30 Haziran 2015 00:45

Kamboçyalı ev işçileri birleşiyor, örgütleniyor

Ev işçileri, yeni kurdukları Kamboçyalı Ev İşçileri Ağı aracılığıyla çalışma koşullarının nasıl ilerletilmesi gerektiği konusunda çalışıyor.

Paylaş

Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) ‘Ev İşçileri için İnsanca Çalışma Koşulları’ başlıklı sözleşmesinin resmi rakamlarına göre, dünya çapında 52 milyon ev işçisi var. Bunların yalnızca yüzde 10’u genel iş düzenlemeleri ve diğer işçilerle eşit ölçüde hak ve güvence kapsamında yer almaktadır.

HEDEF 2017 YILINA KADAR 1000 ÜYE
Ev işçilerinin yüzde 80’ini kadınlar oluşturuyor ve kadınların bir çoğu ise göçmen kadınlar.
Ev işçileri yaşlı, hasta ve çocuk bakımını, her türden ev işini ve bahçıvanlığı üstleniyorlar. Çalışanların çoğunun sigortası yok. Ev İşçilerinin çoğunluğunu da Hindistanlı, Bangladeşli, Nepalli, Sri Lankalı, Endonezyalı, Hong Konglu, Koreli ve Kamboçyalı işçiler oluşturuyor.
Kamboçya’da ise şimdi yeni bir durum söz konusu. Kamboçyalı ev işçileri yeni kurdukları Kamboçya Ev İşçileri Ağı (CDWN) sayesinde örgütleniyorlar ve haklarını öğreniyorlar.
2012 yılında kurulan Kamboçya Ev İşçileri Ağı  Malezya’daki göçmen işçilerin de örgütlenmesiyle 2017 yılına kadar 1000 üyeye ulaşmayı hedefliyor. Kamboçya Ev İşçileri Ağı ev işçilerinin çalışma koşullarının düzeltilmesi ve işçilerin sesi olmak için kurulmuş.
Dünya genelindeki ülkelerin yüzde 73’ünde ev işçilerinin çalışma koşullarına dair herhangi bir yasa bulunmuyor. Ancak sadece çalışma yasaları birkaç ülkede geçerliliğini koruyor bu ülkeler ise Arjantin, Brezilya, Bolivya, Şili ve Fransa.
Kamboçyalı ev işçilerinin deneyimlerini Womensenews’e yazan Kristi Eaton haberine “Onların şu anda sayıları küçük ama büyüyorlar ve hükümetlerinden Uluslararası Çalışma Örgütünün koyduğu şartların kabul edilmesini istiyorlar” diyerek başlıyor.  

PATRON AYAKKABIYLA DÖVÜYORDU
Eaton’un Kamboçya’da görüştüğü Hai Somaly çalışmaya başladığında 10 yaşındaymış. Günlük 13 sent alarak, yemek pişiriyor, temizlik yapıyor ve iş vereninin çocuklarına bakıyor. Somaly, iş vereninin yaptığı işi beğenmediği zaman ona ayakkabıyla vurduğunu söylüyor.
14 yıl sonra Somaly farklı bir aileyle çalışıyor. Aylık 75 dolara, sabah saat 5’te kalıyor ve gün boyunca temizlik, yemek yapmaya başlıyor. Somaly aylık ücreti yoksulluk ücretinin (120 dolar) ya da bir miktar üstünde alan (130 dolar) tekstil işçilerinden dahi düşük ücret alıyor.  Ancak şimdi Somaly’ye her gün gece işe dönemeden önce okuması için izin veriliyor.  
Somaly aynı zamanda, Kamboçyalı Ev İşçileri Ağıyla (2012 yılında oluşturulan gönüllülerden oluşan çalışma ağı) birlikte, ev işçilerinin çalışma koşullarının nasıl ilerletilmesi gerektiği konusunda çalışıyor.

‘ÖRGÜTLENİRSEK, YARDIM EDEBİLİRİZ’
450 üyeye sahip organizasyonun üyesi olan 25 yaşındaki Somaly “Bu çok önemli. Eğer biz örgütlenirsek, biz birbirimize yardım edebiliriz ve birbirimizin sorunlarını çözebiliriz”
Hong Kong’ta iş verenin Endonezyalı çalışanına şiddet uygulaması, ev işçilerinin çalışma koşullarına dikkat çekilmesini sağladı. Law Wan şubat ayında mahkeme tarafından yanında çalışan Erwiana Sulistyaningsih’e şiddet uygulamak ve aç bırakmaktan suçlu bulundu 6 sene hapse ve ödemediği ücretleri geri ödemeye mahkum edildi.
Bu gelişme Kamboçyalı ev işçilerinin umutlarını arttırdı ve işçiler artık hükümetin, ücretlerini asgari ücrete çekeceği ve çalışma koşullarını düzenleyeceği yasanın onaylamasına dair umutları arttı.

