İstanbul Kitap Fuarında Yaşar Kemal paneli: Anadolu yaşamının özü O’nun yazdıklarında
Hakan Güngör
İstanbul
34. İstanbul Kitap Fuarı’nda usta yazar Yaşar Kemal, “Yaşar Kemal’in ardından” başlıklı söyleşide anıldı. Asuman Kafaoğlu-Büke, Güven Turan ve M. Sabri Koz’un konuştuğu panelde Yaşar Kemal’in edebi kimliği, folklor araştırmaları ve şair kimliği üzerine konuşuldu.
‘SANATIN BİRİNCİ İŞİ BAŞKALDIRIDIR'
Asuman Kafaoğlu-Büke, Yaşar Kemal’in ünlü eseri “İnce Memed”in her dönem çok okunan bir kitap olduğunu hatırlatarak usta yazarın halkın dilini kullanan ve geniş halk kitlelerini etkileyen bir kalem olduğunu belirtti.
Yaşar Kemal’in kültürel bir zemin hazırladığını ve Anadolu’da kullanılan kelimeleri yazılı edebiyata kazandırdığını vurgulayan Kafaoğlu-Büke, “Yaşar Kemal; okuru, insanın özüyle yüzyüze getirmek istedi. Bu toprakların binlerce yıllık geleneğine bağlı kaldı” dedi. Kafaoğlu-Büke, Yaşar Kemal’in bir konuşmasında “Sanatın birinci işi başkaldırıdır” dediğini hatırlatarak “Ezilenlerin sesini duyurdu. Anadolu’daki yaşamın özü Yaşar Kemal’in röportajlarındadır” ifadelerini kullandı.
M. Sabri Koz yaptığı konuşmada, Yaşar Kemal’in ilk kitabı ağıtları yazdıktan sonra kendisine Adana Halkevi’nden kendisine folklor derleyici belgesi verildiğini belirtti. Yaşar Kemal’in ilk gençlik yıllarındayken folklor araştırmaları yaptığını vurgulayan Koz, “İşini büyük bir ciddiyetle yaptığı ortada. Araştırma notlarını tuttuğu defterler bunu gösteriyor. Bir ağıtı derlediğinde, derlediği kişinin adı, mesleği, kökeni gibi bilgileri de kayıt edecek kadar özenliydi” dedi.
“İnce Memed”in de bir folklor araştırmasında bilgilerden doğduğunu söyleyen Koz, “Türkiye’nin ağıt külliyatının oluşmasında en önemli isimlerinden biri Yaşar Kemal’dir. Yaşar Kemal’in el yazısı ile folklor araştırmalarını not aldığı defterlerin elden geçerilmesi gerekiyor. Bir babayiğit çıkmalı ve bunu yapmalı” ifadelerini kullandı.
Güven Turan ise “Ozan sözlü, şair yazılı geleneğe işaret eder. Bu anlamda Yaşar Kemal hem ozan, hem de şairdir” dedi. Yaşar Kemal’in henüz okur yazar olmadığı dönemde şiire başladığını söyleyen Turan, “Yaşar Kemal daha çocukluk yıllarında ozan olmak istiyordu. Hatta annesinin ozan olup elinde sazla diyar diyar gezmesini istemediği için buna karşı olduğunu söylerdi” diye konuştu.
Yaşar Kemal’in şair yanına da değinen Turan, “Şiirleri 2010 yılına dek dergilerde kaldı. Kitap olarak basıldığında tekrar görüldü ki, çok sevmesine ve okumasına rağmen ilk şiirlerinde Nazım Hikmet etkisi yoktur. Bu şiirlerde folklor çalışmalarının da izi görülmez. Çok genç yaştan itibaren kendi üslubunu yaratmıştı” dedi.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
