13 Ocak 2014 06:00

Dersim Katliamı’yla hâlâ yüzleşilmedi

Dersim 37-38 Ortak Bellek Platformu tarafından Ankara’da “Türkiye de Siyasal ve Toplumsal Yüzleşme Sürecinde Dersim Konferansı” adlı bir konferans düzenlendi. Katliamla henüz yüzleşilemediğine vurgu yapan panelistler, “katliam meşrulaştırılamaz” dedi.

Dersim Katliamı’yla hâlâ yüzleşilmedi
Paylaş

Birkan BULUT
Ankara


Dersim 37-38 Ortak Bellek Platformu tarafından Ankara’da “Türkiye de Siyasal ve Toplumsal Yüzleşme Sürecinde Dersim Konferansı” adlı bir konferans düzenlendi. Katliamla henüz yüzleşilemediğine vurgu yapan panelistler, “katliam meşrulaştırılamaz” dedi.

Yaklaşık İki yıl önce kuruluşunu ilan eden “Dersim 37-38 Ortak Bellek Platformu”nun çalışmaları kapsamında Gür Kent Otel’de hafta sonu bir konferans düzenledi. Konferansa konuşmacı olarak Mehmet Bayrak, Munzur Çem, Erdal Doğan, Mete Tunçay, Faik Bulut ve Baskın Oran gibi çok sayıda tarihçi, hukukçu ve aydın katıldı.

Konferansın 3. oturumunda konuşan Baskın Oran aldı. Oran, Dersim Katliamı’na isyanın neden olmadığını, çünkü Dersimlilerin isyan etmediğini söyledi. Dönemin Şark Islahat Planı’na değinen Oran, halkın sürgün ve asimilasyon politikalarıyla cezalandırıldığını hatırlattı. Bu çerçevede yabancı dilde konuşanların Türk köylerine göç ettirildiğini, farklı dillerde konuşanların Türklerle evlendirilmesinin teşvik edildiğine kadar birçok baskı ve dikta uygulamalarını anımsatan Oran, Kürtçe’nin yanı sıra Arapça konuşanlara da benzer politikaların uygulandığını söyledi. Posta gazetesinin 23 Eylül 1932’de yayınlanan ve Türkçe dışında dil konuşmanın kelime başı 5 kuruşla cezalandırılacağı şeklindeki haberine atıfta bulunan Oran, Fevzi Çakmak’ın o dönem “Dersim’i bir koloni olarak idare etmek lazım”sözleriyle de sömürgeciliği kastettiğine de vurgu yaptı.

Tarihçi Bülent Bilmez de, Kemalistler tarafından, Dersimlilerin devletin politikalarına karşı direnişini feodalce, Avrupa’nın bazı kesimlerinde de Zaza isyanı olarak değerlendirildiğini dile getirdiğini ifade etti. Başta İsmail Beşikçi gibi birçok kişinin yaptığı araştırmaların Dersim’de yaşananların isyan değil, direniş olduğunu ortaya çıkardığını ifade eden Bilmez, Dersim’de katliama neden olacak bir isyanın olmadığı yönünde iki çağrışım olduğunu söyledi. Bunlardan birincisinin Dersim öznelliği ele alınarak düşünülen kahramanlık hikayeleri olduğunu belirten Bilmez, ikincisinin de isyan yapılsa dahi bunun katliamı meşrulaştıramayacağının altını çizdi.

‘İSYAN DİYENLER 1924 ANAYASASINI İNCELESİN’
Yazar ve yapımcı Kazım Gündoğan, 2004 yılında bir çevre sorununu araştırmak için gittikleri Dersim’de yaşadıklarına değindi. Çevre sorununa dair araştırmalarına rağmen her Dersimliden ‘38 katliamına ilişkin cevaplar aldığına dikkat çeken Gündoğan, “bu insanların geleceği yok. Geçmişte çözülemeyen sorunlar nedeniyle geçmişte kalmışlar” dedi. Orada yaşayan insanların anlatımları sonucu Dersim’de isyan olmadığını anladıklarını belirten Gündoğan, bunu Türkiye tarihinin, kuruluş felsefesinin ve 1924 anayasasının incelendiğinde anlaşılabileceğini söyledi. (Ankara/EVRENSEL)

ÖNCEKİ HABER

YÖK’e yok demek suç

SONRAKİ HABER

Sendikacıyla patron işçiye karşı el ele verdi

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...