Medyada kadınlar ya 'ünlü' ya 'kurban'

Uçan Süpürge'nin yayımladığı Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısıyla Medya İzleme Raporu'na  göre kadınlar medyada en çok şiddet bağlamında 'kurban' olarak habere konu oluyor. Medyaya şiddet haberleriyle konu olan kadınları yüzde 15 ile magazinsel kişiler takip ederken, ücretli bir işte çalışmayan ya da ebeveyn olan kadınların oranı ise yüzde 8. Araştırma sonuçlarını değerlendiren Uçan Süpürge'den Selen Doğan bugünün medyasına sadece erkeklerin karar verdiği, onların ihtiyaçlarına göre şekillenen bir alan olarak kadınları temsil etme noktasından çok uzak olduğuna dikkat çekiyor.

Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği medya ve toplumsal cinsiyet odaklı çalışmaları doğrultusunda geçen yıl başlattığı medya izleme çalışmasının sonuçlarını açıkladı. Rapor, Uçan Süpürge'de medyada kadın temsillerinin ne olarak ve nasıl tanımlandığını ortaya koymak amacıyla  iki yıl önce kurulan Kırmızı Kalem Medya İzleme Ekibi'nden 20 kadın muhabirin yürüttüğü çalışmalar sonucu hazırlandı. Merkez medya organlarını üç ay boyunca izleyen ekip, 198 gazete nüshasından toplam 289 haberi inceledi.

KADINLAR 'KURTULAN' DEĞİL 'KURBAN

Çalışma sonuçlarına göre; medyada kadınlar en çok şiddet haberleriyle yer alıyor. 51 haberde cinsiyete dayalı şiddet haberleriyle konu olan kadınların yüzde 93.5'i ise maalesef  'kurtulan' değil 'kurban'. Şiddet haberlerinin öyküsünde ise yasal bilgiler yer almazken, şiddet haberleriyle yer alan kadınları yüzde 15.3 ile magazinsel kişiler takip ediyor. 289 haberin 48'i magazin sayfası olarak bilinen ikinci sayfada yer alırken, bu haberlerde yer alan 389 kadından 291'i ise görseli kullanılarak basında yer almış durumda.  

'MEDYADA EV KADINLARINA YER YOK'

Ücretli bir işte çalışmayan ev kadını ya da ebeveyn olan kadınların medyaya konu olma oranı ise oldukça düşük. Yüzde 8.2 ile medyada yer alan ev kadınlarını yüzde 5.5 ile politikacılar izliyor.

Diğer yandan haberlerin yüzde 52.2'si toplumsal cinsiyet rollerini pekiştirirken sadece yüzde 8.3'ü toplumsal cinsiyet rol kalıplarına karşı çıkıyor. Haberlerin yüzde 83.4'ünde ise toplumsal cinsiyet eşitsizliğine dikkat çekilmiyor. Haberlerin sadece yüzde 19'unda insan hakları ve yasal verilere rastlanırken yüzde 73'ünde böyle bir içerik yok. Kadınların yüzde 35.9’unun aile ilişkileri belirtilirken erkeklerde bu oran yüzde 12.9. Haberlerde uzman ya da yorumcu olarak ise kadınların görüşlerine yüzde 5 olarak rastlanılmış durumda.

'KADIN HABERLERİNDE ERKEK İMZASI'

Kadınlarla ilgili haberlerin altındaki erkek imzası ise kadın muhabirlerin iki buçuk katı. 289 haberin yüzde 65'inde haberin kim tarafından üretildiği belirtilmezken, kalan haberlerin yüzde 24.6'sı erkeklerin, yüzde 10.4'ü kadınların imzasını taşıyor. Haberlere konu olan kadınların üçte ikisi kendini doğrudan ifade edemezken, sadece yüzde 29'unun sözleri ya da yorumlarının doğrudan alıntılandığı görülüyor.  

'MEDYA KADINLAR İÇİN MÜCADELE ALANI'

Çalışma sonuçlarını değerlendiren Uçan Süpürge'den Selen Doğan, kadınların medya alanı için mücadele vermesi gerektiğini vurguluyor. Doğan, bugünün medyasının nüfusun yarısı olan kadınları temsil etme noktasından çok uzak olduğunu belirterek, sadece erkeklerin karar verdiği; onların ihtiyaç ve önceliklerine göre şekillenen bir alan olduğunu ifade ediyor. Medyanın şiddet ve ayrımcılıktan muaf tutulamayacağını ifade eden Doğan, iletişim araçlarının kadınların yaşamlarını dönüştürme mücadelesinde önemli bir araç olmasından kaynaklı cinsiyetçilik ve ırkçılıktan arındırılmış olması gerektiğini söylüyor. Doğan ayrıca alternatif medya ağlarının merkez medyanın hak ihlallerini ifşa etmede ve cinsiyet eşitliğini gözeten bir medyayı oluşturmada önemine dikkat çekerek, kadınların medya okuryazarı olması gerektiğini dile getiriyor. (Ankara/EVRENSEL)