaşmasında önemli bir adım oldu.

17 AĞUSTOS 2013 ‘SÜREÇ TEK TARAFLI YÜRÜMEZ’
Abdullah Öcalan, BDP heyeti ile yaptığı 9. görüşme sonrası bir kez daha sürecin tek taraflı yürümeyeceğini vurgulayarak hükümete adım atma çağrısını yineledi. Öcalan, kendi şartlarında iyileştirmelere gidilmesi gerektiğini söyledi.

SONBAHAR

9 EYLÜL 2013 KCK GERİ ÇEKİLMEYİ DURDURDU
KCK, bir türlü atılmayan adımlara tepkisini geri çekilmeyi durdurarak gösterdi. KCK, ateşkesin devam ettiğini duyurdu.

30 EYLÜL 2013  PAKET ‘QUNDUR’ ÇIKTI
AKP’nin, medyada büyük bir gürültü kopararak açıkladığı demokrasi paketi, demokrasi güçlerini şaşırtmadı. Ana dilinde eğitim, seçim barajı gibi en temel konularda yetersiz kalan paket, seçimlere yönelik bir oyalama paketi olarak nitelendi. Gültan Kışanak’ın dediği gibi paket “qundur” yani kabak çıktı.

14 EKİM 2013  ‘SÜREÇ SIRAT KÖPRÜSÜNDE’
Ekim başında atılmayan adımlara tepkisini ‘Süreçten çekilirim’ şeklinde ifade eden Öcalan, İdris Baluken ve Pervin Buldan’la yaptığı 11. toplantıda “Bir yılda ne bir ret ne de bir ilerleme sağlanamadı” diyerek “Anlamlı müzakereye geçilmeli” dedi. Öcalan, daha sonraki görüşmelerde de “Süreç sırat köprüsünde” ifadesini kullandı ve sürecin yasal güvenceye alınması yönünde adımlar atılmasını istedi. Öcalan, 7 Aralık’taki görüşmede süreçte yaşanan tıkanıklığı aşmak için “Hukuk”, “Sosyo-Ekonomik”, “Misak-ı Milli”, “Kadın Özgürlüğü”, “Ekoloji”, “Sivil Toplum”, “Güvenlik”, “Hakikatleri Araştırma ve İzleme” adlı 8 komisyonun kurulması için BDP’den AKP ile görüşmesini talep etti.

27 EKİM 2013 HDP KURULDU
Demokratik çözüm, halkların eşit ve gönüllü birliğinin toplumsallaşmasında önemli bir işlev üstlenecek Halkların Demokratik Partisi ilk kongresini topladı. Görkemli kongrede “Türkiye’nin tek gerçek alternatifiyiz” mesajı verildi.

KIŞ

6 ARALIK 2013 YÜKSEKOVA’DA CİNAYET
Gerillalara ait mezarların tahrip edilmesine karşı yapılan eylemlerde açılan ateş sonucu Reşit İşbilir ve Veysel İşbilir yaşamını yitirdi. Öcalan cinayetleri “provokasyon” olarak niteledi.

20 ARALIK 2013  İLK FOTOĞRAF
Süreç ilerlemese de Kürt halkını heyecanlandıran bir gelişme yaşandı. Abdullah Öcalan’la Pervin Buldan ve Selahattin Demirtaş’ın 17 Ağustos’taki görüşmede çekilen fotoğrafları bilinmeyen bir kaynak tarafından sosyal medyaya sızdırıldı. Fotoğraf, müthiş bir ilgiyle karşılandı.

22 ARALIK 2013 ‘UTANÇ DUVARI’
AKP’nin çöken Suriye politikasındaki Rojava düşmanlığı da süreçteki samimiyeti konusunda büyük soru işaretleri doğurdu. Nusaybin ve Cizre’de örülen utanç duvarlarına karşı halk devasa bir mitingle yanıt tepki gösterdi. Nusaybin’de sınırın Rojava tarafından da eyleme destek verilmesi duygusal görüntüler yaşattı.

7 OCAK 2014  ‘KUSURSUZ KATLİAM’
Süreç için kılını kıpırdatmayan hükümet, Roboskî Katliamı’nın üzerini örtme konusunda bir adım daha attı. Hükümetin gizlilik kararıyla perdelediği, Meclis Alt Komisyonu’nun “Kasıt yok” dediği soruşturma hakkında askeri mahkeme “Kusur yok” sonucuna vardı. Bu karara karşı yapılan eylemler ev baskınları ve gözaltılarla cezalandırıldı. Roboski’ye yönelik hükümetin düşmanca tavrı hiç sona ermedi.

İLKBAHAR

15 MART 2014 ’AKP MUHATAP OLMAKTAN ÇIKTI’
17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonları sonrası memleket siyasetinin çehresi bir hayli değişirken  KCK, AKP’nin süreci ilerletmekten çok fırsatçı bir tutum takındığını vurgulayarak “AKP muhatap olmaktan çıkmıştır” açıklamasında bulundu. Murat Karayılan, “Seçim sonrası adım attılar, attılar; atmadılar süreç bitmiştir” dedi.

21 MART 2014 ’BARIŞIN YAPI TAŞI’
Diyarbakır Newrozu bir kez daha milyonu aşkın kişinin katılımıyla toplandı. 2014 Newrozu bir yıl öncekini zorlayan hatta kimi yorumlara göre aşan kitleselliğiyle halkın, karşılıksız kalan tüm adımlara rağmen barış konusundaki ısrarını ortaya koydu.
Abdullah Öcalan Newroz mesajında “Kendini çağına ve insanlığa karşı sorumlu sayan herkesi büyük barışımızın yapı taşı olmaya çağırıyorum” halkı süreci ilerletmek için mücadeleye çağırdı. Öcalan, “Barışımız hükümetler, devletler için değil Anadolu, Kürdistan ve Mezopotamya halkları içindir” dedi.

Not: Yazıda DİHA’dan Çağdaş Kaplan’ın derlemesinden de yararlanılmıştır.