Hukukçular, Feyzioğlu formülünü değerlendirdi

Sultan ÖZER
Birkan BULUT
Ankara

Türkiye bir kez daha özel yetkili mahkemeleri tartışıyor. Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Metin Feyzioğlu’nun Başbakan Erdoğan ile görüşerek, “Ergenekon ve Balyoz davalarında yeniden yargılama” istemesi, özel yetkili mahkemeleri yeniden gündeme taşıdı. AKP, CHP ve BDP’li millevekillerinden oluşan bir komisyon bu konuda çalışmalarını başlattı ve dün ilk toplantılarını yaptı. Ancak tartışmanın sadece Balyoz ve Ergenekon davaları ile sınırlı tutulması yargıda çifte standart tarışmasını da beraberinde getirdi.
Evrensel'e görüşlerini açıklayan hukukçular, Türkiye’de gerçek bir yargı bağımsızlığının olması için yargıdaki zihniyetin değişmesi, TMK’nin tümüyle kaldırılması, TCK’de “terörle mücadele” konusunda iyileştirme yapılması, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) doğrultusunda düzenlemeler yapılmasını istediler.

BEŞTAŞ: TBB’NİN ÖNERİSİ KAPSAYICI DEĞİL
BDP Eş Başkan Yardımcısı, Avukat Meral Danış Beştaş TBB Başkanı Metin Feyzioğlu nezdinde yürütülen, Hükümetin de yeşil ışık yaktığı çalışmaları ve değerlendirmeleri eleştirdi. Bu tartışmaları “Eksik, yetersiz ve kapsayıcı olmamakla” eleştiren Beştaş, sanki Türkiye’nin tek sorunu, demokratikleşme önündeki tek engel ve bunun mağduru Ergenekon ve Balyoz gibi gösterildiğini söyledi. Beştaş, “Ülkede binlerce insan, arkadaşımız siyaset yaptıkları, düşünce ve ifade özgürlüğünü kullandıkları için şu anda cezaevinde. Bu tartışmalar da KCK operasyonları Kürt sorunu yokmuş gibi davranılıyor, görmezden geliniyor. Bu doğru bir yaklaşım değil, Çifte hukuk, ikili hukuk, ayrımcı hukuk dediğimiz bu yaklaşım doğru değil” dedi. Özel yetkili mahkemelerin kaldırılması gerektiğini belirten Beştaş, ama bir mahkemenin sadece adının değişmesinin, zihniyetin aynı kalmasının sorunu çözmeyeceğini söyledi. Beştaş, gerçek bir adil yargılanma ve yargı bağımsızlığı için Terörle Mücadele Kanununun kaldırılması ve TCK’nin terörle mücadeleyi düzenleyen maddelerinin demokratikleştirilmesi gerektiğini söyledi.

ELÇİ: DAVAYA ÖZGÜ FORMÜL ARAYIŞI YANLIŞTIR
Yeniden yargılama ile ilgili bir hazırlık ve tartışma olduğunu hatırlatan Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi, sürecin sağlıklı işlemesi için sağlıklı bir çerçevede yürütülmesi gerektiğine dikkat çekti. “Sadece davaya özgü formül arayışı yanlıştır” diyen Elçi, bunu davaya özgü, hukuk ve düzenlemenin eşitlik ilkesine aykırı olduğunu belirtti. Yapılan düzenlemenin Devlet Güvenlik Mahkemelerini de kapsaması gerektiğini vurgulayan Elçi, “Yüzlerce müebbet hapis cezası almış insan var. Kararları infaz edilmemiş insanlar var. Bunların yeniden yargılanması gerekiyor” dedi. TBB Başkanı Metin Feyzioğlu ve Yargıtay Onursal Başsavcısı Sabih Kanadoğlu’nun formüllerine de değinen Elçi, davaya göre hukuksal formül arayışının yanlış olduğunu söyledi. Elçi, bütün özel yetkili mahkemelerin kapatılması gerektiğini söyledi. Elçi bunlar olmadığı taktirde bunun sadece Ergenekon ve Balyoz davalarına hukuki arayış olmaktan öteye gidemeyeceğinin söyledi.

ÖNDÜL: GENEL AF, TOPLUMU RAHATLATIR
İnsan Hakları Akademisi Başkanı ve Evrensel Yazarı Hüsnü Öndül de yargının zihniyet ve mekanizmasının değiştirilmesi gerektiği vurguladı. Türkiye’de yargının bağımsız ve tarafsız olmadığını belirten Öndül, özellikle devlete karşı işlenen suçlar söz konusu olduğunda özel veya genel mahkemeler fark etmeksizin herkesin cezalandırıldığını söyledi. Benzer yargılamalarla muhatap olan insanlar arasında ayrım yapılamayacağını dile getiren Öndül, yeniden yargılamaya ilişkin süren tartışmada TBB Başkanı Metin Feyzioğlu’nun önerisinin olumlu olduğunu ifade etti.  Ancak tartışmanın yalnızca Balyoz ve Ergenekon yargılamaları üzerinden sürmesini eleştiren Öndül, bu önerinin Balyoz, Ergenokon ya da KCK ile alakalı olmadığını ve koşullara uyan her sanığa uygulanması gerektiğini ifade etti. Feyzioğlu’nun da böyke düşündüğünü ve konuya açıklık getirdiğini dile getiren Öndül, sorunun çözümünü üç başlıkta değerlendirdi. Türkiye Cumhuriyeti’nin 90 yıllık tarihinde 40 yılın askeri yönetim ile geçtiğini söyleyen Öndül, her dönem insanların aylarca, yıllarca haksız yargılamalarla cezalandırıldıklarını dile getirdi. Bu üç aşamalı yargının yeniden yapılandırılmasıyla ve geçiş döneminin adaleti bakımından genel affın olumlu olacağını vurgulayan Öndül, “Türkiye’de siyasiler yapıyı düzeltmek yerine kısmi af gibi, davaların ertelenmesi gibi yöntemlere başvuruyorlar” dedi. Geçici afların sorunları çözmediğini ifade eden Öndül, genel affın topluma nefes aldıracağını ve yapısal hukuk reformlarına ihtiyaç olduğunu söyledi. Öndül, “Biz hem genel affı savunuyor, hem de Türkiye’nin demokratikleşmesi konusundaki yargı reformlarının hızla hayata geçirilmesini istiyoruz” dedi.

FEYZİOĞLU’NUN ÜÇ MADDELİK FORMÜLÜ
Silivri’de Eski Genelkurmay Başkanı Emekli Orgeneral İlker Başbuğ, Tuncay Özkan, Bilgin Balanlı ve Doğu Perinçek’le görüşen Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu, yeniden yargılamanın nasıl olabileceğini anlattı. “Önümüzde bir af görünmemektedir” diyen Fevzioğlu üç maddelik formülünü şöyle aktardı: “
n Özel yetkili mahkemeler tamamen kapatılacak.
n Özel yetkili mahkemelerde görülmüş ve Yargıtayda görülmekte olan davaların bir kanun hükmüyle bozulmalı, yeniden yargılanma bu şekilde sağlanmalı.
n TBMM’de antidemokratik olduğu sabit görülmüş özel yetkili mahkemelerin kaldırılmasına karar verildiği temmuz 2012 tarihinden sonra kesinleşmiş olan davalarda da yeniden yargılamanın yolu açılmalı.