NEW YORK BULUŞMASI
Geçtiğimiz aylarda, dünyanın dört bir yanından ev işçileri uluslararası çalışma standartlarının sağlanması ve korunması için Birleşmiş Milletlerin kadınlar örgütleri kapsamında New York’ta toplandı.
Kamboçya Yurtiçi İşçi Ağı’nın Başkanı Yim Sothy, işçilerin çoğunun haftanın her günü, hiç izin olmadan günde 8 ila 13 saat çalışarak, temizlik, aşçılık yaptıklarını ve çocuklara baktıklarını söyledi . İşçi haklarını koruyan yasalar olmadığını söyleyen Sothy “Yerel bir Kamboçyalı aileye verilen aylık ücret 50 dolar. Yabancı aileler verilen ücret 200 doları bulsa da onlar için de koruyucu yasalar yok” diyor.  Sothy  anayasada işçilerin haklarının korunması gerektiğini altını çiziyor.

130 KAMBOÇYALI İŞÇİ KAYIP
Ancak son yıllarda işçilerin haklarının korunmasına dair belli başlıklar çıkarıldı. 2013 yılında Malezyalı çift yardımcılarının kötü beslenmeden kaynaklı ölmesinin ardından 24 sene hapis cezasına çarptırıldı. Bu olaydan sonra iki ülke arasında işçi haklarının korumasına yönelik bir taslak çıkarıldı ancak imzalanmadı.
Kamboçya İnsan Hakları Geliştirme ve Araştırma Merkezi, hükümet çağrıda bulunarak işçi haklarının koruma altına alınması gerektiğini söylüyor. Merkezin raporunda yer alan bilgiler ise çok enteresan. Raporda yer alan bir bilgiye göre 2010 yılından bu yana Malezya’ya gönderilen 130 Kamboçyalı işçi kayıp ve işçilere ulaşılamıyor.
Uluslararası Emek Örgütünün raporuna göre Kamboçya’da ev işçilerinin sadece yüzde 4’ü her ay 100 dolardan fazla kazanıyor. İşçilerin yüzde 50’si ise 50 dolardan az kazanıyor.
Sothy “Bunlar işçilerin yaşadıklarının bazıları. Göçmen işçilerin pasaportlarına el konuluyor. Yeterli yiyecek verilmiyor eve bazen kedi ve köpek eti veriliyor. Çoğu ev işçisine patronu tecavüz ediyor.”

BOLİVYA’DA ÖRNEK YASA
Latin Amerika’daki ev işçilerinin, örgütlenme deneyimi diğer ülkelere de örnek oluyor.
Bolivya’da yıllardır örgütlenirken, Bolivya Cumhurbaşkanı Evo Morales de yerli işçileri kapsayan bir çalışma örneği  çıkardı. 2003’te çıkan yasaya göre ev işçilerinin alacağı asgari ücret belirlendi ve altında ödeme yapılması yasaklandı.
Çalışma saatleri ise çalıştıkları evde yaşamayanlar için 8 çalıştıkları evde yaşayanlar için 10 saat olarak belirlendi. Diğer haklar ise sağlık güvencelerini içeriyor.

BREZİLYA’DA ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ
Brezilya’da ev işçilerine eşit hakları güvence altına alan anayasa değişikliği 2 Nisan’da yürürlüğe girdi. Bu yasa değişikliğiyle birlikte, Brezilya’daki 6.5 milyon ev işçisi artık kendilerine diğer işçilerle eşit haklar veren yeni bir hukuksal düzenle korunuyor.
Mart ayının sonunda Brezilya Senatosunda oybirliğiyle kabul edilen anayasa değişikliği, ev işçilerine, aralarında fazla mesai ücreti, günde en fazla 8 ve haftada en fazla 44 saat çalışma hakkı da bulunan 16 yeni hak tanıyor.

KÜRESEL İLERLEME
Arjantin’de ise mart ayında, ev işçileri için çalışma saatlerini sınırlayan ve yıllık maaşlı izin ile annelik iznini içeren bir kanun kabul etmişti. Hindistan Parlamentosu ise geçtiğimiz şubat ayında ev işçilerini, işyerinde cinsel tacize karşı çıkarılan kanun kapsamına almıştı.
Venezuela, Bahreyn, Filipinler, Tayland, İspanya ve Singapur’un da bulunduğu toplam 9 ülke ev işçilerinin işçi ve sosyal haklarını geliştiren yeni yasalar veya düzenlemeler kabul etti. Finlandiya, Namibya, Şili ve Amerika Birleşik Devletleri’nde de yasal reform çalışmaları başlamış durumda. Şimdiye kadar 4 ülke 189 sayılı ILO Konvansiyonu’nu imzaladı. Bunlar Uruguay, Filipinler, Mauritius ve İtalya. Güney Afrika, Kosta Rika ve Almanya ise imzalamak üzere hazırlık sürecini başlattı. (DIŞ HABERLER)

ÖNCEKİ HABER

Boston Gay Men’s Chorus Türkiye’deki ilk konserini verdi

SONRAKİ HABER

TEVDEM Yöneticileri: Türkiye’nin asıl niyeti Rojava’yı boğmak

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...