25 Nisan 2015 00:53

Hasmik Harutyunyan: Şarkılar tarihten daha güçlü

Ermeni sanatçı Hasmik Harutyunyan bugün Kadıköy Yeşil ev’de konser verecek. Hasmik Harutyunyan, Ermeni Soykırımı’nın anısına yapılan etkinlikler için İstanbul’a geldi. 22 Nisan’da “In Memoriam ­24 Nisan” konserinde Türkiyeli ve Ermeni sanatçılarla sahneyi paylaşan Harutyunyan, şarkıların tarihten daha güçlü olduğunu söylüyor.

Paylaş

Ezgi GÖRGÜ
İstanbul

Ermeni sanatçı Hasmik Harutyunyan bugün Kadıköy Yeşil ev’de konser verecek. Hasmik Harutyunyan, Ermeni Soykırımı’nın anısına yapılan etkinlikler için İstanbul’a geldi. 22 Nisan’da “In Memoriam ­24 Nisan” konserinde Türkiyeli ve Ermeni sanatçılarla sahneyi paylaşan Harutyunyan, şarkıların tarihten daha güçlü olduğunu söylüyor.

Nostalji Kitabevi’nde önceki gün bir söyleşiye katılan sanatçı, soykırımla ilgili sorulara da cevap verdi. Büyükannesinin Muş Bulanık, büyükbabasının ise Muş’un Liz köyünden olduğunu söyleyen Harutyunyan, kuzeninin ve büyükannesinin katliamdan kurtulduğunu söyledi. Büyükbabasının  Andrenik’in ordusunda gerilla olduğunu söyleyen sanatçı, ailesinin yaşadıklarına dair şunları söyledi;  “soykırımdan sonra sadece evleri, sadece akrabalarımızı değil önemli bir kültürü de kaybettik. Bu anlamda geçmişin taşıyıcısı bu ezgiler. Benim büyük annem ve büyükbabam hiçbir zaman kendi yaşadıkları yerleşim yerleriyle barışamadılar. Hep Muş’u özlediler.”

HARUTYUNYAN ÖĞRETMENİ MURADYAN’I ANDI

Ermeni müziğinde ve toplumunda da ayrı bir yeri olan Hayrig Muradyan’ın öğrencisi Harutyunyan konuşmasında öğretmeninin de andı. Soykırımdan 10 yaşında kurtulmuş Hayrig Muradyan, Irak’a gitmiş, oradan da Ermenistan’a geçmiş. Kendisi tarih doktoru. “Çok iyi bir sesi vardı, bir sürü şarkıyı kendi hafızasıyla getirdi. Dönemi içinde de genç nesil uyandı şarkılarıyla. Çünkü tarihimize ait bir sürü şarkıyı kendisiyle beraber Ermenistan’a getirdi. Ermeni Soykırımı’nın 50. yılında, 1965’te gençlerin öncülük ettiği insanlar sokağa çıktılar. Burada Hayrig Muradyan’ın vatansever müzikleri sokağa çıkma konusunda etkili oldu.” Sanatçı bu müziklerle büyüdüm, benim Muşlu büyük annem ve büyük babam bu şarkıları söylüyordu ve dans ediyorlardı. Bu yüzden Hayrig Muradyan’dan çok etkilendim. Sonra biz soykırımdan kurtulanların torunları olarak bir araya gelmiştik, Agunk adında bir grup oluşturduklarını ve  Hayrig Muradyan’ın kızının da gruba şef olduğunu aktardı. “Bu grubun içindeki her insan Anadolu’nun, tarihi Ermenistan’da kurtulmuşların torunu. Grupta 2. ve 3. nesil bir araya geldi. Muşlular, Sasunlular, Sivaslılar, Kesaplılar, Harputlular, Vaspuraganlılar vardı. Tarihi Ermenistan’ın farklı yerlerinden geldiği için ve herkes kendi kültürünü, kendi şarkısını getirdiği için biz burada öğreniyorduk. Farklı Ermeni kültürlerini de burada öğreniyorduk. Öyle şarkılar var ki Türkçe ve Ermenice söylenen. Benim büyükannem de hem Türkçe hem de Ermenice söyleyebiliyordu. Sözü de aynı müziği de aynı iki dilde şarkılar.

Öğretmenim Hayrig Muradyan’ın etkisi bir insanın yaşamında yarattığı etki açısından çok önemli. Köylerinizdeki şarkıları, türküleri, anlatıları yazın getirin demişti ve bu da önemli bir şekilde kültürün devam etmesini sağladı. Hayrig Muradyan’la şans eseri tanıştım ve o zaman anladım ki bu ezgileri, bu kültürü aktarmak gerekiyor. Opera sanatçısı da olabilirdim ya da başka bir kariyer de yapabilirdim fakat onunla karşılaştıktan sonra bunun farkına vardım. Hayrig Muradyan’ın nesli acılı bir nesildi, bir araya gelirlerdi, şarkı söylerlerdi, hikayeleri anlatırlardı, birbirlerine destek olurlardı, bu acıyı böyle yaşarlardı. Van’dan, Muş’tan, Sivas’tan olanlar vardı, hepsinin alın yazısı aynıydı bu anlamda”.

MÜZİSYENLER GOMİDAS’TAN ETKİLENİYOR

 Ermeni müziğinin ustası Gomidas Vartabed’in Anadoloyu dolaşarak topladığı ezgilerin bugün hala güncelliğini koruduğunu, genç müzisyenlerin bu kompozisyonlardan etkilendiğini söyleyen Harutyunyan, Gomidas’ı şöyle anlattı; “Gomidas’ın yaptığı iş çok büyük ve önemli bir iş, Türkiye’de, şehir şehir dolaşıp Ermeni müziklerini topluyor. Eğer Gomidas’ın topladığı bu miras olmasaydı, biz Ermeni müziğiyle ilgili hiçbir şey konuşamazdık bugün. Bu derece önemlidir onun yaptığı işler. Gomidas bir kitap gibi, bizim müziğimizi dışarıdan gelen etkilerden temizledi. Tamamen Ermeni müziğini ortaya çıkardı. Bu anlamda Gomidas’ın topladıklarıyla bugün bir çok kompozisyon ortaya çıktı ve onu devam ettiriyorlar. O, ezgileri topladı, formel bir hale getirdi, bu sayede piyano çalan da çalabiliyor, korolar da söyleyebiliyor. Sözlü olan müzikleri yazılı hale getirdi. Avrupa müziğinin içerisine, ders verilen müziğin içine nasıl girileceğinin anahtarını Gomidas verdi, bütün prensipleri ortaya çıkardı.

NİNNİLER BİR TARİH AKTARIMIDIR

Gomidas’ın şarkılarını söylemenin Ermeni kültürünü devam ettirmenin en önemli şartlarından biri olarak gören Harutyunyan, “Ben Washington’da bana Gomidas’la ilgili nadir bir kitap verdiler ve kitapta gördüm ki, eğer ben Gomidas’ın şarkılarını söylemezsem kötü bir insan olurum. Bunları muhakkak söylemem gerekiyor dedim ve ninnilerle buluştum. Ninniler kitaplardan öğrenilecek şeyler değil, anne ile çocuğun, iki farklı neslin iletişim kurarken bir şeyleri aktarması, bir tarihi aktarması ninniler. Bundan dolayı ninnileri topladım.

ÖNCEKİ HABER

Fenerbahçe Kulübü'nün Ankara Şubesi'ne saldırı

SONRAKİ HABER

AB’nin timsah gözyaşları

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...